سامانه های مدیریت محتوی و پایپروس

نویسندگان: محسن آیتی –  آریا الهی فر

سيستم مديريت محتوي  (CMS) ، سيستمي است براي سازماندهي محتويات اطلاعاتي و تسهيل كردن ساخت اسناد و يا ساير مضامين و محتوي ها ، بصورتي كه بتوان از آنها استفاده مجدد نموده و يا آنها را به اشتراك گذارد. يك CMS  اغلب يك برنامه نرم افزاري است كه در وب كار كرده و براي مديريت وب سايتها و مضامين آن بكار مي رود، ولي در خيلي از موارد ، سيستمهاي مديريت محتوي نيازمند نرم افزار مخصوص غير وبي (Client Side) هستند كه بتوانند با آن اجزا و مواد محتويات را ساخته و يا ويرايش كنند. از طرف ديگر به علت وجود راه حلهاي زياد نرم افزاري كد باز و اختصاصي كه براي اين سيستمها توليد شده است، بازار تقاضاي سيستمهاي مديريت محتوي دچار سردرگمي شده است و دليل آن عدم وجود استانداردها و شاخصهاي مناسب جهت انتخاب درست و كاربردي براي مشتريان است.

CMS ها به كاربران و استفاده كنندگان (معمولا مولفان محتويات متني) اجازه مي دهد تا درست مانند اضافه كردن يك بند خبري جديد در يك سايت خبري، يك بند محتوايي جديد را به محتوي خود اضافه نمايند. اين محتويات معمولا بصورت يك متن ساده مي باشند. ولي ممكن است به منظور اشاره كردن به منابع ديگر و يا شفاف سازي آن متن (مانند نمايش يك تصوير و يا درج يك ميانبر براي رفتن به قسمتي ديگر از متن و يا حتي يك محتواي ديگر)، از قالبهاي صفحات وب  نيز استفاده شود. در ضمن اين سيستمها از ابزارهاي قدرتمندي جهت اعمال كردن يك فرمت نمايشي مشخص به صفحات، براي بالا بردن جذابيت مضامين براي كاربران در دنبال نمودن مطالب و درك بهتر آنها استفاده مي كنند. امكان مديريت محتوي ها، بگونه اي كه بتوان ارتباطات و تاريخچه شكلگيري و تغييرات آنها را با سريعترين و مناسبترين و قابل درك ترين روشهاي موجود، دنبال نمود، از ديگر قابليتهاي آنها است. با ابزارهاي تعريف و كنترل گردش عمليات نيز كه برخي از CMS ها براي كاربران هدفمند، در خود تعبيه كرده اند، مي توان گردش عمليات فرآيندهاي تكراري را تعريف كرده و كنترل آن را به سيستم سپرد تا از بروز خطاهاي فرايندي ناشي از ناديده گرفتن بخشي از مسير عمليات، جلوگيري نماييم.

براي درك درست از كاركرد سيستمهاي مديريت محتوي، بهترين مثال، يك سيستم براي مديريت خبرگزاري يا روزنامه است. همانطوريكه مي دانيد، خبرنگاران به نوشتن آرتيكلهاي خبري پرداخته و سيستم به ذخيره سازي اخبار در بانك اطلاعاتي مي پردازد. همزمان با ثبت اخبار، سيستم بصورت خودكار قادر است اطلاعات اضافي ديگري را به همراه آن در بانك اطلاعات و بصورت مرتبط با ان خبر، ذخيره نمايد. مثلا نام نويسنده متن خبري، تاريخ و ساعت درج خبر، كليد واژه هاي آن متن خبري و …
آنگاه سيستم بصورت خودكار و هوشمند، اين اطلاعات را به بخش از پيش تعريف شده گردش كارها (Workflows) برده و آنها را مورد بررسي قرار مي دهد تا دريابد كه مسئول غلط گيري اين متن كيست يا چه كسي بايد آن را ويراستاري كند و پس از آن اجازه چاپ آن را صادر مي نمايد. سيستم با هماهنگي هايي كه بصورت خودكار صورت مي دهد، كار ويراستاران را در كنترل متن هاي آماده جهت حروفچيني و سپس چاپ،  بسيار ساده و دقيق مي نمايد.

