نویسنده: پریسا ساعیان
استراتژي نوعي رويكرد سازگار (منعطف) در طول زمان است كه نگرش سازماني را در دستيابي به اهدافش مشخص مي سازد. مقصود از استراتژي عبارت است از نگهداري و حفظ موقعيت مزيتي سازمان از طريق سرمايه گذاري در نقاط قوت و به حداقل رساندن نقاط ضعف يك سازمان. براي انجام اين امر يك سازمان بايد فرصتها و تهديدهايي را كه از محيط هاي داخلي و خارجي ناشي مي شود را شناسايي كند.
استراتژي چيست؟
مسيري را كه سازمان در نظر دارد چارچوب فعاليتهاي خود را در آن ايجاد كند تا به اهداف مورد نظر دست يابد استراتژي مي گويند.
هدف استراتژيك چيست؟
استراتژي نوعي رويكرد سازگار (منعطف) در طول زمان است كه نگرش سازماني را در دستيابي به اهدافش مشخص مي سازد. مقصود از استراتژي عبارت است از نگهداري و حفظ موقعيت مزيتي سازمان از طريق سرمايه گذاري در نقاط قوت و به حداقل رساندن نقاط ضعف يك سازمان. براي انجام اين امر يك سازمان بايد فرصتها و تهديدهايي را كه از محيط هاي داخلي و خارجي ناشي مي شود را شناسايي كند.
مديريت استراتژيك چيست؟
فرايندي است كه به وسيله آن مديران هدف درازمدت يك سازمان را برقرار كرده، اهداف عملكردي خاص را تنظيم نموده، راهبردهايي را به منظور دستيابي اين اهداف، در پرتو همه شرايط داخلي و خارجي مربوط تدوين نموده و براي اجراي برنامه هاي عملي منتخب عهده دار مي شوند.
رسالت و اهداف سازمان
اولين گامها در مديريت استراتژيك، تعريف رسالت (يا مقصود) و اهداف عمده سازمان مي باشد رسالت؛ رهنمودهاي عملياتي، اخلاقي و مالي شركتها هستند. آنها تنها شعارهاي ساده نيستند آنها اهداف، روياها، رفتار، فرهنگ و راهبردهاي شركتها به شمار مي آيند.
اجراي استراتژي چيست؟
- پذيرش كاركنان (مجريان)
- پاداش به كاركنان كه منطبق با تغيير و تحول رفتار مي كنند
- تنظيم و تدوين ساختار مناسب بر اساس محورهاي زير:
الف) ساختار تخت باشد يا بلند
ب) تخصيص وظايف و مسؤليتها بر اساس تقسيم كار
ج) درجه نمايندگي در اخذ تصميم
د) تفكيك در سازمان (اصل پيچيدگي)
تنظيم بودجه مناسب
سيستمهاي اطلاعاتي كلي و بخشي منابع انساني
اندازه گيري سيستم پاداش و عملكرد
پاداش متمركز بر ارزش افزوده
پاسخگويي
ارزيابي عملكرد استراتژيك
مديريت بايد تصميم بگيرد كه چگونه بر عملكرد نظارت كرده و آن را اندازه گيري كند در نتيجه اثربخشي يك استراتژي مي تواند مورد ارزيابي قرار بگيرد.
بازخورد در مدل استراتژيك
مديريت استراتژيك يك فرايند پوياست. اجراي يك استراتژي بايد مورد نظارت قرار گيرد تا چارچوبي را كه در آن، اهداف استراتژيك اصلي سازمان درك مي شوند، تعيين گردد. سيستمهاي بازخورد براي مديريت ضروري هستند تا تعيين كنند كه آيا استراتژيهاي آن همانگونه كه برنامه ريزي شده بود كار كنند؟
انواع استراتژيها
رشد
كاهش (كسر) هزينه
ثبات
تركيب
انتخاب استراتژيها
هر يك از انواع استراتژيهاي سازماني نياز به استراتژيهاي منابع انساني معيني را اقتصا مي كند. بنابراين، اهميت دارد كه استراتژيهاي منابع انساني به گونه اي صحيح استراتژي تجاري اصلي سازمان را منعكس كنند. اين برنامه هاي عملي منابع انساني را قادر مي سازد تا استراتژي اصلي سازمان را مورد حمايت قرار دهد.
نياز به استراتژي منابع انساني
ـ اگر سازماني به دنبال ارائه فن آوري تازه اي است
ـ اگر مي خواهد هزينه ها را كاهش دهد
ـ اگر می خواهد كيفيت را بهبود دهد
ـ اگر به دنبال كوچك سازي است
بايد دو ديدگاه استراتژيك منابع انساني را دنبال نمايد.
بنابراين :
مديريت منابع انساني استراتژيك ديگر يك انتخاب نيست، بلكه يك ضرورت است.
مهمترين اهداف استراتژيك مديريت منابع انساني
ـ دستيابي به تناسب كامل اهداف تجاري شركت و اهداف بخش منابع انساني
ـ طراحي و مديريت فرهنگ و جو سازماني به منظور كم به كاركنان در جهت انجام بهينه نقش شغل خودش
ـ حصول اطمينان از اينكه انجام فعاليتهاي منابع انساني در فرمانهاي كوتاه، ميان و بلند مدت برنامه در تقويت شايستگي سازمان مؤثر است
ـ و در نهايت طراحي چگونگي مشاركت منابع انساني، يافتن استانداردهاي عملكردي و تأمين نظر ذينفعان به صورت شفاف را موجب مي شود.
