مقدمه
مردم بر سه گروهند:
1- تكاپوگر پوپاكه نجات پيدا مي كنند
2- جوينده كندرو كه براي او اميدي است
3- تقصيركننده تبهكار كه سقوطش در آتش است
حضرت علي (ع)
كشور ايران نيز از اين امر مستثني نبوده است. به ويژه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي نيز كه تا سال 1367 سياست افزايش جمعيت به دلايل استراتژيك منطقه‌اي مطرح بود به‌گونه‌اي كه در جنگ عراق عليه ايران و افزايش تعداد تلفات و كشته‌هاي جنگ شاهد ميزان باروري بالايي در خانواده‌هاي ايراني بوديم كه اين افزايش تعداد فرزندان در خانواده‌ها، باعث شد عرضه نيروي كار در چندين سال بعد از جنگ تحميلي بروز و ظهور داشته باشد و مسائل گريبانگير و مبتلا به خود را به وجود آورد. در حال حاضرتعداد بيكاران كل كشور جمعيتي بالغ بر سه ميليون نفر را تشكيل مي‌‌دهند كه از ميان آنها 87 درصد و به عبارتي دو ميليون و سيصد هزار نفر جوان هستند، مديريت كشاورزي كشور نيازمند بهره‌گيري از نيروهاي متخصص است و موفقيت و كارآيي آن بستگي به استفاده بهينه از نيروي انساني به عنوان مهمترين عامل توسعه كشاورزي دارد. از سوي ديگر، دانشكده‌هاي كشاورزي دولتي و غير دولتي در سالهاي اخير گسترش فراواني يافته‌اند و بيكاري دانش‌آموختگان كشاورزي به يكي از معضلات اجتماعي تبديل شده است. جهت فائق آمدن بر اين پديده مهم اجتماعي و اقتصادي ، بايد علل و عوامل به‌وجود آورنده آن را شناخت و راه‌حل‌هاي اصولي و عملي را بررسي نمود.
آمادگی و تصمیم راسخ برای ورود به دنیای کسب و کار
زندگي شغلی یاwork life
شرایط فردی
اوضاع اجتماعی
عوامل اقتصادی
عوامل فرهنگی
از مهمترين دلائل نارضايتي از شغل
•غلب افراد هنگام آغاز زندگي شغلي، آگاهانه و بر اساس معيارهاي صحيح، واقعي و واضح براي خود برنامه ريزي نمي كنند.
براساس نيازهاي بازار كار، قراردادهاي اجتماعي و ارزشهاي گروههاي مرجع و حرف ، رشتة تحصيلي و شغل خود را انتخاب مي كنند نه استعدادها، مهارتها و علائق خود
براي اين كه شغل مناسبي را براي خود انتخاب كنيم:
• بايد بدانيم چند نوع زندگي شغلي وجود دارد؟
•ررسی کنیم که كدام يك از انواع زندگی شغلی با اهداف، ايده ها، روحيات، گرايش ها، توانائي ها، علائق و مهارتهاي ما سازگار است؟
انواع زندگی شغلی
استخدام
خوداشتغالی
کارآفرینی
جدول مقايسه ويژگيهاي كارآفرينان، خوداشتغالان و مستخدمين
الف-تشخيص
انگيزه، تخصص و تفكر خلاق
– پذيرش شرايط موجود
– درك تغيير شرايط محيطي
– تشخيص نيازهاي جديد
– ارائه راه حل براي نياز جديد
– ايده تجاري+ امكان سنجي
فرق فرصت و ايده
فرصت‌ها ايجاد ميشوند چون شرايط در حال تغييرند
همه ايده‌ها فرصت نيستند، اما همه فرصت‌ها
يك ايده در خود دارند.
بنابراين گذشت 3 تا 5 سال از شروع فعاليت، نشانة آن است كه فرد احتمال تغيير زندگي شغلي كمتري خواهد داشت.
دسته بندي مشاغل بر اساس علائق:
«استرانگ» تمام مشاغل را در هفت گروه عمده زير تقسيم بندي كرده است.