در حال حاضر، اصطلاح سيستمهاي مديريت محتوي (CMS)، بيشتر به برنامه هاي مديريت سايتهاي اينترنتي اطلاق مي شود. برنامه ها و سيستمهايي كه محدوده وسيعي از نيازها، توانمنديها و قابليتها را در بر مي گيرند. از سيستمهاي بسيار ساده و بدون قابليت تعريف گردش كار  براي كاربران و گروههاي كاري بسيار كوچك گرفته تا برنامه هاي مبتني بر پايگاه داده هاي بزرگ براي استفاده سايتهاي اينترنتي بسيار فعال و بزرگ در حد خبرگزاري ها و شركتهاي بين المللي.

در حوزه سيستمهاي مديريت محتواي ساده و كوچك، مي توان از Wiki نام برد كه امروزه در دنيا بصورت گسترده اي مورد استفاده گرفته است. Wikipedia بر پايه اين سيستم بنا شده است. نرم افزاري كه به كاربران (حتي كاربران ناشناس) اجازه مي دهد، مفاهيم سايت را بصورت Online ويرايش نمايند. وقتي ويرايش كاربر به پايان مي رسد، Wiki بلافاصله تغييرات كاربر را بررسي كرده و صفحه مرتبط با تغييرات را بروز مي نمايد. البته اين نرم افزار امكان كار همزمان چند كاربر براي تغيير يك مطلب در سايت را نيز فراهم كرده و اين فرايند را بدون بروز هيچ خطايي مديريت مي نمايد.

خصوصيات CMS
خصوصيات بارز اين سيستمها را مي توان به خواص ذيل برشمرد:

• نويسندگي و تاليف Online با امكان صدور موافقتنامه جهت اعمال تغييرات در آن.
• ويراستاري WYSIWYG .
• قابليت تعريف گردش كار (Workflow) براي مرور و بازبيني و نشر محتويات.
• مديريت كاربران و گروههاي كاري و عمليات انجام شده توسط آنها.
• نشانه گذاري (Indexing) و جستجوي هوشمند در محتوي ها.
• امكان ذخيره سازي انواع اطلاعات اعم از متن، تصوير، صدا و …
• امكان قالبسازي (Templating) و استفاده از قالبهاي آماده شده توسط ديگران در سايت خود.
• مديريت تصاوير و  URL ها

• انواع CMS
  در اين بخش مي خواهيم به انواع سيستمهاي مديريت محتوي اشاره اي داشته و شرح مختصري از هر يك را بيان كنيم:

