نویسنده: اسکات لانمن
در ۷۲ ساعت بعد از کنفرانس گروه هفت در ۷ آگوست، فدرال رزرو آمریکا وعده داد که نرخ های بهره را دست کم تا میانه سال ۲۰۱۳ نزدیک به صفر نگاه خواهد داشت، بانک مرکزی اروپا در بازار های اوراق قرضه دخالت کرد و بانک مرکزی انگلستان نشان داد که در صورت نیاز، برای افزودن بر حجم برنامه های محرک، آمادگی دارد. استفان اشنایدر، کارشناس ارشد اقتصاد بین المللی درDeutsche Bank AG در فرانکفورت می گوید: «بانک های مرکزی تا به حال تکیه گاه اقتصاد بوده اند، اما قانون گذاران برای نابود سازی باور به توانایی آن ها جهت حل مشکلات، دست به هر کاری زده اند».
وزرای دارایی و روسای بانک های مرکزی کشور های انگلیس، آمریکا و آلمان که هر سه عضو گروه جی ۷ هستند، در بیانیه ۷ آگوست خود اعلام کردند که «همه اقدامات لازم را برای حمایت از ثبات مالی و رشد انجام خواهند داد».
● خرید اوراق قرضه
روز بعد (۸ آگوست) بانک مرکزی اروپا که مقرش در فرانکفورت است و اخیرا برنامه خود را برای خرید اوراق قرضه بعد از وقفه ای ۱۸ ماهه دوباره از سر گرفت، دامنه خرید های خود را گسترده تر کرد و دیون ایتالیا و اسپانیا، سومین و چهارمین اقتصادهای بزرگ منطقه را نیز در آن ها وارد کرد.
تصمیم فدرال رزرو در ۹ آگوست برای پایین نگه داشتن نرخ بهره تا میانه سال ۲۰۱۳ و صدور این پیام که برای استفاده از ابزار های دیگر نیز آمادگی دارد، در زمانی رخ می دهد که سیاستمداران آمریکایی هزینه های مالی این کشور را کاهش می دهند و برنامه محرک اقتصادی تصویب شده توسط باراک اوباما در سال ۲۰۰۹ به پایان خود نزدیک می شود.
مروین کینگ، رییس بانک مرکزی انگلستان ۱۰ آگوست در لندن به خبرنگاران گفت که باد های مخالفی که به کشتی اقتصاد این کشور می خورند، «هر روز» شدید تر می شوند و اگر چشم انداز رشد باز هم بد تر شود، مقامات می توانند بر حجم برنامه های محرک بیفزایند.
ماساکی شیراکاوا، رییس بانک مرکزی ژاپن در ۹ آگوست گفت که بی ثباتی نرخ های ارز می تواند «تاثیر منفی» بر اقتصاد بگذارد. این در حالی است که این بانک هفته گذشته ۱۰ تریلیون ین (۱۳۰ میلیارد دلار) بر برنامه های محرک خود افزود و ژاپن به طور یکجانبه برای تضعیف ین به دخالت در بازار ارز اقدام کرد. بانک مرکزی سوئیس نیز اعلام کرد که برای مقابله با «افزایش شدید ارزش» فرانک، عرضه این واحد پولی را افزایش خواهد داد.
● حمله گسترده
در حالی که این اقدامات هماهنگی چندان مستقیمی با یکدیگر ندارند، اما این جنبش یکی از پر دامنه ترین آن ها است. بانک مرکزی اروپا و چهار بانک مرکزی دیگر در اکتبر سال ۲۰۰۸ نرخ های بهره را همراه با یکدیگر کاهش دادند تا اثرات ناشی از سقوط بنگاه سرمایه گذاری لمن برادرز را کمتر کنند.
محمد الاریان، مدیر ارشد اجرایی در بنگاه سرمایه گذاری Pacific Investment Management می گوید: «بانک های مرکزی تلاش می کنند که فعالیت هایشان را با یکدیگر هماهنگ سازند».
الاریان دیروز در گفت وگو با تلویزیون بلومبرگ گفت: «اما باید بدانیم که آنچه این بانک ها انجام می دهند، لازم است اما کافی نیست. بنگاه های دیگری چه در آمریکا و چه در اروپا باید فعالیت های خود را با آن ها هماهنگ کنند».