1- شغلهاي علوم زيستي 5- شغلهاي تجارت كوچك
2- شغلهاي علوم فيزيكي 6- شغلهاي تجارت بزرگ
3- شغلهاي تكنيكي 7- شغلهاي ادبي
4- شغلهاي خدمات رفاهي
روانشناس ديگري بنام «هات»مشاغل را از نظر اقتصادي بشرح ذيل تقسيم كرده است:
1- سياسي 5- كشاورزي
2- حرفه اي 6- كارهاي دستي
3- تجاري 7- نظامي
4- تفريحي 8- رفاهي
1- رغبت مكانيكي 6- رغبت به فضاي باز
2- رغبت محاسباتي 7- رغبت ادبي
3- رغبت علمي 8- رغبت موسيقي
4- رغبت هنري 9- رغبت خدمات اجتماعي
5- رغبت تماس با مردم 10- رغبت به كار دفتري
مفهوم كارآفريني :Entrepreneurship
• پروسة ارزش‌آفريني؛
• پروسة خلق ثروت؛
• پروسة تخريب خلاق؛
• پروسة خلق سازمان جديد، روش جديد يا محصول جديد؛
• پروسه‌اي است فراتر از شغل و حرفه بلكه يك شيوة زندگي است؛
• ايجاد چيزي ارزشمند از هيچ
ويژگيهاي روانشناختي كارآفرينان:
• ريسك‌پذيري؛
• نياز به توفيق؛
• مركز كنترل دروني؛
• نوآوري، خلاقيت، ايده‌سازي؛
• اعتماد به نفس؛
• پشتكار زياد؛
نيازهاي محيطي كارآفرينان:
• نيازهاي تكنولوژيكي از قبيل: دانش فني، آزمايشگاه و ارتباط با دانشگاهها و …
• نيازهاي بازاري از قبيل: اطلاعات و آمار توليد، عرضه، تقاضا، صادرات و …
• نيازهاي تأميني از قبيل: مواد اوليه، زمين، دفتر كار، قطعات، نيروي كار و …
• نيازهاي قانوني از قيبل: قانون ثبت اختراعات، قانون كار مناسب ، قانون بيمه و قوانين گمركي مناسب و …
نيازهاي سازماني كارآفرينان:
• نياز به توجه، اعتماد، احترام، تشويق و حمايت
• آزادي در انتخاب نقش خود در سازمان
• آزادي در تجسس و تحقيق در كليه واحد‌ها
• نياز به ارتباط نزديك، سريع و راحت با خارج سازمان
• نياز به ارتباط نزديك، سريع و راحت با مديران ارشد سازمان
• رهايي از زنجيره فرمان و سلسله مراتب، سازماني
• آزادي در انتخاب همكاران و پرسنل خود
روشهاي پاسخ به نيازهاي كارآفرينان
• نيازهاي مالي و اعتباري
• نيازهاي فيزيكي
• نيازهاي آموزشي
• نيازهاي پرسنلي
• نيازهاي مقرراتي
• نيازهاي اطلاعاتي
• نيازهاي اجتماعي
• نيازهاي اقتصادي
• نيازهاي سياسي
روشهاي پاسخ به نيازهاي كارآفرينان:
نيازهاي مالي و اعتباري:
• ايجاد صندوق حمايت از كارآفرينان
• توسعه سرمايه‌گذاري مخاطره‌پذير و تشويق سرمايه‌گذاران مخاطره‌پذير
• شناسائي، شبكه‌سازي و تشويق فرشتگان مالي كسب و كار
• Business angle
اعطاي اعتبارات خرد ( Micro credit)
نيازهاي فيزيكي :
• ايجاد مراكز رشد و پارك‌هاي علمي
• تحقيقاتي و فناوري
• تشكيل بازارچه‌هاي خوداشتغالي
• مراكز رشد مجازي
ايجاد شهرك‌هاي صنعتي و …
نيازهاي آموزشي :
ارائه آموزش‌هايي در خصوص :
• روابط عمومي
• روش مذاكره با بانك‌ها و مؤسسات مالي ـ اعتباري و سرمايه‌گذاران ريسكي
• حسابداري
نيازهاي پرسنلي :
• تربيت نيروي انساني متخصص
• ايجاد مراكز كاريابي تخصصي
• ايجاد امكان دسترسي به كارورز و كارآموز
• قوانين كار عادلانه و …
نيازهاي مقرراتي :
• ثبت دارائيهاي فكري و معنوي
• ثبات قوانين
• اجراي قانون ثبت اختراعات و دارائيهاي فكري به طور مستمر
• اجراي قوانين و جلوگيري از تخلفات و …
نيازهاي اطلاعاتي :
• ايجاد تسهيلات براي دسترسي آسان و سريع به اطلاعات و آمار موثق و به روز
• دادن مشاوره‌هاي حقوقي، مالي، تخصصي، مديريتي، بازاريابي، تكنولوژيكي و …
نيازهاي اجتماعي :
• شناسايي و تشويق مستمر كارآفرينان و معرفي آنها به جامعه
• نهاد سازي
• شبكه سازي
• انتشار نشريات
برقراري عدالت اجتماعي
نيازهاي اقتصادي :
• كنترل نرخ تورم
• ثبات و امنيت اقتصادي
• ايجاد اقتصاد غير‌سياسي
• استقرار نظام اقتصادي باز و …
نيازهاي سياسي :
• ايجاد فضاي آرام و ثبات سياسي
برداشت انسان از زمان، مبناي كارآفريني است.
الف- درجه تكامل جامعه
ب- فرصت شناسي و تهاجم به فرصت
ج- خساست در زمان
اهميت کارآفرينی
استيونسن و جاويلو (1990) Javillo & Stevenson سه طبقه اصلي، تحقيق در حوزه كارآفريني تعريف ميكنند:
1- نتايج فعاليت كارآفريني چه خواهد بود؟
2- چرا كارآفرين عمل ميكند؟
3- چگونه كارآفرين عمل ميكند؟
حوزه اول: به چرخههاي زندگي متعدد كه كسب و كارهاي جديد عبور ميكنند و مسايل؛ و مشكلات و موانعي كه در فرآيند توسعه شركت اتفاق ميافتد، مربوط ميشود.