• سيستم مديريت محتوي وب (W-CMS or CMS)   كه به سازمانها در داشتن و مديريت و نگهداري يك سايت اينترنتي پويا كمك مي كند.
• سيستم مديريت محتواي مبتني بر تراكنش (T-CMS)  كه كاربرد آن در تجارت الكترونيك (e-Commerce) مي باشد.
• سيستم مديريت محتواي يكپارچه (I-CMS)  كه بيشتر براي مديريت مستندات سازماني و محتويات آن بكار برده مي شود.
• سيستم مديريت محتواي نشريات (P-CMS)  كه مديريت چرخه وجود كليه نشريات اعم از كتاب، كتابچه راهنما، برنامه هاي راهبردي، منابع اطلاعاتي و … را انجام مي دهد.
• سيستم مديريت يادگيري يا سيستم مديريت محتوي آموزشي(L-CMS or LMS)  كه به منظور مديريت چرخه وجود محتويات آموزشي توليد شده است كه فراگير بودن دامنه يادگيري الكترونيكي منجر شده كه اين نوع از سيستمهاي مديريت محتوي، بيشترين قابليت ها را در مديريت محتوي دارا باشند.
• سيستم مديريت محتواي سازماني (ECM)  گونه ها متنوعي بسته به مورد استفاده دارند. برخي از محتويات وب و نشريات پشتيباني مي كنند. بعضي ديگر امكان مديريت محتويات وب و محتواي مبتني بر تراكنش را فراهم مي آورند يا اينكه ارتباط با مشتريان (CRM)  را مديريت مي نمايند. اگر بخواهيم تعريف درست تري از ECM داشته باشيم، بايد بگوييم، ECM مجموعه اي از ابزارها و روشها است كه امكان مديريت، بدست آوردن، ذخيره سازي، محافظت كردن و تحويل محتويات در يك سازمان را فراهم مي كند. دامنه مديريت در اين سيستم شامل مولفه هايي نظير مديريت مستندات، مديريت و مهندسي فرآيندها، مديريت اطلاعات، مديريت نامه ها، مديريت گردش كارها و مديريت محتويات وب مي باشد. مفهوم ECM تنها به نرم افزارهاي مبتني بر وب محدود نمي شود بلكه شامل راه حلهاي نرم افزاري خادم و مخدوم (Client/Server) و يا برنامه هاي مبتني بر ميزبان (Host Based) نيز مي شود.
• سيستمهاي مديريت محتواي سنتي، بطور معمول بر روي يك CD قرار دارند و يا بايد آنها را از اينترنت دانلود كرد، سپس بايد مراحل نصب و تنظيمات آن را بر روي يك سرور به پايان برسانيم. اغلب CMS هاي موجود امروز نيز با همين روش در دسترس قرار مي گيرند.مهمترين مزيت اين روش اين است كه ميتوانيد آنرا به درون يك سيستم ديگر وارد كرده (Plug-in) و بين آن دو ارتباط برقرار نماييد. اما در عين حال بايد به دردسرهاي مربوط به مديريت و تنظيمات اينگونه سيستمها نيز بعنوان بزرگترين معايب آن اشاره نمود، تا جايي كه ممكن است شما را از استفاده آنها منصرف نمايد.
• سيستم هاي اي اس پي (ASP CMS)  كه هيج احتياجي به نصب شدن در يك سرور مشخص ندارند نيز نوع ديگري از برنامه هاي مديريت محتوي مي باشند. اكثر  webmail ها با استفاده از اين نوع سيستمها كار مي كنند و اولين آنها Yahoo! GeoCities است كه براي ارائه سرويس بهتر و منعطف تر به مشتريان خود از CMS استفاده كرد. اين سايت از بهترين نمونه هاي قابل ارائه مي باشد زيرا كه بيشتر سيستمهاي مديريت محتوي كه بصورت ASP كار مي كردند، بسيار ساده و ابتدائي بودند. اگرچه چند سالي است كه شركتهاي نرم افزاري در حال آماده سازي سيستمهاي مديريت محتوي با كاركرد ASP مي باشند و استفاده از اين نوع CMS ها روز به روز خواهان بيشتري پيدا مي كند.
• مي توان برخي از اين سيستمها بجاي اينترنت، بر روي اينترانت و يا هر فضاي دلخواه كاربر نصب كرد كه اصطلاحا به آنها سيستمهاي مديريت محتوي گسترش يافته (Deployed CMS) مي گويند.

پاپيروس
پاپيروس يك نرم افزار قدرتمند مديريت محتوي مي باشد كه در تقسيم بندي كه براي اينگونه سيستمها بيان كرديم، مي توان آنرا يك ECM با كاركرد و رويكرد LMS برشمرد. يعني امكان مديريت، بدست آوردن، ذخيره سازي، محافظت كردن و تحويل محتويات در يك سازمان را در  دامنه مديريت چرخه وجود محتويات آموزشي، مديريت مستندات، مديريت اطلاعات، مديريت نامه ها، مديريت محتويات وب و … بطور كامل و كم نظيري فراهم نموده است.

