مدیریت و اقتصاد در خانواده

تهیه کننده : مجتبی اکبری یزدان آباد

مدیریت و اقتصاد در خانواده: نهاد خانواده یکی از نهاد های مهم اجتماعی است که به لحاظ ضرورت ، اهمیت ، اهداف ، نقش و کارکرد های مختلف ف مورد توجه دانشمندان و عالمان مذهبی ، جامعه شناسان ، روان شناسان ، وصاحب نظران آموزشی و پرورشی قرار گرفته است . این نهاد با ازدواج مرد و زن پدید آمده و وجود فرزندان ، ان را تکمیل می کند . دررویکرد اسلامی ، خانواده متسکل از افراد ، و دارای شخصیت مدنی ، حقوقی و معنوی است که بر اساس نکاح ( عقیدی که ارتباط یا مشروعیت  ارتباط زن و مرد را معین می سازد . ) پدید می آید ( قائمی ، 1375 ، ص 19 ) .
1- خانواده سازمانی اجتماعی است با دوام و پایداری نسبی .
2- افراد متفاوتی در آن حضور دارند .
3- افراد این سازمان ، وظایف مشترک و گوناگونی را بر عهده دارند .
4- حقوق متقابلی نسبت به هم دارند .
5- منافع مشترکی را دنبال می کنند .
6- تحقق اهداف معینی را در نظر دارند .
7- روابط مشخص و منظمی بین آنان برقرار می گردد و این روابط غالباً صمیمی و همه جانبه است .
8- تماس مستمر و مناسب ، و رویارویی بین اعضا وجود دارد .
9- تشکیل این سازمان بر اساس قرار دادهای اجتماعی و در مکاتب الهی ، طبق مبانی مذهبی صورت می گیرد .
10- خانواده گروه کوچکی است که ویژگی اساسی و غیر قابل تفکیک آن « صمیمیت» است .
11- به لحاظ جامعه شناختی ، اجتماعی مردن نسل آینده ، جزو بدیهی ترین ، اساسی ترین و اصلی ترین وظایف خانواده است (شرفی ،1387 ، ص 79 ) .

خانواده ، اولین و قدیمی ترین واحد اجتماعی است .
الف – بر اثر ازدواج ، آرامش و آسودگی در زن و مرد پدید می آید .
ب _ وجود آرامش و آسودگی در آمدی ، از نشانه های بزرگ خداوند است .
پ – آسودگی و آرامش همسران از هدف های عمده و اساسی ازدواج و تشکیل خانواده شمرده می شود .
ت –  ازدواج از مواهب بزرگ الهی است ؛ زیرا از یک سو مایه ی آرامش جسمی همسران است و از سوی دیگر آرامش فردی و اجتماعی آنان را فراهم می سازد .
ث – ازدواج ایجاد کننده ی پیوند محبت آمیز و عاطفی بین زن و مرد است این محبت و رحمت ، پیوند افراد جامعه را محکم تر می کند .
ج – این محبت و دوستی زن و شوهر می باید تداوم واستمرار داشته باشد .
چ – از طریق   ازدواج و تشکیل خانواده ، نیاز های طبیعی آدمی تأمین می شود .
« ز آنجا که خانواده واحد بنیادی جامعه ی اسلامی است ، همه ی قوانین و مقررات برنامه ریزی های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده ؛ پاسداری از قداست آن ؛ و استواری روابط خانوادگی بر پایه ی حقوق . اخلاق اسلامی باشد .
در اصل بیستم آمده است که :
« همه ی افراد یک ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه ی حقوق انسان ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام ، برخور دارند . »
جایگاه احکام ازدواج و طلاق در رساله های عملیه
در توضیح المسائل همه ی مراجع عظام در ارتباط با احکام نکاح (ازدواج و زناشویی) موارد متعددی به شرح زیر مطرح شده است :
1- احکام عقد
2- دستور خواندن عقد دائمو غیر دائم
3- شرایط عقد
4- ازدواج با حارم
5- احکام عقد دائم و غیر دائم
6- احکام نگاه کردن
7- احکام شیر دادن
8- احکام طلاق
9- احکام متفرقه ی زناشویی و شیر دادن
نظر به اهمیت نکات مطرح شده در پیام دبیر کل ، به مواردی از آن اشاره می شود :
1- میانگین اعضای خانواده در سراسر جهان کاهش یافته است .
