بررسی رابطه ی سلامت روان، هوش معنوی و افکار ناکارآمد

بررسی رابطه ی سلامت روان، هوش معنوی و افکار ناکارآمد
در دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی رابطه­ ی سلامت روان، هوش معنوی و افکار ناکارآمد در دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 88-1387 پرداخته است. این پژوهش از نوع مقطعی­ همبستگی بوده و جامعه­ ی آماری آن شامل تمام دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 89-88 می ­باشند.

روش­ کار: نمونه­ ی تحقیق شامل 370 دانشجو (108 پسر و 255 دختر) بود. ابزار مورد استفاده، پرسش­نامه ­ی سلامت عمومی گلدبرگ 4، پرسش­نامه­ ی افکار ناکارآمد (DAS) و پرسش­نامه­ی خودگزارشی هوش معنوی 24 (SISRI-24) بوده است. برای تحلیل نتایج از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی به روش ورود مکرر استفاده شد.
یافته‌ها: بین هوش معنوی و سلامت روان همبستگی مثبت معنی­ دار (01/0P<) و  بین هوش معنوی و افکار ناکارآمد و بین سلامت روان و افکار ناکارآمد نیز همبستگی منفی معنی­دار وجود دارد (01/0P<). تحلیل رگرسیون نشان داد که هوش معنوی و نیز افکار ناکارآمد، قادر به پیش­بینی قسمتی از واریانس سلامت روان می­باشند.
نتیجه‌گیری: هوش معنوی و افکار ناکارآمد دانشجویان، بر سلامت روان ایشان موثر می­باشد.
کلیدواژگان: افکار ناکارآمد؛ سلامت روان؛ هوش معنوی