توانمندي هاي پاپيروس در ارتباط با CMS
به منظور تبيين توانمندي هاي پاپيروس در حوزه استفاده سيستم مديريت محتوي، قابليتهاي مرتبط با اين حوزه را به چند شاخه اصلي دسته بندي كرده و شرح خواهيم داد:

1. عمومي
   • قابليت استفاده کوکي ها جهت جلوگيري از تايپ مجدد داده هاي متني تكرار شونده.
   • امكان دسته بندي فايلها در مسير هاي مختلف و پوشه هاي متفاوت.
   • امكان جستجوي پيشرفته و هوشمند با قابليت تعيين شرطها و گزاره هاي منطقي تركيبي بر روي كليه داده هاي موجود در پايگاه داده و با قابليت تعيين محدوده جستجو اعم از دسته بندي هاي مضامين و يا محتويات.
2. مديريت
   • امكان ويرايش زبان محتوي و ارائه محتويات چند زبانه
   • امكان بارگذاري دسته اي كاربران از نرم افزارها و محيط هاي نرم افزاري ديگر به پايگاه داده پاپيروس
3. تنظيم مجموعه محتويات
   • امكان گردآوري محتويات حول يك موضوع مشخص در قالب مجموعه هاي محتوي.
   • امكان ايجاد رابطه دو سويه بين كاربر و محتويات با استفاده از قابليتي موسوم به ماژول هاي فعاليت.
   • ارائه گزارشات فعاليت كاربران در هر يك از مجموعه ها.
   • قابليت دسترسي به كليه مجموعه هاي محتوي.
   • دسته بندي مجموعه هاي محتوي در شاخه ها و گروههاي گوناگون و قابل تعريف.
   • امكان تعيين يك قالب مشخص به ازاي هر يك از مجموعه هاي محتوي.
   • ارائه يك شماره يكتا از طرف نرم افزار به عنوان شماره هويت به هر يك از مجموعه هاي محتوي.
   • ايجاد بخش هاي خبري در ارتباط با هر يك از مجموعه هاي محتوي.
   • محدود كردن مجموعه هاي محتوي به تعداد موضوعات و يا هفته هاي مشخص كه مايليم محتوي جريان داشته باشد.
   •  انتساب نام کوتاه به هر يك از مجموعه ها به منظور دسترسي سريع و آسان.
   • تعيين دوره زندگي  براي هر مجموعه محتوي.
   • محدود كردن اندازه بارگذاري براي هر مجموعه از محتويات.
   • امكان تغيير وضعيت گروههاي كاربري در هر يك از مجموعه ها.
   • امكان ارائه دسترسي كاربر مهمان به مجموعه هاي محتوي.
   • نمايش گزارش فعاليت هاي اخير در مجموعه ها.
   • امكان نمايش خلاصه هاي قسمتهايي از محتويات در مجموعه ها.
   • امكان تعريف سرپرست و يا متولي به ازاي هر مجموعه با دسترسي هاي ويژه در آن مجموعه محتويات.
   • امكان بارگذاري يک تصوير، صوت، انيميشن و كليه فايل هاي چند رسانه اي در محتوي.
