هفت نكته درباره هدف‌گذاری و برنامه‌ريزی

خلاصه: نظريه‌پردازان كارآفريني با بررسي مشخصات شركت ويژگي‌هاي مديران و كاركنان آن‌ها به اين نتيجه رسيده‌اند كه وجود هدف مشخص و برنامه‌ريزي دقيق براي دستيابي به آن بارزترين ويژگي اين نوع بنگاه‌هاست.
تحقيقات درباره صدها شركت و كسب و كار موفق نشان مي دهد همه آن ها در يك ويژگي مشترك بوده اند. نظريه پردازان كارآفريني با بررسي مشخصات شركت ويژگي هاي مديران و كاركنان آن ها به اين نتيجه رسيده اند كه وجود هدف مشخص و برنامه ريزي دقيق براي دستيابي به آن بارزترين ويژگي اين نوع بنگاه هاست.
در محافل مختلف گاه گفته مي شود برنامه ريزي و هدفمندي در حوزه هنر يا موسيقي ضد خلاقيت است اما با مطالعه زندگي موسيقيدان هاي موفق و خلاق مي بينيم كه آن ها نيز در زندگي شخصي و حرفه اي خود افرادي بسيار دقيق و هدفمند قضا بوده اند. واقعيت اين است كه وجود هدف انرژي فرد را متمركز مي كند.
تمامي كارآفرين هاي موفق اين جمله را تاييد كرده اند. «هدف تعيين كنيد، براي دستيابي به آن برنامه ريزي كنيد و هر روز اقداماتي براي نزديك شدن به هدف طبق برنامه خود انجام دهيد.» استراتژي ميلياردها همان افق بلندمدت و حركت تدريجي و هر روزه به سوي آن هدف است.
هيچ عامل ديگري نمي تواند مانند هدفمندي و برنامه ريزي انرژي و توان شما را براي موفقيت در زندگي شخصي و حرفه اي بسيج كند. در مقاله حاضر به نكاتي در برنامه ريزي و تعيين هدف اشاره مي كنيم:

1.هدفتان را در زندگي و شغل به وضوح مشخص كنيد
هدفي را تعيين كنيد كه با ارزش هاي شما و توانايي هايتان سازگار باشد. اگر اين نخستين بار است كه وارد وادي هدف گذاري مي شويد، از كوچك شروع كنيد تا به تدريج در اين حوزه تبحر پيدا كنيد. هدفي را تعيين كنيد كه مي دانيد با صرف انرژي در مدتي معقول مي توانيد به آن دست پيدا كنيد.
اگر معتقد نباشيد كه مي توانيد به آن برسيد، هدف تحقق نخواهد يافت بنابراين تصوير ذهني شما از خودتان در حركت به سوي هدف عاملي بسيار مهم محسوب مي شود. هدفي كه تعيين مي كنيد بايد قابل اندازه گيري باشد طوري كه بتوانيد بگوييد چه وقت به طور كامل تحقق يافته است.
نكته ديگر اين است كه هدف بايد تا جايي كه ممكن است به شكل مفصل و مشخص تعيين شود. براي مثال نبايد بگوييد قصد دارم اوضاع شركت را بهبود ببخشم. در اين زمينه بايد مشخص كنيد منظورتان از بهبود دقيقا چيست.

2.هدف را با جزييات آن روي كاغذ بياوريد
هر چه جزيياتي كه به شكل مكتوب درباره هدف كلي تان مي نويسد بيش تر باشد تصوير روشن تري از آن در ذهن پيدا خواهيد كرد.
براي مثال از خود بپرسيد: «هنگامي كه هدف تحقق يافت قادر به انجام چه اقداماتي خواهم بود؟ چطور مي فهميد هدف تحقق يافته است؟ چگونه بايد پيشرفت كار را اندازه گيري كرد؟» هر چه شفافت تر هدف را تعيين كنيد (البته مكتوب) احتمال دستيابي به آن بيش تر خواهد بود. اهدافي كه در ذهن باقي مي مانند صرفا رويا هستند.
هر روز جزييات بيش تري درباره هدف روي كاغذ بنويسيد. با اين روش ذهنتان متمركز باقي مي ماند و با چشم مي توانيد هدف را ببينيد.