دانشجویان هر جامعه دسترنج معنوی و انسانی آن جامعه بوده و از سرنوشت­سازان فردای کشور خویشند. با پیشرفت صنعت و فن­آوری جدید و مشکلات مربوط به آن، اختلالات و بیماری­های روانی همانند مشکلات جسمانی، افزایش چشمگیری یافته و از آن­جا که سلامت روان قشر دانشجو اهمیت فراوانی دارد، لازم است که مسایل عاطفی و روانی این قشر عظیم جدی تلقی شده و مورد رسیدگی قرار گیرد. تحقیقات انجام شده در سال­های اخیر بیانگر وجود اختلالات روانی در سطوح مختلف دانشجویان می­باشد (4-1). افزایش مراجعه­ی دانشجویان به بخش­های مشاوره­ی دانشجویی موید وجود مشکلات روانی، اجتماعی و تحصیلی روزافزون در آن­ها می­باشد. در تحقیق عکاشه مشخص گردید 4/28 درصد کل دانشجویان دچار یکی از اختلالات روانی هستند. شیوع افسردگی اساسی 7/8 درصد، اختلال تطابقی 7/6 درصد، کج­خلقی[1] 9/5 درصد و اختلالات اضطرابی 7/4 درصد بود (1). در تحقیق دیباج­نیا در دانشگاه شهید بهشتی 6/31 درصد دانشجویان مشکوک به ابتلا به اختلال روانی بودند (2). در مطالعه­ی ادهم نشان داده شد که 7/1 درصد دانشجویان از مشکل جسمی و 3/2 درصد از مشکل اضطراب و بی­خوابی رنج می­بردند، 3/4 درصد اختلال در عملکرد اجتماعی و 2 درصد افسردگی شدید داشتند (3). هم­چنین در مطالعه­ ی لطفی موارد مشکوک به اختلال روانی 4/35 درصدگزارش شد (5).
از سویی دیگر همه روزه به شمار افرادی که باور دارند معنویت راه درمان روان­نژندی­ها و درماندگی روانی آن­ها می­باشد و متخصصینی که برای درمان بیماری­های روانی و ارتقای بهداشت روان بر باورها و رفتارهای معنوی توجه دارند، افزوده می­شود (6). همین امر باعث شده که سازمان بهداشت جهانی اخیرا انسان را موجودی زیستی­روانی­اجتماعی و معنوی تعریف کند. در راستای این جهت­گیری معنوی و به موازات بررسی رابطه­ی دین و معنویت و دیگر مولفه­های روان­شناختی مثل سلامت روان گروهی در صدد تعریف مفاهیمی جدید در ارتباط با دین و معنویت بوده­اند. برای مثال مفاهیم سلامت معنوی، بهزیستی معنوی و … در آستانه­ی هزاره­ی سوم به ادبیات آکادمیک روان­شناسی اضافه شده­اند. با پیشرفت صنعت و فن­آوری جدید و مشکلات مربوط به­ آن، اختلالات و بیماری­های روانی همانند مشکلات جسمانی افزایش چشمگیری یافته­اند. اخیرا روان­شناسان سازه­ای را به عنوان عامل مهم تاثیرگذار بر سلامت روان به نام هوش معنوی[2] معرفی کرده­اند که توجه و علاقه­ی جهانی را برانگیخته است. هوش معنوی بیانگر مجموعه­ای از توانایی­ها و ظرفیت­ها و منابع معنوی است که کاربست آن­ها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می­شود (7،8). با توجه به این­که هوش معنوی یک سازه ­ی جدید است تحقیقات تجربی موجود در این زمینه اندک می­ باشد.
فشارها و تنش­ ها ممکن است به خودی خود باعث اضطراب نشوند بلکه تعامل بین فشارهای مختلف و نحوه­ی ادراک فرد از محیط و واکنش وی به آن­ها است که می­تواند سلامت روانی فرد را به خطر بیاندازد. بنا بر این آسیب­پذیری در مقابل تنش و مشکلات مختلف باعث ابتلا به انواع مشکلات روان­شناختی و درهم­ریختن سلامت روان می­گردد (10). یک موضوع مهم پیرامون آسیب­ پذیری[3] در مقابل تنش، آسیب­پذیری شناختی[4] است (11). آسیب­پذیری شناختی به عنوان یک تمایل شبه­صفت نسبت به تفسیر اطلاعات به سبک منفی و تحریف شده در مقابل درک ذهنی از مشکلات تلقی می­شود که ممکن است در خلال تجارب منفی اولیه به وجود آمده باشد. نگرش­های ناکارآمد به عنوان یک عامل زمینه­ساز در شروع اختلالات روانی و یا به عنوان یک عامل آسیب­پذیری تحت شرایط تنش­زای محیطی در نظر گرفته شده است (12). در مطالعات مختلف ارتباط بین افسردگی و نگرش­های ناکارآمد تایید شده است (13، 14). هم­چنین بین نگرش­های ناکارآمد و دیگر اختلالات روانی از جمله اضطراب نیز ارتباط مشاهده شده است (15،16). شواهدی در مورد وجود نگرش­های ناکارآمد در اختلال بی­اشتهایی عصبی و اسکیزوفرنیا نیز مشاهده شده است (11). از آن­جا که تعداد مطالعات در این زمینه در ایران انگشت­شمار است لذا تاثیر این عامل در جامعه­ی ایرانی باید مورد بررسی قرار گیرد.
بر این اساس هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه ­ی سلامت روان با دو مولفه­ی افکار ناکارآمد و هوش معنوی می­ باشد.

روش­کار
این پژوهش از نوع مقطعی­ همبستگی بوده و جامعه­ ی آماری آن شامل تمام دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 89-88 می­باشند. به روش نمونه­گیری در دسترس به تعداد 400 نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه­های دانشجویی، دانشجویان حاضر در سالن مطالعه­ و سایت کامپیوتر دانشگاه، پرسش­نامه­های مورد نظر داده شد. هم­چنین قبل از دادن پرسش­نامه به آن­ها، اطمینان حاصل شد که فرد قبلا پرسش­نامه را پر نکرده باشد. اطمینان­بخشی به آزمودنی­ها در خصوص محرمانه بودن اطلاعات به دست آمده و دادن آزادی برای شرکت در پژوهش از نکات رعایت شده اخلاق پژوهشی بود. هم­چنین برای جلب اعتماد بیشتر از نوشتن اطلاعات شخصی مانند نام و نام خانوادگی خودداری گردید. از شرکت­کنندگان خواسته شد تا قبل از پاسخگویی به پرسش­نامه­ها اطلاعات جمعیت­شناختی خود را به طور کامل جواب دهند (سن و جنس و وضعیت تاهل).