2- جوانان در سنین بالاتر ازدواج می کنند ؛ از این رو سنین ازدواج بالاتر رفته است .
3- میانگین سن ماران برای تولد اولین فرزندانشان افزایش یافته است .
4- میزان مرگ و میر فرزندان کاهش یافته است .
5- تعداد فرزندان خانواده ها کاهش یافته است .
6- خانواده ی هسته ای جای گزین خانواده ی گسترده ی سنتی شده است .
7- طول عمر پدر و مادر بزرگ ها افزایش یافته است .
8- میزان طلاق افزایش یافته است .
وضعیت جمعیت ایران در سر شماری 1385
1-  میزان جمعیت و رشد آن
2- جمعیت شهر و روستا
3- جمعیت زن و مرد
مفهوم و تعریف مدیریت
در فرهنگ فارسی عمید کلمه ی مدیر به معنی اداره کننده ، گرداننده و کسی که کاری را اداره می کند ، آمده است .
اصول مدیریت و مدیریت خانواده
1- وحدت هدف
2- رسیدن به هدف با کم ترین هزینه
3- هماهنگی هدف ها با منافع ملی
4- هماهنگی هدف ها با امکانات و منابع
5- استفاده بهینه از منابع
6- وحدت مدیریت
7- تقسیم کار
8- برنامه ریزی می تواند به صورت کوتاه مدت ،  میان مدت ودراز مدت باشد .
9- مشورت
10- نظم و انضباط
در مدیریت خانواده رعایت نظم و انضباط ضرورت دارد ؛ زیرا این امر موجب می شود که :
1- هر برنامه طبق پیش بینی های قبلی به خوبی انجام شود .
2- تحقق اهداف سازمان خانواده  ممکن گردد.
3- فرزندان خانواده منظم شوند و به رعایت نظم عادت کنند .
4- اداره ی امور خانه به آسانی و خوبی صورت گیرد .
5- رفتار افراد بر قاعده و ضوابط معینی منطبق گردد.
تفاوت در هدف ها
هدف های خانواده  با هدف های دیگر سازمان ها متفاوت است و گوناگونی فراوانی دارد که مهمترین آن ها چنین اند :
– اجتماعی کردن فرزندان
– پرورش و آموزش فرزندان در زمینه های مختلف از جمله پرورش دینی ؛
– انتقال فرهنگ ملی از جمله اخلاق ملی به نسل بعد ؛
– تأمین نیاز های اعضای خانواده  ؛
– و کمک به رشد روانی اعضای خانواده
مدیریت خانه و نگرش به زندگی
هم چنین در مدیریت خویش در خانواده به موارد زیر توجه نمایند :
1- عدالت خواهی ؛
2- فداکاری ؛
3- خوش بینی ؛
4- سهیم بودن در منافع ملی جامعه ؛
5- تأمین نیاز های زیستی خانواده  ؛
در این زمینه در گفتار های آینده بیش تر بحث خواهد شد .
ابن سینا معتقد است که مرد در روابط با همسر خود باید سه اصل زیر را در نظر بکیرد :
الف : هیبت
ب : تکریم
ج : اشتغال
امام محمد غزالی
1- ادب اول : در مراسم ازدواج ، مهمانی برگزار کند .
2-ادب دوم : در برخورد با زن ، اخلاق نیکو در پیش گیرد ؛ به طوری که نه تنها او را نرنجاند بلکه رفتار و گفتار نا درست وی را تحمل کند .
3- ادب سوم : با همسر ، با مزاح و روی خوش برخورد کند و با سعی و کوشش زمینه ی درک متقابل را فراهم نماید .
