نویسنده: عليرضا حسنيه
اقتصاد در سه دهه گذشته در کشور ما مورد بي لطفي بوده و در خوشبينانه ترين حالت جزء اولويت هاي دسته چندمي کشور محسوب شده است . با اين حال حرکت در نيمه اول دهه پيشرفت و عدالت و همچنين سال جهاد اقتصادي نيازمند داشتن بينش صحيح نسبت به وضعيت اقتصادي کشور و تبيين راهکارهاي دستيابي به اهداف توسعه اقتصادي است.دهه چهارم از انقلاب از سوي مقام معظم رهبري دهه پيشرفت و عدالت نام گرفته است و در حقيقت مي توان اين دهه را آغاز فصل نويني از كار آمدي نظام اسلامي به حساب آورد . در حوزه اقتصادي نيز سال جاري سال جهاد اقتصادي نامگذاري شده است كه خود بيانگر اهميت دستيابي به رشد و توسعه اقتصادي در دهه پيشرفت و عدالت است .
بر طبق آمار كشور ايران يكي از كشورهاي غني در عرصه منابع اقتصادي و انساني در جهان به حساب مي آيد با اين حال به دليل عقب ماندگي هاي علمي و فناوري در چند سده اخير و همچنين وجود سايه سنگين استعمار بر حكومت ايران در زمان طاغوت كشور ما نتوانسته است جايگاهي قابل قبول و درخور نام ايران اسلامي داشته باشد . در واقع كشور ايران با توجه به ظرفيت هاي موجود از نظر مواد معدني بخصوص منابع نفت و گاز يكي از قدرت هاي اقتصادي دنيا محسوب مي شود اما تاکنون اين فرصت هاي بالقوه نتوانسته است ايران را به يکي از قطب هاي اقتصادي مهم تبديل کند.
اما شايد بتوان سال جهاد اقتصادي را طليعه اي از آغاز دوران جديد در اقتصاد ايران دانست. به هر حال در سال هاي اخير اقتصاد از حاشيه به متن آماده است و به مهمترين دغدغه و اولويت مسئولين بدل شده است. بي شک توجه مسئولين به حوزه اقتصاد و همچنين بسيج شدن مردم در اين حوزه با توجه به رهنمودهاي مقام معظم رهبري مي تواند تاثيرات شگرفي بر اقتصاد ايران داشته باشد و ما بتوانيم شاهد جهش اقتصادي در کشور باشيم.
با اين حال بايد دانست دستيابي به اهداف جهاد اقتصادي نيازمند شناخت صحيح الزامات جهاد اقتصادي علي الخصوص ادبيات حوزه اقتصاد است . حوزه اقتصاد تفاوت هاي چشمگيري با سياست و يا فرهنگ و… دارد . در عرصه اقتصاد مهمترين عامل توليد ثروت ، رقابت ، کيفيت محصولات و… است . از اين روست که مي توان گفت عملکرد جهاد اقتصادي منوط و موقوف به شناخت و توجه به نظرات صاحب نظران در حوزه اقتصادي و علي الخصوص فعالان بخش خصوصي در کشور است.
متاسفانه طي دو دهه گذشته بيشتر تمرکز اقتصاد ايران در بخش دولتي و وابستگي به نفت بوده است و همين امر نيز اقتصاد ايران را يک اقتصاد ضعيف و البيته بيمار ساخته است. از اين رو اميد است در سال جهاد اقتصادي که سومين سال از دهه عدالت و پيشرفت است شاهد حضور هرچه بيشتر بخش خصوصي در فعاليت هاي اقتصادي کشور و کوچکتر شدن دولت باشيم .
البته در اين ميان تصميمات دولت در بخش اقتصادي نيز بسيار تاثير گذار است چرا که دولت مي تواند با اجراي درست قوانين و همچنين ادامه اجراي طرح تحول اقتصادي در کشور بخش هاي ضعيف اقتصاد را بهبود ببخشد.از اين روست که مي توان گفت ادامه اجراي قانون هدفمند كردن يارانه ها، تحولات در حوزه هاي بانكي ، مالياتي، گمرك،بيمه، ارزش گذاري پول ملي، بهره وري و نظام توزيع كالاو خدمات ، اجراي سياست هاي كلي اصل 44 قانون اساسي ، جذب سرمايه گذاري هاي خارجي ، بازار سرمايه و… در قالب اسناد بالادستي و به طور ويژه قانون برنامه پنجم از اهم برنامه هاي سال 1390 است كه دولتمردان بايد با مجاهدت و تلاش مضاعف اين امر مهم را به سرانجام برسانند و راه را براي حضور بخش خصوصي در اقتصاد ايران هموار سازند .
جهاد اقتصادي يک وظيفه ديني
اساسا مفهوم جهاد در دين مبين اسلام مفهوم بلند و متعالي است که ضمن در بر گرفتن تلاش و کوشش بسيار، بعد معنوي را نيز مد نظر قرار مي دهد. چنانکه در آيات متعدد قرآن جهاد با مال و جان در کنار يکديگر توصيف شده است.حضرت علي(عليه السلام) در خصوص جهاد مي فرمايند “جهاد دري است از درهاي بهشت که خداوند براي دوستان ويژه اش گشوده… هر کس آن را کنار گذارد خداوند جامة ذلت را بر او پوشاند و دچار انسانهاي فرومايه گردد … “(وسايل الشيعه چاپ سنگي، ج2، ص469) و يا پيامبر اکرم (ص) در اين خصوص مي فرمايند جاهدوا المشرکين بأموالکم و أنفسکم و ألسنتکم. با اموال ، جانها، مالها و زبانهاى خود با مشرکان جهاد کنيد. (نهج الفصاحه / حديث 1301)
با اين حال و با توجه به رهنمودهاي مقام معظم رهبري در خصوص سال جهادي مي توان اين نوع از جهاد را در تقسيم بندي انواع جهاد از نوع جهاد دفاعي است . يعني جهاد در برابر کساني که نقشه نابودي و حمله بر مسلمانان را مي کشند و يا قصد هجوم به بلاد آنان را دارند. که در اين صورت دستور جهاد دفاعي داده شده و آن گونه که در رساله هاي عمليه حکم آن ذکر گرديده است بر عموم مسلمانان واجب مي باشد. (رساله امام خميني، مسئله 2826 و 2827، مسائل دفاع) در جهاد اقتصادي سال 90 هم حکم ولي هم وجود دارد لذا برهمه واجب است و شرايطي چون احتمال تاثير و … نيز چنانکه در جهاد ابتدايي لازم است در اين جهاد وجود ندارد. در صورت وجوب جهاد برهمگان، هيچ معافيتي هم براي هيچ فردي وجود ندارد، حتي بيماران و نابينايان.هر کس به اندازه توانش به هر طريق که مي تواند بايد در اين امر مقدس شرکت کند.