ابزارهای مورد استفاده در تحقیق
الف- پرسش­نامه­ی سلامت عمومی[5] گلدبرگ:در پژوهش حاضر از فرم ٢٨ سئوالی پرسش­نامه­ی سلامت  عمومی که توسط گلدبرگ و هیلر[6] برای سرند کردن اختلالات روانی غیرسایکوتیک ساخته شده، استفاده گردیده است.
پرسش­نامه­ی مذکور دارای چهار مقیاس فرعی (نشانگان جسمانی، نشانگان اضطرابی و بی­خوابی، نشانگان اختلال در کارکرد اجتماعی و نشانگان افسردگی) است که هر مقیاس ٧ سئوال دارد. نمره­ی کلی هر فرد از جمع نمره­های چهار مقیاس فرعی به دست می­آید. ضریب آلفای کرونباخ این ابزار را از 78/0 تا 93/0 گزارش کرده­اند و پایایی آن را به روش تنصیف از 83/0تا 90/0 ذکر کرده­اند (17).

ب- مقیاس نگرش­های ناکارآمد[7] (DAS): در این تحقیق از نسخه­ی 26 آیتمی این پرسش­نامه استفاده شده که از نسخه­ی 40 آیتمی فرم الف توسط ابراهیمی، نشاط­دوست،کلانتری، مولوی و اسدالهی گرفته شده است. آلفای کرونباخ آن 92/0، همبستگی با فرم اصلی آن 97/0 و روایی پیش­بین آن از طریق همبستگی با نمرات پرسش­نامه­ی سلامت عمومی در گروه بیمار و سالم 56/0 به دست آمد (12). آزمودنی بر اساس مقیاس لیکرت 7 درجه­ای پاسخ می­دهد. این مقیاس دارای 4 عامل زیربنایی کمال­طلبی، نیاز به تایید دیگران، نیاز به راضی کردن دیگران و آسیب­پذیری–ارزشیابی عملکرد است. در مجموع گزینه­های مقیاس، نگرش­های ناسالم در مورد خود، دیگران و آینده را بر اساس نظریه­ی شناختی بک مورد ارزیابی قرار می­دهد. در تحقیق حاضر ضریب آلفای کرونباخ 85/0 به دست آمد.

ج- مقیاس خودگزارشی هوش معنوی[8]: این پرسش­نامه که توسط دیوید کینگ[9] ساخته شده است دارای 24 آیتم می­باشد و بر اساس مقیاس 5 گزینه­ای لیکرت پر می­شود. دارای 4 زیرمقیاس است که شامل تفکر وجودی انتقادی[10]، ایجاد معنای شخصی[11]، آگاهی متعالی[12] و گسترش حالت هوشیاری[13] می­باشد. نمرات بالا نشان­دهنده­ی هوش معنوی بالا و یا وجود چنین ظرفیتی در شخص می­باشد. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی[14] در یک نمونه­ی 619 نفریاز دانشجویان دانشگاه ترنت کانادا در سال 2007 آلفای کرونباخ 95/0، پایایی از طریق تنصیف 84/0 به دست آمد. هم­چنین آلفای کرونباخ خرده­مقیاس­ها به قرار زیر است:
عامل اول 88/0، عامل دوم 87/0، عامل سوم 88/0 و عامل چهارم 94/0 به دست آمد (8).
در یک مطالعه­ ی دیگر با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی[15] آلفای کرونباخ 92/0 وآلفای استاندارد شده نیز 92/0 به دست آمد (7). هم­چنین در پژوهش حاضر ضریب آلفای این پرسش­نامه 89/0 به دست آمد. در یک نمونه­ی 100 نفری ضریب آلفای کرونباخ 91/0 به دست آمد. هم­چنین در مطالعه­ی رقیبی و همکاران، ضریب پایایی پرسش­نامه در یک نمونه­ی 60 نفری به شیوه­ی آزمون-پس­آزمون 67/0محاسبه شد (9). شرکت­کنندگان پرسش­نامه را به فاصله­ی زمانی 10 روز تکمیل کردند.
در این پژوهش برای تحلیل داده­ها از روش همبستگی پیرسون استفاده شد و معنی­داری در سطح 05/0>P تعریف گردید.