3-موج سوم: تشويق رشد شركتهاي كوچك، افزايش علاقه مندي دولت به تحقيقات در زمينه بنگاههاي كوچك و تحقيق در زمينه نواوريهاي صنعتي
تعريف شغل و شاغل:
بحران بزرگ؛ بيكاري تحصيلكرده‌ها
مهمترين اقدامات لازم در زمينة اشتغال
2. شناسائي ظرفيت هاي اشتغال در زير بخش هاي مختلف كشاورزي و در مناطق جغرافيائي مختلف بر اساس پتانسيل هاي محيطي
3. توسعة کارآفريني و فراهم آوردن بسترهاي مناسب براي تشکيل واحدهاي کوچک و متوسط و فراهم آوردن زمينة اشتغال غير مزد بگيري؛
5. جايگزيني نيروي کار ايراني به جاي اتباع خارجي غير مجاز؛
6. اجراي طرح کارورزي فارغ التحصيلان دانشگاهي به منظور آشنائي آنان با شرايط حاكم برفضاي اشتغال در بخش .
7. گسترش آموزش مهارتهاي کسب و کار با ايجاد مراکز سنجش مهارت
8. ايجاد مراکز کارآفريني در تمام دانشگاه ها و مراکز آموزش عالي کشور و گنجانيدن دروس کارآفريني در تمامي رشتههاي تحصيلي كشاورزي و منابع طبيعي
9. انعطاف در برنامه‌هاي آموزشي و فراهم آوردن تسهيلات لازم در دستيابي به آموزشهاي تکميلي؛
13. پيش بيني روشهاي گوناگون اشتغال از جمله کار پاره وقت و اشتغال مجدد؛
تصوير اجمالي از اشتغال در كشور
مي بايست 900 هزار فرصت جديد شغلي ايجاد گردد. ليكن با روشن شدن اشتباهات آماريِ اعلام شده پيرامون نرخ واقعي بيكاري در ابتداي برنامة چهارم (75/13 نرخ واقعي بيكاري در ابتداي برنامه)، براساس سرشماري جديد نفوس و مسكن، نه تنها ايجاد سالانه 900 هزار فرصت شغلي قادر نخواهد بود نرخ بيكاري را تا پايان برنامه (1388 ) به 4/8 درصد تقليل دهد، بلكه با ايجاد سالانه یک ميليون و دویست هزار فرصت شغلي، تنها مي¬توان نرخ بيكاري را در حد پيش بيني ابتداي برنامه مهار نمود. براساس طرح آمارگيري نيروي كار كه از سال 1384 با هدف ارتقای طرح اشتغال و بيكاري خانوار اجرا مي گردد، برخي شاخصهاي كليدي بازار كار محاسبه و ارائه مي شود. سرشماري عمومي نفوس و مسكن آبان ماه سال 1385 كه هم اكنون گزيده اي از نتايج آن توسط مركز آمار ايران اعلام شده است و نتايج طرح آمارگيري نيروي كار پاييز 1385 و 1386، براي برآورد شاخصهاي نيروي كار در اين سال مورد استفاده قرار گرفته است.
معرفي اجمالي نظام مهندسي كشاورزي و منابع طبيعي
الزامات و اقدامات برای برون رفت از بحران بیکاری در جامع:
رديف
عوامل
اقدامات و انتظارات
1 جامعه ترویج و پذیرش فرهنگ کار و تلاش در جامعه
2 جوینده کار
همت- پشتکار-اعتماد به نقس- توانمندی و مهارت
3 نظام آموزشی هدغمند-کاربردی و کارآمدی
4 دولت
حمایت-رهائی از امورات تصدی گری-امکانات-
تسهیلات
5 مجلس
وضع قوانین مورد نیاز
6 موسسات مالی
ارائه تسهیلات
7 صاحبان سرمایهسرمایه گذاری
انتظارات از دانش آموختگان بخش:
– نگاه علمی به فعالیت های بخش
– تولید محصولات کشاورزی با هزینه کمتر
– افزایش راندمان تولید
– صرفه جوئی و مصرف بهینه نهاده ها در تولید محصول
– کاهش درصد ضایعات محصولات کشاورزی
– توان تولید بهینه در شرایط محدودیت نهاده(ازجمله محدودیت آب در مناطق خشک و کم آب)
– توان رقابت با کشاورزان برتر
– افزایش توان ریسک پذیری در میان کشاورزان و بهره برداران بخش
– توان پذیرش مقبولیت کارشناسی خودشان در میان کشاورزان
نقش دانش آموختگان بخش در توسعه اشتغال:
– آموزش و تربیت فنی و مهارتی شاغلین بخش
– ارائه خدمات در تامین و مصرف بهینه نهاده ها
– ارائه خدمات مشاوره ای به کشاورزان برای تولید اقتصادی محصول
– ورود مستقیم برای تولید محصولات کشاورزی
– ارائه خدمات بازاریابی و بازار رسانی محصولات
– ارائه خدمات مالی و اعتباری
– حضور فعل در تشکل های بخش
– فعالیت مستقیم در صنایع کشاورزی(تبدیلی-تکمیلی-ماشین الات و..)
