نویسنده: دکتر مصطفي عباس زادگان عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت تهران
شهر حاصل مدنيت نوع بشر
عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت تهران در نخستين کنفرانس برنامه ريزي و مديريت شهري در مشهد گفت : معضلات شهرنشيني حاصل مديريت شهري اقتدارگر ا در سراسر کشور است .
دکتر مصطفي عباس زادگان افزود : به طور سنتي طرح هاي شهري در ايران شامل طرح هاي جامع و تفضيلي است که معمولا به طور کمي ، نيازهاي آينده شهر را تامين مي کند .
وي اضافه کرد : اين طرح ها به دليل سير نزولي و اقتدارگرا بودن ، کمي و ايستايي و خشک بودن ، کيفيت لازم را ايجاد نمي کنند .
وي با بيان اينکه عدم مشارکت شهروندان در فرايند تهيه طرح و برنامه هاي مديريت شهري ، ميزان تعلق و تعهد آنان را تقليل مي دهد ، گفت : قانون گريزي و خراب کاري محيطي از جمله عکس العمل شهروندان در مقابل مديريت اقتدارگراي حاکم بر جامعه است .
وي شهر را حاصل مدنيت نوع بشر و تجلي گاه تعاملات اجتماعي انسان ها دانست و تصريح کرد : روابط ساکنين شهر ، براساس آئين شهروندي شکل مي گيرد و آئين شهروندي مثبت متاثر از خصوصيات مشترک و تجربيات مشترک اجتماعي و کالبدي است .
وي اظهار داشت : زماني که معناي فضا در ميان ساکنين يک شهر مشترک است ، آئين شهروندي شکل مي گيرد و ارتباط مثبت با فضا برقرار کردن ، پيش نياز زندگي مطلوب در شهر است .
دکتر اسماعيل شيعه از ديگر اساتيد دانشگاه علم و صنعت نيز در ادامه با اشاره به تحولات مديريت شهري در جهان گفت : استفاده از نقش ارشادي دولت ، نظارت بر قيمت زمين و مسکن ، تخصصي شدن مديريت شهري ، اعتدال بخشي به برنامه هاي ساختاري شهرها ، گسترش فعاليت هاي شوراهاي شهري و محلي و جلوگيري از زاغه نشيني و فقر شهروندان از جمله تحولات مديريت شهري در جهان بوده است .
وي رشد بي رويه شهرها ، نابساماني در کاربري اراضي ، عدم اجراي برنامه هاي رفاهي و عمراني در مسائل مربوط به شهرداري ها ، عدم تخصص در شهرداري هاي سراسر کشور را ، از جمله چالش هاي مديريت شهري در ايران دانست و تصريح کرد : پيدايش بافت هاي فرسوده ، يک دست ساخته شدن چهره شهرهاي سراسر کشور و گسترش محله هايي که بي سامان و بدون تخصص شکل گرفته اند نيز از ديگر چالش هاي مديريت شهري در ايران است .
وي با تاکيد براينکه غيرمتخصصان شهرها را در دست گرفته اند ، گفت : زيباسازي که نمادي از هويت شهرهاست در سطح شهرها اجرا نمي شود .
وي با اشاره به سوابق جهاني مديريت شهري نيز گفت : مديريت شهري در جهان با نظارت بر ساخت و سازها ، مسکن ، فاضلاب ، عدم زاغه نشيني و حفظ انسجام اجتماعي و … مشکلات را کاهش داده اند .
وي تمدن ساز بودن ، فقدان فقر ، عدم تضاد بين گروه هاي اجتماعي ، حفظ ارزش ها و سلوک اجتماعي را معيارهاي يک شهر قابل زيست دانست و تصريح کرد : شهر و شهروندي که پشتوانه تمدني ندارد ، فقط روزمرگي مي کند .
حبيب الله آيت اللهي از ديگر اساتيد برجسته دانشگاه علم و صنعت تهران نيز در ادامه گفت : شهرسازي و شهرنشيني و شهرداري (اداره شهر) يک هنر است که متاسفانه هميشه در ايران به مباحث مذکور از ديدگاه علمي نگريسته شده است .
وي مسئله اصلي مديريت شهري را توجه به شهروندان ، آداب و سنن ، خاطرات ، نيازها و اعتقادات مذهبي آنان دانست و تصريح کرد : مديريت شهري که بايد با مردم باشد در ايران حذف شده است .
وي با بيان اينکه در سراسر جهان برنامه هاي شهري به وسيله متخصصان اجرا مي شود ، گفت : متاسفانه در ايران برنامه هاي شهري توسط سياست مداران اجرا مي شود .
وي در خاتمه اظهار داشت : چون در ايران خودروها و خيابان ها بر شهروندان ترجيح داده شده است ، هويت محلات از بين رفته است .
*روزنامه آفرینش