نتایج
میانگین سنی شرکت­کنندگان 01/22 سال بود. هم­چنین همان گونه که در جدول شماره­ی 1 بیان شده است از بین 370 دانشجویی که پرسش­نامه را تکمیل کرده بودند، 108 نفر دختر و 255 نفر پسر بودند و 7 نفر از آن­ها نیز جنسیت خود را مشخص نکرده بودند. از بین این 370 نفر، 315 نفر دارای مدرک کارشناسی و 44 نفر دارای مدرک کارشناسی­ارشد بودند و مقطع تحصیلی 11 نفر آن­ها نیز نامشخص بود. هم­چنین 313 نفر مجرد، 44 نفر متاهل و 13 نفر نیز دارای وضعیت تاهل نامشخص بودند.

جدول 1- ویژگی­های جمعیت­شناختی دانشجویان به تفکیک جنسیت، مقطع تحصیلی و وضعیت تاهل

بر اساس داده­های به دست آمده میانگین مقیاس سلامت عمومی در دانشجویان دختر 31/27 و در دانشجویان پسر 67/25 و درکل دانشجویان 08/27 به دست آمد. میانگین مقیاس خودگزارشی هوش معنوی در دانشجویان دختر 84/47 و در دانشجویان پسر 59/49 و در کل دانشجویان 54/47 و میانگین مقیاس افکار ناکارآمد در دانشجویان دختر 7/119 و در دانشجویان پسر 6/117 محاسبه شد.

جدول 2-میانگین و انحراف معیار سلامت روان، افکار ناکارآمد و هوش معنوی در کل دانشجویان

در مطالعه­ی حاضر 1/43 دانشجویان مشکوک به ابتلا به اختلال روانی بودند.  همان طور که در جدول 3 نشان داده شده است ضریب همبستگی بین سلامت روان و هوش معنوی 25/0- به دست آمد (01/0>P) که نشان­دهنده­ی ارتباط منفی بین این دو متغیر است. با توجه به این که نمرات بالا در پرسش­نامه­ی سلامت عمومی نشان­دهنده­ی سلامت روانی پایین­تری است، ارتباط منفی بین این دو متغیر نشان می­دهد با افزایش نمرات هوش معنوی نمرات پرسش­نامه­ی سلامت عمومی کاهش یافته و این مسئله نشان­دهنده­ی سلامت روان بهتر در افراد دارای سطح هوش معنوی بالاتر می­باشد.

جدول 3- ضرایب همبستگی رابطه­ی بین اجزای سلامت روان، افکار ناکارآمد و هوش معنوی

* 01/0>P، ** 05/0>P

همان طور که در جدول 3 مشاهده می­شود بین تمام خرده مقیاس­های پرسش­نامه­ی سلامت عمومی و پرسش­نامه­ی هوش معنوی نیز همبستگی منفی معنی­دار به دست آمد. بین سلامت روان و افکار ناکارآمد، رابطه­ی مثبت معنی­دار به دست آمد (36/0=r، 01/0>P) و با افزایش نمرات افکار ناکارآمد سلامت روان فرد کاهش می­یابد (با توجه به نمره­گذاری پرسش­نامه­ی سلامت عمومی).
رابطه بین خرده­مقیاس­های سلامت روان و افکار ناکارآمد نیز بررسی شد. همبستگی بین تمام خرده­ مقیاس­ ها (مشکلات جسمانی، اضطراب، مشکلات اجتماعی، افسردگی) با افکار ناکارآمد مثبت و معنی­دار به دست آمد. بیشترین همبستگی با افسردگی (39/0) سپس با مشکلات اجتماعی (31/0) سپس با مشکلات جسمانی (27/0) و در نهایت با اضطراب (24/0) بود. همبستگی بین افکار ناکارآمد و هوش معنوی نیز منفی معنی­دار شد (22/0- =r، 01/0>P).
بر اساس جدول 4 ضریب همبستگی چندگانه با روش ورود مکرر نشان می­دهد که ترکیب خطی متغیرهای هوش معنوی و افکار ناکارآمد با سلامت روان در کل دانشجویان برابر 42/0 می­باشد. ضریب تعیین برابر 18/0 و نسبت f  برابر 27/32 است که در سطح 001/0>P معنی­دار است. هم­چنین مشخص شده که توانایی پیش­بینی سلامت روان توسط هوش معنوی 16/0- و این ضریب برای افکار ناکارآمد 39/0 می­ باشد.
هم­چنین با توجه به این که ضریب همبستگی چندگانه­ی هوش معنوی و افکار ناکارآمد با سلامت روان از ضریب همبستگی ساده­ ی متغیرها با هم بیشتر است مشخص می­ شود که بین متغیرها همبستگی چندگانه وجود دارد.