– مشارکت با کشاورزان در تولید
– مشارکت با سرمایه گذاران بخش در تولید
– مشارکت با صاحبان صنایع کشاورزی
– مشارکت در اجرای طرح های تحقیقاتی
– ارائه ایده و طرح های نو برای توسعه
راهنماي تهيه طرح:
– عنوان طرح
– مشخصات تهيه كننده
– معرفي محصول و يا خدمات
– خلاصه طرح
– اهداف طرح
– برنامه اجرائي
– معرفي مشاركت كنندگان
– نيروي انساني(مديريتي-مشاوره- اجرائي -…)
– تجهيزات مورد نياز(اداري- فني – تخصصي …..)
– حجم محصول و يا خدماتي كه ارائه خواهد شد در دوره زماني معين
– هزينه هاي مورد نياز(سرمايه ثابت- جاري – سرمايه در گردش -…)
– توجيهه اقتصادي و نرخ برگشت سرمايه
– تحليل از وضعيت بازار و نحوه بازار رساني محصول و يا خدمات
شناخت عوامل داخلي و محيطي بازاركار
عوامل داخلي بازاركار عبارتند از:
عرضه
تقاضا
دستمزد
شناخت عوامل محيطي
قوانين و مقررات
تشكل هاي كارگري و كارفرمايي
شرايط اجتماعي، فرهنگي، سياسي، اقتصادي
اصول كليدي
مقدمه ای در مورد پرورش گل و گیاه
گلخانه شیشه ای
آب بندی کامل بوسیله نوارهای EPDM با قابلیت هدایت آب ناشی از تعریق داخل به بیرون گلخانه از دیگر مزایای این گلخانه می باشد.
ابعاد گلخانه : عرض : 4/6 متر (دوقلو 2/3 متر) – ارتفاع تا زیر ناودانی : 4 متر – ارتفاع نهایی : 8/4 متر
فاصله بین ستون ها : 3 متر
جنس سازه : ناودانی : ورق 2 گالوانیزه – ستون ها ، خرپاها و بادبندها تمام گالوانیزه – اتصالات
نگهدارنده شیشه، آلومینیومی
پوشش : شیشه با ضخامت 4 میلیمتر
گلخانه شیشه ای
اهداف کشت گیاهان گلخانه‌ای
• پرورش تعداد فراوانی از گلهای زینتی و آپارتمانی و بعضی از ارقام محصولات زراعی.
• در فصول غیر زراعی مناطق سرد سیری هیچگونه امکان تولید محصولات کشاورزی در خارج از گلخانه وجود ندارد.
• بازده و میزان تولید گیاهان گلخانه‌ای در مقایسه با گیاهان غیرگلخانه‌ای بسیار زیاد است.
• در کشتهای گلخانه‌ای امکان مبارزه غیرشیمیایی با آفات و بیماریها ، اقتصادی و امکان پذیرتر است.
• با حداقل مصرف آب ، کود و سم حداکثر تولید بدست می‌آید.
• اشتغال و در آمد بیشتری برای تولیدکنندگان فراهم میشود.
• امکان تولید محصولات سالم و مشتری پسند فراهم شده ، ضایعات آن کاهش می‌یابد.
• زمینه بسته بندی محصول و عرضه بهداشتی آن در مقایسه با سایر محصولات بیشتر است.
انواع گیاهان گلخانه‌ای
انواع بسترهای کشت گلخانه‌ای
کشت هیدروپونیک
کشت هیدروپونیک یا آبکشت مطلق
کشت در بستر خاک
تنظیم دمای گلخانه و ارتباطش با میزان نور و رطوبت نسبی
تامین گاز کربنیک مورد نیاز گلخانه
برای تامین این گاز یا باید در روز تهویه کامل صورت گیرد و یا از کپسول‌های گاز کربنیک استفاده شود. در گلخانه‌های کوچک از چراغها و یا والرهای نفتی هم میتوان برای رفع نیاز گلخانه‌ها استفاده کرد به شرطی که شعله آنها کاملا آبی باشد تا از تولید گازهای سمی دیگر جلوگیری شود.
گلخانه ها از نظر شکل و مصالح مورد استفاده با یکدیگر تفاوت دارند؛این تفاوت ها به علت نوع استفاده و محصول و همچنین میزان بودجه در دسترس برای ساخت گلخانه میباشد.از یک دیدگاه،گلخانه ها به دو نوع دائمی و موقت تقسیم میگردند،در گلخانه های دائمی پوشش از نوع شیشه میباشد،برای ساخت این نوع گلخانه ها معمولا هزینه زیادی صرف میگردد.شیشه در بین سایر پوشش های گلخانه ای از مزیت جذب حداکثری نور برخوردار است،نکته ای که یک امر بسیار مهم در احداث گلخانه و سود آوری آن به شمار میرود.مزیت دیگر این نوع از گلخانه ها تهویه مناسب آنهاست،بطوری که فواصل بین شیشه ها موجب خروج هوا و انجام عمل تهویه بطور خودکار میشود،البته این امر گلخانه را از وجود فن بی نیاز نمیکند.از معایب این نوع گلخانه نیز میتوان به پرت حرارتی در زمستان و شکننده بودن شیشه اشاره نمود.اصولا هرچه شیشه ها در احداث این نوع گلخانه ها کوچکتر انتخاب گردند احتمال شکستن آنها کمتر است ولی به علت زیاد شدن اتصالات نور کمتری به داخل گلخانه راه میابد،همچنین پرت حرارتی در زمستان بیشتر میگردد.این گلخانه ها همچنین در سیستم بانکی کشور میتواند به عنوان وثیقه وام تلقی گردند(به علت دائمی بودن).نکته دیگر در مورد شیشه این است که هر چه آهن موجود در آن بیشتر باشد شیشه کدرتر میگردد و نور کمتری را از خود عبور داده و در نتیجه برای احداث گلخانه مناسب نمیباشد.