4- ادب چهارم : مزاح و روی خوش را به حدی نرساند که هیبت وی به کلی از دست برود . و همیشه مرد باید برتر باشد .
5- ادب پنجم : در غیرت ، اعتدال را رعایت کند .
6- ادب ششم : در مخارج زندگی ، سخت گیری نکند و در عین حال اسراف درپیش نگیرد . با خانواده  غذا بخورد و هیچ غذایی را به تنها یی نخورد .
7- ادب هفتم : در آموزش « علم دین » به همسر ، کوتاهی نکند .
8- ادب هشتم : میان همسران به عدالت رفتار کند .
9- ادب نهم : در هنگام نافرمانی زن ، با تلطف و رفق با او ندارا کند .
10- ادب دهم : در مسائل جنسی ،لذت متقابل در نظر گرفته شود .
اهمیت تصمیم گیری در مدیریت و مدیریت خانواده
1- تصمیم گیری در باره ی انتخاب همسر و تشکیل خانواده  ؛
2- تصمیم گیری در مورد داشتن فرزند با فرزندان ؛
3- تصمیم گیری در مورد خرید و انتخاب محل سکونت و تجهیز آن ؛
4- تصمیم گیری در مورد انتخاب مدرسه و دانشگاه ؛ و کمک به انتخاب رشته و شغل فرزندان ؛
5- تصمیم گیری در مورد ازدواج فرزندان .
مهم ترین الگوهای تعاملی خانواده  عبارتند از :
–  الگوی پذیر و پویا
– الگوی وابسته
– الگوی سلطه گر
– الگوی مقابله ای
– الگوی کناره گیر
– الگوی منسجم
– الگوی زیستی
روش های مدیریت در خانواده
رابطه ی اعضای خانواده  ممکن است به سه روش ظاهر گردد ( شریعت مداری ، 1344 ، ص 212 ) .
1- روش دیکتاتوری ( مستبدانه )
2- روش آزادی مطلق
3- روش دموکراسی ( آزاد منشانه )
4- روش مشارکتی ( مشارکت جویانه )
یکدیگر چه حقوق و تکالفی دارند . مطابق قانون مدنی ، حقوق و تکالیف زن و شوهر به قرار زیر است :
1-  حسن معاشرت ؛
2- سکونت مشترک ؛
3- معاضدت و همکاری در تحکیم مبانی خانواده  و تربیت اولاد ( معظمی ، 1384 ، ص 52 ) .

سکونت مشترک
از آنجا که ایجاد کانون امن و آرام ؛ حفظ عفت و اخلاق حسنه ؛ برقراری عشق و مودّت ؛ پاسخ  به نیاز جنسی ؛ و کمک به رشد و تکامل زن و شوهر از هدف های اساسی ازدواج و تشکیل خانواده  می باشد ، ایجاب می کند که زن و شوهر با هم زندگی کنند و در خانه ای مشترک سکونت گزینند .
روابط مالی زن وشوهر
از مباحث اساسی در ارتباط با مدیریت ، اقتصاد و حقوق خانواده  ، همانا روابط مالی زن وشوهر است ؛ از این رو این موضوع مهم در قانون مدنی ایران مطرح شده ای که در بخش دوم مورد بحث قرار خواهد گرفت .
نظر به اهمیت مدیریت خانواده  در افزایش کارایی ، تحقق اهداف ، و افزایش رضایت اعضای آن ، هم چنین مشارکت همه به تناسب نقش و وظیفه ی اداره ی خانواده  ، لازم است پدر و مادر که به گو نه ای گردانندگان اصلی خانواده  هستند ، دارای مهارت هایی به شرح زیر باشند :
1- تنظیم خانواده و داشتن فرزند ؛
2- مدیریت زمان و استفاده ی بهینه از وقت ؛
3- ایجاد و تقویت بهداشت و سلامت اعضای خانواده  ؛
4- تقویت سلامت روانی خانواده  و کاهش اضطراب ؛
5- شناخت و پرورش استعداد ها و خلاقیت خود وفرزندان ؛
6- برقراری ارتباط با اقوام و بستگان و صله ی رحم ؛
7- افزایش تولید ، در آمد و پس انداز ، و کاهش هزینه کردن ، هم چنین بهبود فرایند مصرف ؛
8- گردشو تفریح ، و استفاده از اوقات فراغت ؛
9- بهره گیری از تلویزیون ، دیگر رسانه ها و رایانه در خانواده  ؛
مردان می خواهند که زنان :
1- کم تر حرف بزنند .
