مصرف در نظريه اقتصادی و جامعه شناسی اقتصادی

نگاه جامعه شناسی اقتصادی امروز و دیروز به تولید و مصرف
 جامعه شناسي اقتصادي گذشته: مطالعه توليد و عرضه
 جامعه شناسی امروز: مطالعه مصرف و عرضه
 فرض اساسی جامعه شناسي و اقتصاد در گذشته : كميابي در سطوح بالاي تقاضا براي كالا و خدمات
 فزونی ظرفيت توليد بر تقاضا مصرفي : عدم موضوعیت فروض کمیابی
 در جامعه شناسی و اقتصاد امروز بيشتر سليقه مصرف كننده و جذب تقاضاي وي مطرح است.
 لذا : ظهور بازاريابي به عنوان يك رشته علوم اجتماعي كاربستي
 سبک های جدید زندگی ، نام های برتر ، مدها ، تخفيف و رفاه تام فروش تولید را مساله ساز کرده است

سه دوره تئوريهاي اقتصادي در مورد مصرف
 دوره اقتصاد مركانتيليست ها یعنی مصرف مولد
 دوره مارژناليست ها یعنی مصرف فردي
 دوره اقتصاد اخير یعنی مصرف كاركردي

تفاوت اين سه دوره
 در فرض و هدف با هم متفاوتند یعنی در فرض رابطه مصرف و توليد
 سطح تحليل يعني آيا در اقتصاد خرد مصرف را مطالعه مي كنند يا در اقتصاد كلان
 آيا مصرف را بعنوان هدفي براي اهداف ديگر و بالاتر نگاه مي كنند يا مصرف را براي مصرف

مركانتيليست ها و مصرف
 این مکتب ثروت جهان را معين و مشخص در نظر مي گرفت
 رقابت براي بدست آوردن آن يك نوع بازي سرجمع صفر بود
 سياست هاي ملي و بين المللي براي رفاه بيشتر مستقيما از طريق بدست آوردن هر چه بيشتر شمش هاي طلا امكان پذير است
 بين مصرف توليدات داخلي كه موازنه تجاري را تقويت مي كرد و مصرف غير مولد يعني مصرف كالاهاي خارجي كه موازنه را منفي مي كرد تفاوت قائل بودند.

مارژناليست ها و مصرف
 مارژناليست ها در مقابل مركانتيليست ها بودند
 مصرف را بعنوان موتور محركه بازارها مي ديدند
 منحني مارشال : قيمت هاي بازار در بازارهاي رقابتي هنگامي كه منحني هاي عرضه و تقاضا همديگر را قطع كنند بدست مي آيد.
 در طرف عرضه منحني رفتارهاي خريداراني كه بطور عقلاني وسايل معين و محدود را براي بدست آوردن حداكثر اهداف نامحدود نمايش مي دهند هستند.
 در اينجا اهداف فردي هستند.
 خلاصه اينكه در اين مكتب مصرف نه بعنوان وسيله اي براي رسيدن به اهداف ديگر بلكه خود هدف است . هدف فردي به تنهايي.
 مصرف براي تقاضا ايجاد مي شود و محرك توليد كننده براي توليد كالاست.

تئوري كاركردي
 بازار يك كالا ويژگيهاي مختلفي دارند كه تقاضا و قيمت و مقدار مصرف را تعيين مي كنند. براي مثال براي خريد يك اتومبيل مصرف كننده خصوصيتهاي راحتي و امنيت و اقتصادي بودن را در نظر دارد نه تنها قیمت .
 مساله دوم بدست آوردن فايده مندي بيشتر از مصرف يك كالاست.

جامعه شناسي اقتصادي و مصرف
 جامعه شناسي هم فرض كميابي منابع را مانند اقتصاد در نظر دارد
 اقتصاددانان مارژناليست تقاضا را به مثابه متغير مستقل متكي بخود كه از توليد و كل اقتصاد ناشي مي شوند در نظر مي گيرند
 جامعه شناسان آن را محصول نيروهاي اجتماعي در جامعه مي بينند. در نتيجه بيشتر توجه جامعه شناسي در اطراف ساخت اجتماعي و فرهنگ دور مي زند.
 اين نيروها مورد غفلت جريانهاي جاري و مهم اقتصاد هستند
 جامعه شناسي اين نيروها را شكل دهنده و تعيين كننده مقدار، حجم و محتوي و الگوهاي مصرف مي دانند.
 جامعه شناسي بيشتر نظر به بررسي انواع محصولاتي دارد كه فروخته شده و مصرف مي شوند و نه صرفا تنها مقدار كل دلارهاي مصرف و خرج شده. براي مثال به يك كالاي مصرفي مانند روزنامه به لحاظ ارزش قيمتي آن بر اساس رابطه مقدار تقاضا و عرضه آن نگاه نمي كند بلكه اين مساله را مطرح مي كند كه چرا مردم روزنامه مي خوانند و چه قسمت هايي بيشتر مصرف كننده دارد مثلا اخبار محلي ، طنز ، آگهي و ورزش. كدام گروه ها و اجتماعات اغلب بيشتر مي خرند.

سوالات اساسي تر در جامعه شناسی مصرف
 چرا خدمات و كالاها توليد مي شوند؟
 چطور مردم آن را انتخاب مي كنند؟
 از چه كانال هايي آنها به دست مردم مي رسند؟
 كساني كه قدرت مالي تامين كالاها را ندارند چطور مصرف مي كنند؟ متغير سن و نژاد و درامد و جنسيت و قوميت چه تاثيري در سبک مصرفي و شيوه زندگي دارد؟
 خريداران چگونه يك كالارا مي شناسند؟

چرا تمامي اين سوالات در اقتصاد مورد بررسي نيست؟
 علت روش شناسي : فرد گرايي روش شناختي است كه نيازمند جدا كردن كنش ها از تاثیرات اجتماعي شان است و نيز محاسبات عقلاني به مثابه تنها اساس هر كنشي است
 چون اين موضوعات عموما خارج از حوزه هاي مطالعه اقتصادي است ، جامعه شناسي و علوم اجتماعي كاربستي در بازار يابي به ابعاد رفتاري و اجتماعي مصرف پرداخته اند.
آدرس دنبالک:
http://www.aa-saeidi.com/cgi-bin/mt/mt-tb.cgi/44
لینک ثابت:
http://www.aa-saeidi.com/course/archives/000078.php