تقسیم بندی از نظر جنس اسکلت گلخانه
گلخانه ها از نظر اسکلت به دو نوع چوبی یا سنتی و فلزی یا مدرن تقسیم میگردند.
اسکلت چوبی که اولین نوع گلخانه وارد شده به ایران میباشد و هنوز هم در برخی جاها کاربرد دارد،دارای ساختمانی از جنس چوب های بلند و مقاوم است،پوشش این نوع گلخانه نیز از چنس پلاستیک UV دار میباشد.مزیت این نوع گلخانه ها هزینه بسیار پایین احداث آن میباشد،از معایب آن میتوان به مقاومت بسیار پایین در مقابل باد و برف،کمبود نور به علت قطر زیاد چوبهای بکار رفته در آن،فرسودگی سریع چوبهای مورد استفاده و پرت حرارتی بالا در زمستان اشاره نمود.به طور کلی استفاده از چنین اسکلت هایی در احداث گلخانه در اکثر مناطق منسوخ گردیده است
معمول ترین شکل ساخت گلخانه های فلزی شکل قوسی یا کوانست میباشد،برای گلخانه های قوسی معمولا پوشش پلاستیک در نظر گرفته میگردد،پلاستیک در این اسکلت خوب مینشیند و به خوبی محکم میگردد.گلخانه های قوسی میتواند به صورت تک واحدی و یا مرکب ساخته شوند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارا هستند.به طور کلی برای ایران بهتر است گلخانه فلزی از نوع پیچ و مهره ای و بصورت مرکب ساخته شود. سطح گلخانه نیز برای دارا بودن توجیه اقتصادی نباید کمتر از 2500 متر مربع باشد.
علاوه بر گلخانه های قوسی یا کوانست،انواع دیگری از گلخانه از نظر شکل وجود دارند که عبارتند از:
گلخانه های دو طرفه
در این نوع گلخانه ارتفاع دو دیواره تشکیل دهنده گلخانه یکسان میباشد.سقف بصورت شیروانی است و پوشش میتواند از نوع شیشه ای باشد.
گلخانه نیمه دوطرفه
در این نوع گلخانه ارتفاع یکی از دیواره ها از دیگری بیشتر است.این نوع گلخانه ها رواج کمتری دارند.
گلخانه یکطرفه
در این نوع گلخانه که تقریبا منسوخ شده و کاربرد تجاری ندارد،یکی از دیواره ها از آجر و مصالح ساختمانی تشکیل شده است و دیگری از پوشش شیشه ای تشکیل گردیده و بیشتر برای پرورش گل های زینتی مناسب است.
استاندارد فائو برای ایران
گلخانه 3 واحدی است که طول هر واحد 40 متر و عرض آن 8 متر در نظر گرفته میشود.بنابراین
40 * 8 * 3 = 960 متر مربع
مباني و مزاياي تاسيس گلخانه
بهره برداري بهينه از منابع آب و خاك با توسعه كشت گلخانه
انواع گلخانه
گلخانه سرد داراي درجه حرارتي كمتر از گلخانه هاي گرم و نيمه گرم مي باشد و به منظور حفظ نباتاتي كه تحمل يخبندان زمستان را ندارند، مورد استفاده قرار مي گيرند حداقل درجه حرارت اين گلخانه 13-7 درجه و حداكثر آن 18-13 درجه در زمستان مي باشد. اما گلخانه هاي گرم و گرم و مرطوب مخصوص گياهان مناطق حاره مي باشد كه در تابستان به حرارتي معادل 38-30 درجه سانتيگراد در روز نياز دارد و در زمستان حرارت آن از 18 درجه سانتيگراد كمتر نمي باشد. در صورتي كه مقدار رطوبت گلخانه هاي گرم به حد اشباع برسد، آن را گلخانه گرم و مرطوب مي نامند.
گلخانه هاي نيمه گرم: درجه حرارت در اين گلخانه ها حدود 21-18 درجه سانتيگراد در روزهاي زمستان مي باشد و اين نوع گلخانه ها براي نگهداري نباتاتي كه تا اندازه اي به سرماي زمستان حساس بوده و حرارت كمتر از 10 درجه سانتيگراد برايشان مضر مي باشد، استفاده مي شود.
بر حسب نوع استفاده، گلخانه ها به دو دسته ثابت و متحرك تقسيم مي شوند.
2- گلخانه متحرك: اين گلخانه به منظور پيش رس كردن پاره اي از محصولات در نواحي سردسير مورد استفاده قرار مي گيرد و معمولا از پايه و تعداد معيني پنجره هاي شيشه اي شبيه شاسي و پلاستيك تشكيل شده اند.