3.براي تحقق هدف مهلت تعيين كنيد
بدون مهلت، اهداف به آرزو شباهت دارند و شما ضرورتي براي گام برداشتن در جهت آن ها احساس نمي كنيد. البته در تعيين مهلت اجراي برنامه نيز بايد كل زمان را به قطعات كوچك تقسيم كنيد و در هر بازه زماني اقداماتي را كه براي آن در نظر گرفته ايد انجام دهيد.
اگر در ميان راه فهميديد نمي توانيد از مهلت اوليه به هدف برسيد، مهلتي جديد تعيين كنيد. البته اين به آن معنا نيست كه با تنبلي كارها را به تعويق انداخته و هر روز مهلت خود را عوض كنيد.
تمام مدت بايد به هدف فكر كنيد اما گاهي اوقات رويدادهايي غيرقابل پيش بيني رخ مي دهند كه در اين موارد بايد در برنامه ريزي و زمانبندي فعاليت ها تجديدنظر كرد. با انجام اين روش، در تخمين زمان انجام اقدامات لازم جهت تحقق اهدافتان تبحر پيدا مي كنيد و از هدر رفتن زمان جلوگيري خواهيد كرد.

4.فهرستي از كارهاي مفيد براي تحقق اهداف تهيه كنيد
هر اقدامي را كه مي توانيد براي نزديك شدن به هدف انجام دهيد در يك فهرست يادداشت كنيد. هر هدف بزرگ را به اهداف كوچك تر كه در يك مرحله قابل انجام باشند تقسيم كنيد.
اگر قرار است طي شش ماه با هزار شركت جديد درباره محصولات و خدماتتان ارتباط برقرار كنيد. مشخص كنيد هر ماه و هر هفته و هر روز بايد با چند شركت تماس بگيريد. با اين روش پيشرفت شما قابل اندازه گيري خواهد شد.

5.فهرست تهيه شده را به برنامه هاي عملي تبديل كنيد
اكنون نوبت تنظيم فهرست طبق جدول زماني و نيز قابليت انجام هر اقدام فرا رسيده است. از خود بپرسيد ترتيب كارها چگونه است يعني ابتدا بايد چه اقدامي انجام شود، بعد از آن چه اقدامي و تا آخر.
اين فهرست منظم شده سرعت حركت شما را افزايش خواهد داد. بدون چنين فهرستي بايد براي انجام كارها به شانس و تقدير اتكا كنيد. وجود مراحل منظم شده و واضح انجام اقدامات براي تحقق هدف باعث مي شود همواره هدف و راه را جلوي چشم داشته باشيد.

6.اقدام را آغاز كنيد
با انجام كامل پنج مرحله قبل حالا وقت دست به كار شدن فرا رسيده است. اقدام عامل اصلي وضعيت است. در اين مرحله بايد با دامي به نام به تعويق انداختن كارها مقابله كنيد.
به محض تدوين برنامه پرسش هاي منفي مختلفي در ذهن شما شكل مي گيرد كه صرفا باعث هدر رفتن زمان و انرژي شما خواهد شد. هرگز به اين پرسش ها توجه نكنيد. اقدام كليد موفقيت هاي بزرگ است و تنها از طريق وارد گود شدن مي توانيد بفهميد كجاي كار اشكال دارد. اگر قصد داريد يك كارآفرين يا مدير باقي بمانيد چاره اي جز اقدام وجود ندارد.
تحقيقات نشان مي دهد انجام مراحل پنج گانه پيشين شانس موفقيت شما را تا 80 درصد بالا مي برد. 20 درصد باقي در اختيار هيچ كس نيست يعني شما با انجام مراحل پيشين از رقبا جلو افتاده ايد و حداقل اين است كه از آن ها عقب نيستيد.

7.هر روز روي برنامه و اقداماتتان تمركز كنيد
عادت بررسي مداوم برنامه و شناسايي نقاط ضعف و قوت آن را در خود پرورش دهيد. هرگز هيچ روزي را بدون نگاه به برنامه و هدف به پايان نبريد. تحولات در بازار باعث مي شود سازگار كردن اهداف و اقدامات با شرايط جديد به يك ضرورت تبديل شود.
همزمان با بررسي مداوم و مكرر برنامه، نكات بسيار سودمندي مي آموزيد كه به شما در تحقق اهداف بعديتان كمك خواهد كرد. يادتان باشد هر روز چيزي جديد بياموزيد يا قدمي هر چند كوچك به سوي هدف برداريد. به پاسخ اين پرسش كه چگونه مي توان يك فيل را خورد؟ توجه كنيد: لقمه لقمه. هيچ هدف بزرگي در يك مرحله قابل تحقق نيست.
*روزنامه سرمايه