سازمان هاي امروزي در محيط هاي بسيار متغير و پيچيده داخلي و بين المللي با چالش هاي عديده اي از جمله فشار براي شفافيت و پاسخگويي بيشتر، منابع مالي محدود و در حال اتمام ،افزايش وظايف و فعاليت ها ،تغييرات پر سرعت تكنولوژي و هجوم راه حل هاي مديريتي متفاوت براي بهبود وضعيت سازمان ها مواجه اند.در چنين فضايي ارزيابي عملكرد و سپس مديريت عملكرد، بسيار پيچيده و دشوار خواهد بود چرا كه تنها ارزيابي مالي سازمان ها بر اساس سود و زيان و ترازنامه هاي مالي و صرفه جويي در هزينه ها ما را به گمراهي خواهد كشاند .مهمترين علت آن اين است كه مطالعات نشان داده است در عصر دانش ، 80 درصد ارزش افزايي در سازمان ها از طريق دارايي هاي نامشهود سازماني شامل سرمايه هاي انساني (دانش و مهارت هاي كاركنان) ، سرمايه هاي سازماني (فرهنگ سازمان و ارزشهاي حاكم بر آن ) و سرمايه هاي اطلاعاتي (بانكهاي اطلاعاتي و داده هاي آماري ) ايجاد مي شود و ديگر نمي توان تنها با دارايي هاي مشهود ، ارزيابي عملكرد و در پي آن مديريت عملكرد جامعي انجام داد .
مديريت عملكرد به معناي ارزيابي عملكرد سازمان بر اساس برنامه راهبردي آن و استفاده از اطلاعات حاصله در بهبود برنامه راهبردي ، بدون توجه به حوزه هاي ديگر به جز حوزه مالي امكان پذير نمي باشد .شاهد اين مدعا 4 عامل بازدارنده دستيابي سازمان ها به استراتژي ها و اهداف بلند مدت و كوتاه مدت خود است كه دانشمندان علوم نوين مديريت استراتژيك آن را بر شمرده اند:
* عامل بازدارنده استراژي : بدين معنا كه استراتژي ها توسط افرادي كه بايد آنها را اجرا كنند هنوز درك نشده اند و هنوز استراتژي ها به اهداف كمي تبديل نشده است.
* عامل بازدارنده مديريتي : بدين معنا كه سيستم هاي مديريتي براي كنترل عمليات و فعاليت هاي اجرايي سازمان طراحي شده اند و به بودجه ها متصل هستند نه به استراتژي ها.
* عامل بازدارنده انساني : بدين معنا كه اهداف فردي ، دانش و شايستگي هاي افراد به اجراي استراتژي ها پيوند نخورده است.
* عامل اجرايي : بدين معنا كه فر آيندهاي كليدي براي پيشبرد استراتژي ها و اهداف بلند مدت سازمان طراحي نشده اند.
در اين ميان دو تن از برجسته ترين دانشمندان مديريت به نام هاي پروفسور رابرت كاپلان و دكتر ديويد نورتون با درك اين چهار عامل اساسي يك سيستم مديريتي نويني تحت عنوان كارت امتيازي متوازن (BSC) ارائه نمودند كه پس از قريب 10 سال تجربه اجرايي در سازمان هاي مختلف در بخش خصوصي و دولتي آنچنان نتايجي را در حوزه مديريت عملكرد سازمان ها ايجاد نمود كه در حال حاضر تنها رويكرد اثر بخش تجربه شده در دنيا برا ي استقرار يك نظام مديريت عملكرد جامع به همراه 40 نرم افزار BSC توليد شده در دنيا شناخته شده است . BSC يك سيستم مديريتي است كه اجراي استراتژي ها را مديريت مي كند ، عملكرد را در 4 حوزه رشد و يادگيري (نيروي انساني،سرمايه هاي نامشهود سازمان و سيستم ها ي اطلاعاتي)، فرآيند ها ي داخلي سازمان ، مشتريان و ذينفعان و حوزه مالي اندازه گيري مي كند و باعث انتقال و تفهيم ماموريت ، چشم انداز ، استراتژي ها و انتظارات عملكردي به كليه ذينفعان داخلي و خارجي سازمان مي شود.
BSC در 5 حوزه ذيل كاربرد اساسي دارد:
* اجراي استراتژي ها
* مديريت عملكرد
* مديريت فرآيندها
* تخصيص منابع
* سيستم هاي منابع انساني
سازمان هايي كه در آسيا از BSC استفاده نموده اند اهداف ذيل را دنبال كرده اند:
* 47% سازمان ها از BSC براي برقراري توازن بين عملكرد كاركنان با اهداف كمي سازمان استفاده نموده اند.
* 37% سازمان ها از آن براي درك بهتر شاخص هاي دستيابي به استراتژي ها و اهداف بلند مدت بهره گرفته اند.
* 37% سازمان ها از BSC براي انتقال و تفهيم استراتژي ها به كاركنان استفاده نموده اند.
* 30% سازمان ها از BSC در كنار سيستم هاي مديريت كيفيت مانند Malcom Baldrige استفاده كرده اند.
* 23% از سازمان ها نيز از آن در كنار چهارچوب هاي ارزش افزايي براي سهامداران مانند NEV استفاده نموده اند.
مزاياي BSC براي سازمان هاي دولتي
از جمله مهمترين چالش ها و دغدغه هاي سازمان هاي دولتي مي توان به موارد ذيل اشاره كرد :
* پاسخگويي
* شفافيت
* نتيجه مداري
* كنترل هزينه ها
* پرداخت در قبال عملكرد
در حال حاضر سيستم مديريتي BSC تنها چارچوب موجود در دنيا است كه قادر است استراتژي ها را با عملكرد و بودجه براي پاسخگويي به چالش هاي فوق تلفيق دهد و به همين دليل است كه طي گزارشي كه سازمان همكاريها ي اقتصادي و توسعه (OECD) در سال 2005 از وضيعت سيستم هاي ارزيابي و مديريت عملكرد و بودجه ريزي عملياتي در سازمان هاي دولتي در دنيا منتشر ساخت اعلام كرد كه بسياري از سازمان ها ي دولتي به سمت سيستم مديريتي BSC براي استقرار نظام هاي ارزيابي مديريت عملكرد روي آورده اند.
از جمله مزاياي BSC براي سازمان هاي دولتي مي توان به اين موارد اشاره كرد:
* كمك به برنامه ريزي و مديريت استراتژيك.
* تغيير برنامه هاي استراتژيك از يك شكل نوشتاري و مجلد هاي قطور كه شايد حجم آن براي برخي سازمان ها جذابيت نيز داشته باشد به يك سري گام ها ي عملياتي مختصر و رويت نتايج اجراي آن به صورت روزانه.
* ايجاد چارچوبي كه نه تنها ارزيابي عملكرد دقيق را امكان پذير مي سازد كه به برنامه ريزان نشان مي دهد كه چه چيزي را ارزيابي و اندازه گيري كنند و چه چيزي را رها سازند.
* مديران ارشد را توانمند مي سازد تا بتوانند استراتژي هاي خود را با موفقيت اجرا كنند.
* ارتباط بين چشم انداز و اهداف بلند مدت استراتژيك به اهداف كوتاه مدت عملياتي ، برنامه هاي كاري و بودجه
http://penco.ir/content/BSC.aspx