4. خواندن و نوشتن
   • امكان خواندن و نوشتن در محتويات
   • پشتيباني از قالب بندي متون مانند واژه پردازهاي حرفه اي نظير  MS-Word
   • مجهز به ويرايشگر قالب HTML  جهت غني سازي متون ساده در جهت صفحات وب
   • امكان نظر سنجي استفاده كنندگان درباره مجموعه محتويات
   • امكان استفاده از پست الكترونيكي در محيط نرم افزار به منظور تبادل اطلاعات ميان كاربران
5. ماژول منابع
   • پشتيباني از صفحه متني به عنوان منابع در محتويات.
   • پشتيباني از صفحه HTML  به عنوان منابع در محتويات.
   • پشتيباني از برچسب در محتويات.
   • پشتيباني از درج پارامتر ها در محتويات.
   • امكان اعمال تنظيمات خاص و دلخواه در پنجره هاي نمايش محتويات.
6. واژه نامه
   • امكان تشريح يک واژه نامه براي كاربران.
   • تعريف يک واژه نامه عمومي براي كل سيستم.
   • تعريف واژه نامه اختصاصي براي هر يك از مجموعه هاي محتوي.
   • امكان عدم نمايش ورودي هاي جديد تا لحظه تاييد آنها.
   • كنترل ورودي هاي تکراري در واژه نامه ها و مديريت آنها.
   • امكان اجازه به كاربران جهت ارسال ورودي هاي جديد دلخواه.
   • امكان ثبت نظرات كاربران بر روي ورودي ها.
   • تعريف نحوه نمايش قالب ها براي ورودي ها.
   • تعيين تعداد ورودي هاي نمايان در هر صفحه.
   • گزينه هاي مرور واژه ها در قاب نمايش به صورت الفبايي.
   • فعال سازي پيوند دهي خودکار در يک واژه نامه.
   • تعريف يك مقصد مشخص براي ورودي ها.
   • استفاده از منبع RSS  براي واژه نامه.
   • نمايش تعداد مقالات اخير RSS.
   • فعال سازي پيوند دهي خودکار در يک ورودي جديد در واژه نامه.
   • امكان تعريف واژگان کليدي يا مستعار ها در واژه نامه.
   • امكان پيوند دهي خودکار واژگان كه به حروف کوچک و بزرگ حساس باشد.
   • امكان پيوند دهي خودکار تمامي واژگان.
7. گفتمان ها
   • امكان گفتگوي غير همزمان كاربران در قابليتي به نام گفتمان.
   • امكان صدور اجازه در گفتگو ها.
   • امكان الصاق پيوست فايل در گفتگوها.
   • امكان تعريف نوع گفتمان.
   • امكان محدود كردن بيشينه اندازه پيوستها.
   • امكان بكارگيري شيوه هاي ارزيابي در گفتمانها.
   • امكان تعريف منبع RSS براي يك گفتمان مشخص.
   • امكان به اشتراك گذاردن محتويات گفتمان بين كاربران.