بحث و نتیجه­ گیری
همان طور که گفته شد هوش معنوی بیانگر مجموعه­ای از توانایی­ها و ظرفیت­ها و منابع معنوی است که کاربست آن­ها موجب افزایش انطباق­پذیری و در نتیجه ارتقای سلامت روان افراد می­شود (7،8) و داده­های تحقیق حاضر همبستگی مثبت بین هوش معنوی و سلامت روان را نشان داد یعنی با افزایش نمره­ی پرسش­نامه­ی هوش معنوی، نمره­ی پرسش­نامه­ی سلامت عمومی کاهش می­یابد. باتوجه به این که نمره­ی بالا در پرسش­نامه­ی سلامت عمومی نمایانگر مشکلات روانی است پس در واقع با افزایش هوش معنوی سلامت عمومی هم بالا می­رود. هم­چنین تمام خرده­مقیاس­های پرسش­نامه­ی سلامت عمومی با هوش معنوی همبستگی منفی معنی­دار نشان دادند. منظور از هوش معنوی، هوشی است که مشکلات معنایی و ارزشی را حل کرده و اعمال و زندگی ما را در یک سطح وسیع­تر و قدرتمندتر معنا می­ دهد (18،19).

جدول 4- نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه­ی هوش معنوی و افکار ناکارآمد با سلامت روان به روش ورود مکرر