مزاياي كشت گلخانه اي (محصولات صيفي و سبزي)
1ـ از آن جا كه محصولاتي كه از اين طريق توليد مي شوند به صورت نوبرانه به بازار عرضه مي شوند، بنابراين از قيمت قابل توجهي برخوردارند و درآمد بيشتري را نصيب توليدكنندگان مي كنند. اين امر زمينه ساز توسعه كشاورزي و به طبع آن توسعه اقتصادي مي گردد.
2ـ ميزان عملكرد در كشت گلخانه اي نسبت به كشت روباز بالاتر است. اين امر كسب درآمد كافي براي كشاورزاني را كه داراي اراضي كوچك و مقدار محدودي آب مي باشند، مهيا مي سازد.
3ـ به علت استفاده از سيستم آبياري تحت فشار در كشت گلخانه اي، در مصرف آب صرفه جويي مي گردد، سيستم آبياري قطره اي باعث افزايش بهره وري آب مصرفي و تا حدودي كاهش تبخير و ممانعت از رشد علف هاي هرز مي گردد؛ همچنين در نتيجه ي استفاده از آبياري قطره اي در نيروي كارگري نسبت به آبياري غرقابي صرفه جويي مي گردد.
4 ـ محصولات به دست آمده از كشت در گلخانه به دليل كنترل عوامل موثر در توليد داراي كيفيت بالاتري مي باشند. كيفيت مطلوب محصول امكان صادرات به خارج از كشور را فراهم نموده و از اين طريق باعث افزايش صادرات غير نفتي مي گردد.
5ـ امكان كنترل عوامل نامساعد جوي، بيماري ها و آفات در محيط گلخانه نسبت به فضاي آزاد آسان تر و راحت تر مي باشد.
6ـ از مزاياي ديگر كشت گلخانه اي مي توان به اشتغال زايي اشاره نمود. در شرايط فعلي كه كشور ما با بحران بيكاري مواجه است، گسترش اين نوع كشت مي تواند در كاهش بيكاري موثر باشد.
شهرك گلخانه اي
مجموعه اي از گلخانه ها هستند كه در يك فضاي مشترك متمركز مي باشند. اين شهرك ها داراي مزايا و معايبي هستند كه از جمله مزاياي شهرك هاي گلخانه اي عبارتند از:
– كشت يكپارچه و هماهنگ و جلوگيري از خرد شدن مجدد اراضي، كاهش هزينه هاي توليد، بالا بردن توليد و در نتيجه افزايش درآمد كشاورزان.
– استفاده ي مشترك از ماشين آلات و تسهيل در ارايه خدمات با توجه به افزايش سطح مكانيزاسيون در نتيجه صرفه جويي در منابع مالي.
– ايجاد صنايع تبديلي و جلوگيري از گسترش مهاجرت.
– تشويق كشاورزان به مشاركت در كارهاي دسته جمعي.
معايب شهرك هاي گلخانه اي آن است كه به علت جمع شدن گلخانه ها داراي اثرات زيست محيطي مي باشند و باعث آلودگي محيط زيست مي گردند.
نكات قابل توجه در كشت گلخانه اي (سبزي و صيفي جات)
1ـ محل احداث گلخانه : در اين مورد بايستي دسترسي به راه هاي حمل و نقل، دسترسي به منابع آب با كميت و كيفيت مناسب مدنظر قرار گيرد. حتي الامكان محل احداث گلخانه مسطح باشد (ناهمواري و شيب دار بودن هزينه هاي گلخانه را چندين برابر مي كند)، دور بودن گلخانه از مسير بادهاي قوي و توفان هاي شديد زمستان در ذخيره انرژي حرارتي و دوام گلخانه تاثير به سزايي دارد. مناطق با خاك هاي عميق قابل زه كشي كه دور از سايه درختان و ساختمان هاي بلند هستند، مي توانند محل مناسبي براي احداث گلخانه باشد.
2ـ جهت گلخانه: در ايران در صورتي كه جهت باد خيلي تعيين كننده نباشد، بايستي امتداد و طول گلخانه ها شمالي- جنوبي باشد؛ ولي روي هم رفته گلخانه بايد در جهتي ساخته شود كه عمود بر باد نباشد.
3ـ چون گلخانه محيط كنترل شده اي است، معمولا رطوبت زيادي در داخل آن جمع مي شود؛ بنابراين بايد سيستم هاي لازم براي تهويه و خروج رطوبت اضافي در نظر گرفته شود.
4ـ مساحت گلخانه هر چه بيشتر باشد، كنترل دما و تهويه در آن مشكل تر مي شود. تقسيم زمين به قطعات كوچك بين 300 تا 500 متر و ساختن گلخانه براي هر قطعه باعث كنترل دما و سهولت تهويه مي گردد.