مخارج مالی آمریکا در سال مالی ای که از ۱ اکتبر ۲۰۱۲ آغاز می شود، ۴۲ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت و این بر پایه گزارش اداره بودجه کنگره، دو برابر کاهش این مخارج در دوازده ماه قبل از آن است.
● اقتصاد های «شکننده»
راندال کراژنر، از روسای پیشین فدرال رزرو گفته که بانک های مرکزی باید اثرات انقباض مالی را در تصمیمات خود درباره چگونگی کمک به اقتصادهایشان در نظر گیرند.
او می گوید: «این نوع مدیریت ریسک کاری هوشمندانه است، چون شرایط اقتصادی شکننده تر شده است».
در حالی که دولت های منطقه یورو نمی توانند با سرعت کافی برای توقف سرایت سقوط مالی یونان به کشور های خود عمل کنند، مبارزه با بحرانی که حالا بقای یورو را به خطر انداخته، بر گرده بانک مرکزی اروپا افتاده است. این بانک نرخ بهره مرجع خود را برای مبارزه با تورم، در سال جاری دو بار افزایش داده و به ۵/۱ در صد رسانده است.
شاید خرید اوراق قرضه ایتالیا و اسپانیا مستلزم آن باشد که بانک مرکزی اروپا حجم تراز نامه خود را به شدت افزایش دهد و اتهام نجات مالی کشور های اسراف کار را به جان بخرد و به این ترتیب اصلی کلیدی را در معاهده بنیان گذاری یورو زیر پا بگذارد و اعتبارش را زیر سوال برد. ینس ویدمن، رییس بانک مرکزی آلمان در نشست بانک مرکزی اروپا به از سر گیری این برنامه رای مخالف داد. یورگن استارک، نماینده آلمان در هیات اجرایی ای سی بی و نمایندگان هلند و لوکزامبورگ نیز با او هم داستان بودند.
● پیام برنانکی
در آمریکا، بن برنانکی، رییس فدرال رزرو اعلام کرد که حتی بعد از این که دو دور نخست خرید دارایی ها که حجم آنها روی هم رفته به ۳/۲ تریلیون دلار رسید و نتوانست رشد کافی را در مشاغل به بار آورد و بهبود اقتصاد را تداوم بخشد، ممکن است بانک مرکزی این کشور آغاز دور سومی از خرید دارایی ها در مقیاس بزرگ را مورد بررسی قرار دهد. تصمیم فدرال رزرو برای نگه داشتن نرخ بهره در رقمی نزدیک به صفر تا میانه سال ۲۰۱۳، سه رای مخالف در میان سیاست گذاران داشت که بیشترین میزان مخالفت از زمانی است که برنانکی سکان فدرال رزرو را به دست گرفت.
حتی اگر بانک های مرکزی این اقدامات را عملی کنند، باز هم «دوایی برای همه درد ها ندارند» و خود دچار اختلاف هستند. این را اشنایدر از بانک مرکزی آلمان می گوید. «اصلا معلوم نیست که چه کسی می تواند این مارپیچ را متوقف سازد».
برنانکی که با زیر و بم رکود بزرگ آشنا است، سال گذشته گفت که از جمله درس هایی که از سقوط مالی دهه ۱۹۳۰ آموخته ایم، این است که «سیاست گذاران باید قدرتمندانه، خلاقانه و قاطعانه واکنش نشان دهند» و «بحران هایی که دامنه ای بین المللی پیدا می کنند، پاسخی بین المللی می طلبند».
آلن لونسون، نایب رییس و اقتصاد دان ارشد بنگاه سرمایه گذاری Rowe Price Associates در بالتیمور که دارایی هایی به ارزش ۵۲۱ میلیارد دلار را در مدیریت خود دارد، می گوید که «چرخ های ماشین تغییرات مالی به کندی می چرخند، اما بانک های مرکزی می توانند با سرعت بیشتری [برای از میان برداشتن موانع اقتصادی] عمل کنند. بانک های مرکزی در شکستن حلقه بازخورد منفی ای که میان بازارهای مالی و اقتصاد شکل گرفته، ماهر تر و چابک تر هستند».
یانا راندوف، جینی آورسا، اسکات لانمن
مترجم: حسین راستگو
منبع: بلومبرگ، ۱۱ آگوست
روزنامه دنیای اقتصاد ( www.donya e eqtesad.com )