هوش معنوی باعث می­شود تا از اطلاعات معنوی در حل مشکلات روزانه استفاده شود (20) و در نتیجه باعث سازگاری فرد می­شود. از دیدگاه واگان[16] هوش معنوی یکپارچه­کننده­ی زندگی درونی و معنوی با زندگی بیرونی و محیط کار است و داده­های تحقیق حاضر نیز تایید­کننده­ی رابطه­ ی هوش معنوی و کاهش مشکلات و مسایل بیرونی و اجتماعی است و می­توان گفت که هوش معنوی مکانیسمی است که توسط آن کیفیت زندگی افراد، بهبود  می­یابد. از دیدگاه  او  هوش  معنوی برای شناسایی انتخاب­هایی که در بهزیستی روان­شناختی و رشد سلامتی کل بشر نقش دارند، امری لازم است (21). این نتیجه با نتایج تحقیقات قبلی همخوانی دارد. در این مطالعات هوش معنوی با افسردگی، پرخاشگری، خصومت، اضطراب و خودفریبی[17] رابطه­ی منفی نشان داد. هم­چنین هوش معنوی با صفات خلقی، حساسیت اجتماعی، رضایت زندگی، انرژی و فعالیت رابطه­ی مثبت داشت (22،23). هم­چنین در مطالعه­ای دیگر، هوش معنوی کاهش نشانه­های افسردگی را در دو ماه آینده پیش­بینی می­کرد (24). به علاوه با توجه به نتایج مشخص شد که بین سلامت روانی و افکار ناکارآمد رابطه­ی معنی­داری وجود دارد. هم­چنین بین 4 خرده­مقیاس مشکلات جسمانی، اضطراب، مشکلات اجتماعی و افسردگی با افکار ناکارآمد نیز رابطه­ی مثبت معنی­دار به دست آمد. یعنی با افزایش افکار ناکارآمد سلامت روانی پایین می­آید. مطالعه­ای در مورد رابطه­ی افکار ناکارآمد با سلامت روان در ایران توسط ابراهیمی و همکاران انجام شده است (12). نتایج آن­ها به نتایج تحقیق حاضر تقریبا نزدیک است و سلامت روان و خرده ­مقیاس­های سلامت روان با افکار ناکارآمد همبستگی مثبت معنی­ دار نشان دادند. در هر دو مطالعه، بیشترین همبستگی بین افسردگی و مشکلات اجتماعی با افکار ناکارآمد مشاهده شد. بر اساس نظریه­ی بک[18] نگرش­های ناکارآمد به عنوان یک عامل زمینه­ساز در شروع اختلالات روانی و یا به عنوان یک عامل آسیب­پذیری تحت شرایط تنش­زای محیطی در نظر گرفته شده است (12). در مطالعات مختلف ارتباط بین افسردگی و نگرش­های ناکارآمد تایید شده است (13،14). هم­چنین بین نگرش­های ناکارآمد و دیگر اختلالات روانی از جمله اضطراب نیز ارتباط مشاهده شده است (15،16). شواهدی در مورد وجود نگرش­های ناکارآمد در اختلال بی­ اشتهایی عصبی و اسکیزوفرنیا نیز به دست آمده است (11). با توجه به داده­های تحقیق حاضر افکار ناکارآمد با 4 اختلال مورد نظر همبستگی معنی­دار دارد. در این مطالعه، بین افکار ناکارآمد و هوش معنوی همبستگی منفی به دست آمد. به این معنا که افراد دارای هوش معنوی بالاتر افکار ناکارآمد کمتری دارند. هر چند  در  این زمینه کارهای  تجربی  صورت  نگرفته است ولی می­توان بر اساس ادبیات تحقیق این نتیجه را توجیه کرد. هوش معنوی یک راه پردازش تجارب و بینش شخصی است (7). می­توان گفت هوش معنوی پردازش اطلاعات را تحت تاثیر قرار داده و به نوعی آن­ها را درون طرح­واره­هایی خاص قرار می­دهد. ساختار این طرح­واره­ها به نوعی است که با واقعیت سازگار و در تماس است. هوش معنوی می­تواند ادراک ما را از وقایعی مثل سلامتی یا بیماری، شکل­داده و سازمان دهد و نه تنها در سلامت تاثیر دارد بلکه در تجارب سخت زندگی مثل  غم یا فقدان، مفید واقع شده و در بهزیستی  فرد نیز موثر است (21).
حتی بعضی محققین، سیطره ­ی تاثیر هوش معنوی را از این فراتر می­دانند به طور مثال به عقیده­ی زوهر[19] هوش معنوی، بنیان عملکرد کارآتر هوش عقلانی و هوش هیجانی است (7). از دید امونز[20] هوش معنوی می­تواند به عنوان یک ادراک عاقلانه از جهان در نظر گرفته شود (20) و هوش معنوی را می­توان نوعی فکر کردن در نظر گرفت. بزرگ­ترین محدودیت این پژوهش را می­ توان مقطعی بودن و استفاده از طرح همبستگی برای نشان دادن رابطه بین متغیرها دانست. از این رو وضوح بیشتر رابطه­ی نشان داده شده بین متغیرها احتیاج به مطالعات طولی دارد. از دیگر محدودیت­های این تحقیق خاص بودن نمونه­ها (دانشجویان) و در دسترس نبودن ابزار هنجاریابی شده جهت سنجش هوش معنوی و استفاده از ابزار خودگزارشی می­باشد. پیشنهاد می­ شود این پژوهش در گروه­های مختلف انجام شود. هم­چنین انجام پژوهش ­های طولی برای نشان دادن تاثیر هوش معنوی و افکار ناکارآمد بر سلامت نیز پیشنهاد می­ گردد.

[1]Dysthymia
[2]Spiritual Intelligence
[3]Vulnerability
[4] Cognitive Vulnerability
[5]General Health Questionnaire
2Goldberg and Hiller
[7]Dysfunctional Attitudes Scale
[8]Spiritual Intelligence Self‐Report Inventory-24
[9]David King
[10]Critical Existential Thinking
[11]Personal Meaning Production
[12]Transcendental Awareness
[13]Conscious State Expansion
[14]Exploratory Factor Analysis
[15]Confirmatory Factor Analysis
[16]Vaughan
[17]Self Deception
[18]Beck
[19]Zohar
[20]Emmons