خـلاصــه طــرح
موضوع طرح :پرورش گل و گياهان زينتي
ظرفيت : 900 هزار شاخه گل بريده و 20 هزار گلدان گياه آپارتماني
محل اجراي طرح : قابل اجرا در سراسر كشور
سرمايه گذاري كـل: 53/635 ميليون ريال
سهم آوردة متقاضي: 53/65 ميليون ريال
سهم تسهيلات: 570 ميليون ريال
دورة بازگشـت سرمايه: 25 ماه
توجيه اقتصادي طرح :
الف – سرمايه گذاري ثابت
الف – 1 ) زميـن :
متـراژ ( متر مربع ) هزينه واحد ( هزارريال ) هزينه كل ( ميليون ريال )
20000 5/1 30
الف – 2 ) محوطه سازي :
رديف شــرح مقدار هزينه واحد ( هزارريال) هزينه كل (ميليون ريال )
1
2
3 محوطه سازي
حصاركشي
جدول كشي 400مترمربع
600مترمربع
– 10
20
– 4
12
9
جـــمـــع 25
الف – 3 ) ساختمانها:
رديف شــرح زيربنا(m2) هزينه واحد ( هزارريال) هزينه كل (ميليون ريال )
1
2
3
4
5 انبار
موتورخانه
سرويس بهداشتي
اداري و نگهباني
گلخانه شيشه اي 36
20
12
40
2000 400
400
500
450
120 4/14
8
6
18
240
جــــــمـــع 4/286
الف – 4 ) ماشين‌آلات و تجهيزات:
ارقام به ميليون ريال
رديف شــرح تعداد هزينه واحد هزينه كل
1
2
3
4
5 سمپاش پشتي موتوري
وسايل باغباني
فرغون
هواكش
وسايل ايمني 2
3سري
8
12
1سري 3
2/1
15/0
1
1 6
6/3
2/1
12
1
جـــمـــع 8/23
الف – 5 ) تاسيسات:
رديف شــرح تعداد هزينه واحد(هزارريال) هزينه كل(ميليون ريال)
1
2
3
4
5 حق انشعاب برق سه فاز
كابل كشي ونصب تابلوي برق
موتور پمپ آب و لوله كشي
كوره هواي گرم و ضمايم
تاسيسات حرارت مركزي –
–
1
6عدد
– –
–
20000
800
– 40
10
20
8/4
40
جـــمـــع 8/114
الف – 6 ) وسايل نقليه :
ارقام به ميليون ريال
رديف شــرح تعداد هزينه واحد هزينه كل
1 وانت نيـــسان 1 78 78
جــــــمـــع 78
الف – 7 ) تاسيسات اداري:
ارقام به ميليون ريال
رديف شـــرح هزينه كل
1
2
3
4 تلفـن
ميز و صندلي اداري
وسايل آشپزخانه
وسايل رفاهي كاركنان 3
1
1
2
جــــــمـــــع 7
الف – 8 ) هزينه‌هاي قبل از بهره‌برداري :
ارقام به ميليون ريال
رديف شـــرح هزينه كل
1
2 هزينه تهيه طرح، مشاوره، اخذ مجوزها و ثبت تسهيلات
آمــوزش 5/2
5/1
جــــــمـــــع 4
جمع كل سرمايه گذاري ثابت
شـــرح هزينه ( ميليون ريال )
زمـين
محوطه سازي و ساختمان ها
ماشين آلات
وسايل نقليه
تاسيسات
تاسيسات اداري
هزينه هاي قبل از بهره‌برداري 30
4/311
8/23
78
8/114
7
4
جــــمــــع 569
پيش بيني نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق ) 45/28
جمـــــع كل 45/597
ب- هزينه هاي جاري :
ب – 1 ) مواد اوليه و نهاده هاي توليد :
رديف شـرح مصرف سالانه هزينه واحد (هزارريال) هزينه كل(ميليون‌ريال)
1
2
3
4
5
6
7 سموم ضدعفوني كننده
سموم قارچ كش
سموم حشره كش
كود شيميايي
كوددامي و خاك
گلدان پلاستيكي
جعبه و كيسه پلاستيكي
بوته‌هاي مادري 300كيلوگرم
8كيلوگرم
8ليتر
400كيلوگرم
8تن
20000
5000
– 50
60
60
65/0
50
1/0
5/0
– 5/1
48/0
48/0
26/0
4/0
2
5/2
5/2
جــــمــــع 12/10
ب – 2 ) حقوق و دستمزد :
ارقام به ميليون ريال
رديف شــرح تعداد – نفر حقوق ماهانه حقوق كل
1
2
3
4 مدير طرح
كارگر دائم
راننده
نگهبان و موتورچي 1
4
1
2 2/1
8/0
9/0
9/0 8/16
8/44
6/12
2/25
23% سهم حـق بـيمه كارفـرما 6/19
جـــمــــع كل 8 – 119
ب – 3 )هزينه نگهداري و تعميرات :
ارقام به ميليون ريال
رديف شـــرح ارزش دارايي نرخ هزينه كل
1
2
3
4
5 ساختمان و محوطه سازي
تاسيسات
ماشين‌آلات
وسايل نقليه
تاسيسات اداري 4/311
8/114
8/23
78
7 2%
4%
4%
10%
10% 2/6
6/4
9/0
8/7
7/0
جــــــمـــــــع 2/20
ب- 4 ) هزينه استهلاك :
ارقام به ميليون ريال
رديف شـــرح ارزش دارايي نرخ هزينه كل
1
2
3
4
5 ساختمان و محوطه سازي
تاسيسات
ماشين‌آلات
وسايل نقليه
تاسيسات اداري 4/311
8/114
8/23
78
7 10%
12%
10%
20%
10% 14/31