سازمان استراتژيك و اهداف استراتژيك منابع انساني
از آنجائي كه اهداف كلي، مسائل اصلي را كه بايد مد نظر قرار بگيرند را مشخص نموده است و سياستها و اولويتهاي سازمان را تعيين كرده است، اهداف استراتژيك مديريت منابع انساني بايد با دقت اهداف استراتژيك و ارزشهاي سازمان را منعكس سازند.
سازمانهاي توانمند از طريق ايجاد انتخاب هايي در مورد برنامه ريزي منابع انساني، ارزيابي استخدامي جبران خدمات، آموزش و توسعه و روابط كاركنان كه با استراتژي سازمان مرتبط هستند و آن را پشتيباني مي كنند محيط خود را براي موفقيت بهبود بخشند، اين بدان معناس كه اهداف، سياستها و برنامه هاي منابع انساني بايد مكمل اهداف استراتژيك تجاري سازمان باشد.
سياستهاي مديريت منابع انساني
سياستهاي بيانيه هاي كلي هستند كه راهنماي تصميم گيري را ارائه مي كنند از قبيل اينكه آنها اقدامات بخش مديريت منابع انساني را براي دستيابي به اهداف استراتژيك هدايت مي كنند سياست هاي مديريت منابع انساني معمولاً به صورت مكتوب به همه كاركنان اعلام مي شود. آنها عموماً سه مقصود اصلي را دنبال مي كنند.
1. اطمينان بخشيدن به كاركنان در مورد اينكه با آنها منصفانه رفتار مي شود.
2. كمك رساندن به مديران براي تصميم هاي سازگار و سريع
3. اعتماد دادن به مديران براي حل مسائل و دفاع كردن از تصميمها
• مباحثي كه توسط سياستهاي مديريت منابع انساني تحت پوشش قرار مي گيرد عبارتند از: استخدام، گزينش، انتقال، ترفيع، خاتمه خدمت، افزايش پرداختها.
رويكرد استراتژيك به مديريت منابع انساني
منابع انساني در خلاء فعاليت نمي كنند.
رابطه آن در سازمان با ديگر اجزاء تعاملي است
عوامل محيطي مانند سياست، اقتصاد، فرهنگ و رهبر اجتماعي و عوامل دروني مانند اهداف استراتژي و ساختار در تعامل با آن هستند.
ارزيابي متغيرها
مديران منابع انساني بايد ماهيت عوامل تأثير گذار محيط خارجي و داخلي را پيش از انتخاب يك زمينه از فعالتيها مورد توجه قرار دهند. اين امر بر مديران منابع انساني اجازه مي دهد تا به جاي آنكه به طور ساده انگارانه پس از رخ دادن چيزي نسبت به آن واكنش نشان دهند به گونه اي پييش فعالانه اقدام نمايند. اين امر مديران منابع انساني را تحت فشار قرار مي دهد تا پاسخ نهايي را براي چنين پرسشهاي بنيادي جستجو نمايند.
ـ اكنون ما كجا هستيم؟
ـ مي خواهيم در آينده در كجا باشيم؟
ـ كدام مسير براي ما بهترين است؟
ـ چگونه و در چه زماني مي خواهيم آنرا اجرا كنيم؟
عوامل تأثيرگذار محيط بيروني (خارجي)
- عوامل سياسي
- عوامل قانوني
- عوامل محيطي
- عوامل تكنولوژي
- عوامل فرهنگي
- عوامل جمعيت شناختي
- عوامل اجتماعي
- عوامل سازماني
- عوامل اقتصادي
- روابط صنعتي
عوامل تأثيرگذار محيط دروني (داخلي)
مقاصد و مأموريتهاي سازمان
فرهنگ سازماني
ساختار سازماني
فن آوري سازماني
ارزيابي اهداف،استراتژي ها و سياستهاي مديريت منابع انساني
تعهد
شايستگي
سازگاري (ميان مديريت و كاركنان)
سازگاري (ميان سازمان و كاركنان)
عملكرد
رضايت شغلي
انگيزش كاركنان
اعتماد
چالشهاي مديريت منابع انساني
اگر مديران منابع انساني در برنامه ريزي استراتژيك و تصميم گيري درگير هستند نياز دارند كه مشاركت كنندگان استراتژيك در كل سازمان باشند آنها نياز دارند تا به مديران كمك كنند سودآوري را از طريق بهبود بهره وري كاركنان افزايش دهند و نياز دارند كه به مديران افردا تبديل شوند. مديريت انتظارات زيادي از مديريت منابع انساني در نظر دارد، بهره وري، مباحث روابط صنعتي، شناسايي و توسعه استعدادها، ارزيابي عملكرد و سيستمهاي پاداش دهي به طور فزاينده اي توجه مديريت ارشد سازمان را به خود مشغول مي سازد.
نياز به استراتژي منابع انساني
ـ اگر سازماني به دنبال ارائه فن آوري تازه اي است.
ـ اگر مي خواهد هزينه ها را كاهش دهد
ـ كيفيت را بهبود دهد
و
ـ و يا به دنبال كوچك سازي است
ـ بايد دو ديدگاه استراتژيك منابع انساني را دنبال نمايد.
بنابراين
مديريت منابع انساني استراتژيك ديگر يك انتخاب نيست، بلكه يك ضرورت است.
نویسنده: پریسا ساعیان
استاد راهنما: دکتر شهباز برآهویی