2- کم تر هیجانی شوند .
3- فعالیت های بدنی بیش تری داشته باشند .
4- کم تر رمانتیک شوند .
5- بیش تر به رابطه ی جنسی بپردازند .
6- کم تر فکر خود را به « دیگران » مشغول کنند .
7- به کارشان بیش تر مشغول باشند .
8- بیش تر منطقی باشند .
9- بیش تر در خانه بمانند .
10- کم تر حساس باشند .
11- خوش قول تر باشند .
12- زودتر حاضر شوند .
زنان می خواهند که مردان :
1- بیش تر حرف بزنند .
2- بیش تر عاطفی باشند .
3- فعالیت های بدنی کم تری داشته باشند .
4- وقت خود را کم تر به کار ، و بیش تر به خانواده  صرف کنند .
5- بیش تر رمانتیک باشند .
6- کم تر حسابگر باشند .
7- بیش تر به نوازش های عاشقانه بپردازند و کم تر به فکر تولید مثل باشند .
8- به « دیگران » بیش تر فکر کنند .
9- بیش تر بیرون ار خانه بروند .
10- هم دردی بیش تری نشان دهند .
11- کم تر عجله داشته باشند .
12- به سلامت خود بیش تر برسند .
نشانگان ضعف روحیه در خانواده
1- افزایش غیبت اعضای خانواده  از خانه ؛
2- کاهش در آمد خانواده  و عدم تحقق اهداف آن ؛
3- همکاری نداشتن اعضای خانواده  با هم ؛
4- کاهش احترام به اعضا به ویژه رئیس خانواده  ؛
5- کاهش پیش نهاد و اظهار نظر سازنده ، ابتکار و خلاقیت ؛
6- گسترش خستگی ، بی حالی و بیزاری از یکریگر ؛
7- افزایش ضایعات مالی در خانه توسط اعضا ؛
8- افزایش دخالت های بی رویه در امور یکدیگر ؛
9- انزواگرایی اعضای خانواده  ؛
10- بر خورد تند بین اعضای و تشدید خشم و عصبانیت ؛
11- بدگویی از اعضا به ویژه مدیر خانواده  ؛
12- ترک خانه و خانواده  ؛
13- بیان جدایی زن و مرد از هم ؛
روابط اجتماعی با نشاط از راه های زیر تقویت می گردد :
– ظاهر آراسته داشتن و بشاش بودن ؛
– خوب گوش دادن به گفته های طرف مقابل ؛
– احترام گزاردن به یکدیگر ؛
– مزاح کردن و استفاده از کلما شاد کننده ؛
– لبخند زدن و خندیدن در روابط اجتماعی با دیگران ؛
آثار مخرب خشم در خانواده
1- احترام و حرمت همسران را زا بین می برد .
2- سردی و بی محبتی را بین همسران حاکم می سازد .
3- خانواده محیط مناسبی برای تربیت نمی شود .
– یادگیری رفتار های پرخاشگرانه از راه های مختلف ؛
– رفتار متضاد زن و شوهر با هم و با فرزندان ؛
– ترس و دلهره ی زیاد در خانه ؛
در فرهنگ عمید ( 1363 ، ص 1789 ) اقتصاد به معنی میتنه راه رفتن ؛ میانه روی کردن ؛ به اندازه خرج کردن ؛ تعادل دخل و خرج را نگاه داشتن ؛ و میانه روی در هر کار » ، آمده است .