77/13
38/2
6/15
7/0
جــــــمـــــــع 59/63
ب- 5 ) سوخت و انرژي :
شـــرح واحد مصرف سالانه هزينه واحد (ريال) هزينه كل(ميليون ريال)
برق
بنزيـن
گازوئيل
تلفـن كيلووات ساعت
ليتر
ليتر
– 20000
6000
20000
– 250
650
160
– 5
9/3
2/3
1
جــــــمـــــــع 1/13
جمـع هزينه هاي جاري طرح
شـــرح هزينه ( ميليون ريال )
مواد اوليه و نهاده هاي توليد
حقوق و دستمزد
نگهداري و تعميرات
استهلاك
سوخت و انرژي 12/10
119
2/20
59/63
1/13
جــــمــــع 01/226
پيش بيني نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق ) 3/11
جمـــــع كل 31/237
سرمايه در گردش
شـــرح هزينه ( ميليون ريال )
مواد اوليه ( براي يك دوره – شش ماهه )
حقوق و دستمزد ( سه ماهه )
سوخت و انرژي ( سه ماهه ) 06/5
75/29
27/3
جمـــــع كل 08/38
جمع كل سرمايه گذاري طرح
شـــرح هزينه ( ميليون ريال )
سرمايه ثابت
سرمايه در گردش 45/597
08/38
جمـــــع كل 53/635
ج – فروش:
رديف شرح ارزش واحد (ريال) ميزان توليد ارزش كل(ميليون ريال)
1 گل بريده (رز، ميخك، شب‌بو)
گياهان زينتي گلداني 450
2000 900 هزار
20 هزار 405
40
جــــــــمـــــــــع 445
برآورد هزينه هاي عملياتي و غير عملياتي
رديف شــرح هزينه ( ميليون ريال )
1
2 استهلاك هزينه هاي قبل از بهره برداري ( 4 ساله )
هزينه فروش و اداري ( معادل 2% فروش سالانه) 1
9/8
جــمـــع 9/9
پيش بيني مالي طرح
شــرح ميليون ريال
درآمد ( فروش ) 445
كسر مي شود : قيمت تمام شده 31/237
سود ناويژه 69/207
كسر مي شود : هزينه هاي اداري و فروش 9/8
سود عملياتي 79/198
كسر ميشود : استهلاك هزينه هاي قبل از بهره برداري 1
سود ويژه قبل از كسر ماليات 79/197
محاسبه دوره برگشت سرمايه:
دوره بازگشت سرمايه = 05/2 سال ( تقريبا 25 ماه )
محاسبه نقطه سر به سر ( در 100% توليد )
( ارقام به ميليون ريال )
شــرح هزينة متغير هزينة ثابت هزينة كــل
مبلغ درصد مبلغ درصد
مواداوليه 12/10 100 0 – 12/10
حقوق و دستمزد 65/41 35 35/77 65 119
سوخت و انرژي 48/10 80 62/2 20 1/13
تعمير و نگهداري 16/16 80 04/4 20 2/20
استـهلاك 0 – 59/63 100 59/63
توزيع و فروش 9/8 100 0 – 9/8
استهلاك قبل ازبهره برداري 0 – 1 100 1
پيش بيني نشده 6/9 85 7/1 15 3/11
جمـــع 91/96 – 3/150 – 21/247
بر اساس محاسبات مبتني بر اطلاعات جدول فوق نقطة سر به سر توليد معادل17/43%مي باشد.
محاسبة كارمزد وام
1 – عقد مشاركت مدني:
مبلغ قرارداد:
مدت قرارداد
كارمزد
كارمزد عقد مشاركت مدني:
570 ميليون ريال
شش ماه
13%
05/37 ميليون ريال
2 – عقد فروش اقساطي:
مبلغ قرارداد
مدت قرارداد
كارمزد تسهيلات
كارمزد عقد فروش اقساطي
كل كارمزد تسهيلات
كارمزد سالانه
اصل تسهيلات سالانه
05/607ميليون ريال
54 ماه
13%
56/177 ميليون ريال
61/214 ميليون ريال
69/47 ميليون ريال
67/126 ميليون ريال
جدول بازپرداخت اصل و كارمزد تسهيلات :
ارقام به ميليون ريال
شرح سال 1 سال 2 سال 3 سال 4 سال 5
اصل بازپرداخت تسهيلات 33/63 67/126 67/126 67/126 67/126
كارمزد تسهيلات 84/23 69/47 69/47 69/47 69/47
جمــع 17/87 36/174 36/174 36/174 36/174
نتيجه گيري و پيشنهادات
1ـ تشكيل اتحاديه هاي تعاوني گلخانه داران به منظور هماهنگي و دستيابي به آخرين تحولات و پيشرفت هاي اين نوع كشت موثر مي باشد كه مي تواند زمينه صادرات و حمل و نقل مطلوب و به موقع را مهيا سازد.
3ـ ايجاد مراكز آموزش و تحقيقات در زمينه توسعه كشت گلخانه اي
منابع و ماخذ
– علی مراد زاده .لوح فشرده آموزشی مفاهیم کار آفرینی. موسسه پارتیان.
– لوح فشرده اصول کسب و کار. موسسه آموزشی مهد دانش پارسیان.
– سایت گل ها و گیاهان زینتی www.baharbist.blogfa.com
– لوح آموزشی اشتغالزایی برای بانوان. اداره تعاون استان خراسان رضوی.