مراجع

1. Akashe G. [Investigation of mental health in students]. Journal of psychiatry and clinical psychology 1995; 4: 4-11. (Persian)
2. Dibajniya P, Bakhtiyari M. [Status of mental health in students of Shahid Beheshti University]. Journal of Ardabil University 2001; 1(4): 27-31.  (Persian)
3. Adham D, Amiri M, Dadkhah B, Mohammadi MA, Mozaffari N, Sattari Z, et al. [Investigation of mental health in students of Ardabil University of Medical Sciences]. Journal of Ardabil University of Medical Sciences 2007; 8(3): 229-34. (Persian)
4. Mosalahnezhad L, Amini M. [Investigation of relation between school and mental health in one year students and last year students of Jahrom University of Medical Sciences]. Journal of fundamentals of mental health 2003; 6(1): 71-6. (Persian)
5. Lotfi MH, Aminiyan AH, Noorishadkam M, Ghomizade A, Zare MR. [Investigation of mental health in students of Yazd Shahid Sadooghi University of Medical Sciences]. Journal of medicine and refinement 2006; 3(4): 49-56. (Persian)
6. Shojayan R, Zamani Monfared A. [Relation between prayers with mental health and vocation performance in technical personal of weaponry industries]. Journal of psychiatry and clinical psychology 2001; 8(2): 42-54. (Persian)
7. Zohar D, Marshall I. SQ: Connecting with our spiritual intelligence. New York: Bloomsbury; 2000: 324.
8. King DB. Rethinking clams of spiritual intelligence: A definition, model, and measure. M.Sc. Dissertation. Canada: Trent University, College of arts and sciences, 2008: 32-48.
9. Raghibi M, Bakhshani NM, Moallemi S. [Investigation of simple and multiple relation mental health, spiritual intelligence and dysfunctional attitudes in students of Systan and Baluchestan University]. M.Sc. Dissertation. Systan and Baluchestan University, College of psychology, 2009:
11-110. (Persian)
10. Valizade Z. [Compare of mental health and performance in university]. M.Sc. Dissertation. Tehran: Tehran University, College of psychology, 2006: 23-50. (Persian)
11. Charlton PF, Power MJ. The assessment dysfunctional attitudes and their role in the onset, persistence and recurrence of clinical depression. Eur J Pers 1995; 9: 379-400.
12. Ebrahimi A, Neshatdoost HT, Kalaantari M, Molavi H, Asadolahi GHA. [The role of dysfunctional attitude scale and subscales of mental health in prediction of mental health and depression]. Shahrekord journal of Medical Sciences University 2003; 9(4): 52-8. (Persian)
13. Penedo FJ, Neil M, Schneiderman IA, Gail HM, Robert M, Cruess SL, et al. Dysfunctional attitudes, coping, and depression among HIV-seropositive men who have sex with men. Cogn Ther Res 2001; 25(5): 591-606.
14. Tajima M, Akiyama T, Numa H, Kawamura Y, Okada Y, Sakai Y, et al. Reliability and validity of the Japanese version of the 24-item dysfunctional attitude scale. J Acta Neuropsychiatrica 2007; 19: 362-7.
15. Yondem ZD. Performance anxiety, dysfunctional attitudes and gender in University Music students. J Soc Behav Pers 2007; 35(10): 1415-26.
16. Shyh SW. The relations of cognitive triad, dysfunctional attitudes, automatic thoughts and irrational beliefs with test anxiety. Curr Psychol 2008; 27: 177-91.
17. Taghavi MR. Investigation of reliability and validity of general health questionnaire. J Psychology 2003; 382: 320-98.
18. Emmons RA. Is spirituality an intelligence? Motivation, cognition and the psychology of the ultimate concern. Int J Psychol Relig 2000; 10(1): 3-26.
19. Emmons RA. The psychology of ultimate concerns: Motivation and spirituality in personality. New York: Guilford; 1999: 102-38.
20. Emmons RA. Spirituality and intelligence: Problems and prospects. Int J Psychol Relig 2000; 10(1): 57-64.
21. Vaughan F. What is spiritual intelligence? J Hum Psychol 2002; 42(2): 16-33.
22. King DB. Personal meaning production as a component of spiritual intelligence. Proceeding of the 5th Biennial International Conference on Personal Meaning; 2008; July 24-27, Toronto, Ontario, Canada, 2008.
23. King DB, De Cicco TL. A viable model and self-report measure of spiritual, Trent University, Peterborough, Canada. Int J Transpers Stud 2009; 28: 68-85.
24. Mascaro N, Rosen DH. Assessment of existential meaning and its longitudinal relations with depressive symptoms. Atlanta Veterans Affairs Medical Center, Texas A and M University. J Soc Clin Psychol 2008; 27(6): 576-99.

مجله: بهداشت سلامتی روانی، مقاله 6، دوره 12، شماره 48، صفحه 9-702
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان: صدیقه معلمی،  کارشناسی ارشد روان شناس، دانشگاه سیستان و بلوچستان