به منظور شرح جايگاه و خصائص منحصر به فرد يادگيري الكترونيكي ابتدا لازم است به بيان نكاتي راجع به انواع فلسفه ها، روشها ، ابزار و تكنيكهاي يادگيري، بپردازيم.

• تکنیک های یادگیری
  در اين بخش سعی می نماييم چهار مفهوم اصلی در تكنيكهاي يادگيري را در جملاتی ساده شرح دهيم . توجه فرمائيد که در پس زمينه هر کدام از اين مفاهيم حجم وسيعی از مطالعات و تحقيقات وجود دارند. ممكن است اين مفاهيم کاملاً برای شما تازگی داشته و در نگاه اول، درک آنها كمي دشوار و پيچيده باشند. اما توصيه ما مطالعه آنها و بكار بستن تجربه شخصيتان در درك اين مفاهيم است.
• سازنده گرايی
  اين ديدگاه، افراد را همانطور که در حال تقابل با محيط پيرامونشان می باشند ، بطور فعال در جهت ساخت دانش جديد هدايت می نمايد. يعني هر آنچه که می خوانيد ، می بينيد ، می شنويد ، حس يا لمس می نماييد ، در برابر دانش پيشينتان ارزيابی می شود و اگر در دنيای ذهنتان ماندنی و تقابل پذير باشد ، ممکن است منجر به ايجاد دانشی نوين در شما گردد و اگر شما بتوانيد اين دانش را در محيطی ديگر بطور موفق بکار بگيريد، منجر به تقويت و تحکيم دانش می شود. شما فقط يک بانک حافظه نيستيد که بطور انفعالی جذب اطلاعات نماييد و دانش، فقط بواسطه خواندن چيزی يا شنيدن از کسی به شما منتقل نمی شود بلكه مي توانيد با دنبال كردن روش سازنده گرايي، خودتان مولد دانش باشيد.
• ساخت گرايی
  ساخت گرايان بر اين باورند که يادگيری يك مطلب، با ايجاد فضاي تجربه شخصي حول آن مطلب، بطور ويژه ای اثر بخش است. برای مثال ، شايد شما اين متن را چندين بار بخوانيد و باز هم آنرا فراموش نماييد. اما اگر اين ايده ها و نظرها و مطالب را به شخص ديگری با بيان خودتان ارائه نماييد، يا از آنها يك اسلايد تهيه نماييد، بر طبق اين نظريه (ساخت گرايي) می توان تضمين نمودکه درک شما از اين مطالب بهتر خواهد بود و به اين دليل است که برخي افراد در طی سخنرانی ها، يادداشت بر می دارند، حتی اگر هرگز دوباره آنها را نخوانند.
• سازنده گرايی اجتماعی
  اين مفهوم، تلفيق دو ديدگاه فوق در درون يك گروه اجتماعي است. بطوريكه افراد مي توانند چيزهايی را كه برای خود مي سازند، توسعه داده و در اختيار يكديگر قرار دهند.  ايجاد فرهنگی کوچک از مصنوعات مشترک با معانی مشترک. هنگاميکه يکی به درك كامل و درستي از يك فرهنگ رسيد، ممكن است ديگري در حال يادگيری چگونگی ورود به يكي از سطوح آن فرهنگ باشد. نمونه بسيار ساده استفاده از يك شیء نظير فنجان در يك گروه می باشد. اين شیء برای کارهای مختلفی می تواند استفاده گردد و هركس با درك خود از طرز استفاده آن، مي تواند براي ديگران يك الگوي جديد خلق نمايد. مثال پيچيده تر از اين نگرش، يک دوره درسی Online است. بدليل وجود امكانات مختلف نرم افزاري  در صفحات درسي اينترنتي، برخورد افراد و نحوه ورود آنها به دوره با يكديگر متفاوت است و يا حتي ممكن است به درك متفاوتي نسبت به يكديگر از يك دوره برسند. و امكاناتي كه در دوره به منظور تعامل فراگيران با يكديگر و يا استاد فراهم شده منجر خواهد شد تا فراگيران ضمن يادگيري دوره درسي، تجربيات يكديگر در چگونگي استفاده از محتوي درسي و درك خود از آن را،  در اختيار هم قرار داده و به نوعي تجارب سازنده گرايانه خود را با بكار بستن شيوه ساخت گرايي در اختيار هم قرار دهند و در نتيجه به سازنده گرايي اجتماعي برسند.
• جمع گرايي و فردگرايي
  اين ديدگاه به درون انگيزه های افراد در گفتگو و مباحثات، عميق تر می نگرد. فردگرايي هنگامی است که کسی سعی می نمايد واقع گرايانه و با بکارگيری منطق در جهت يافتن راه هاي نفوذي در عقايد مخالفان و حريفان، نظر خود را غالب نمايد. از طرف ديگر جمعی گرايي يعني گوش فرا دادن به عقايد ديگران و پرسش سؤالات در جهت تلاش به درک ديدگاه های آنها. رفتار ساخت يافته هنگامی است که يک شخص به هر دوی اين روشها حساس می باشد و قادر است يکی از آن دو را بعنوان روشی مناسب در هر وضعيت انتخاب نمايد

* منبع: http://www.tada.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=1

What is CMS?

Written by Editor (cowboy)

A content management system (CMS) is a computer software system for organizing and facilitating collaborative creation of documents and other content. A content management system is frequently a web application used for managing websites and web content, though in many cases, content management systems require special client software for editing and constructing articles. The market for content management systems remains fragmented, with many open-source and proprietary solutions available. (Wikipedia)