قنادان در کتاب کلیات علم اقتصاد ( 1386 ، ص 8 ) آورده است که : « اقتصاد ترجمه ی کلمه ی اکونومی است که از نظر ریشه ی لغوی از دو کلمه ی ایکو یعنی خانه و نومو به معنی قانون تشکیل شده است . »
معنای دیگر ایکو : « دارایی » و معنای نومو : « اداره » آمده است ؛ از این رو واژه ی اکونومی در یونان قدیم به معنای اداره ی دارایی به کار رفته است .
در قرن سوم و چهارم قبل از میلاد ارسطو و گزونفون ایکونومی را به معنای اداره ی اموال به کار برده اند . در آثار صاحب نظران اسلامی بیش تر ، « تدبیر منزل » به کار رفته است .
تعریف های علم اقتصاد
صاحب نظران این علم با نگاهی که به انسان ، نیاز ها ، هدف ها و طرز زیستن او داشته اند ، تعریف های فراوانی در علم اقتصاد ارئه کرده اند از جمله :
1- ارسطو اقتصاد را مدیریت خانه می داند .
2-آدام اسمیت ، اقتصاد را جست و جو گر ماهیت و علل ثروت ملل تعریف می کند .
3- آلفر مارشال ، اقتصاد را علم تخصیص انکانات می داند و آن را مطالعه ی طرز سلوک و رفتار انسان در زندگی روزانه ی مادی تعریف می کند و معتقد است که اقتصاد « علم انتخاب » است . علمی است که در آن از نحوه ی تخصیص امکانات محدود و خواسته های نامحدود بحث می شود ؛ به گونه ای که احساس شود بهترین حالت ممکن به وجود آمده است .
4- فارابی ، اقتصاد را ارضای نیاز های معنوی و مادی ، توأم با یکدیگر می داند .
5- پل ساموئلسن برنده ی جایزه ی نوبل در 1970 ، اقتصاد را به شرح زیر تعریف می کند :
« بررسی روش هایی که بشر با وسیله یا بدون وسیله ی پول برای به کار بردن کم یاب تولید به منظور تولید کالاها و خدمات ، در طی زمان ، هم چنین برای توزیع کالاها و خدمات بین افراد و گروه ها در جامعه به منظور مصرف در حال و آینده انتخاب می کند ( قنادان ، 1386 ، ص 8 ) . »
بنابر این اقتصاد علمی است که پیرامون تولید ، توزیع ، مبادله و مصرف کالاها و مواد بحث می کند( کشوادی ، طاهره ، 1386 ، ص 13 ) .
تعریف اقتصاد خانواده 
با استفاده از تعریف های یاد شده می توان گفت که اقتصاد خانواده  علم تدبیر منزل ، اداره ی منابع مالی خانواده  ، و بر قراری تعادل دخل و خرج در خانواده  است .
موضوع اقتصاد و اقتصاد خانواده
موضوع اقتصاد بررسی آن گونه فعالیت های انفرادی و اجتماعی است که با هبود وضع زندگی و تأمین نیاز های مادی افراد ، ارتباط نزدیک دارد .
بدین ترتیب اقتصاد از یک سو با علم ثروت ، و از سوی دیگر با بررسی رفتار انسان پیوستگی دارد .
موضوع اقتصاد خانواده نیز به تولید ، در آمد ، توزیع و مصرف در خانواده  ، هم چنین اولویت های آن اشاره دارد .
ارتباط اقتصاد خانواده  با اقتصاد جامعه
رفاه خانواده  که از قدیمی ترین و در عین حال طبیعی ترین واحد اجتماعی است ، علاوه بر دارابودن مبانی اجتماعی ، دارای مبانی اقتصادی نیز  هست .  خانواده  از نظر اقتصادی ، سهم مهمی در رشد و توسعه ی اقتصادی جامعه و بالابردن بنیه ی مالی کشود دارد . مطالعه ی منابع مربوط به تأثیر خانواده  در رشد اقتصادی جامعه نشان می دهد که :
1- خانواده  ها با پس انداز سرمایه های کوچک خود ، در گردش پول کشور نقش عمده ای دارند ( معظمی ، 1384 ، ص 15 ) .
2- افرادی که ازدواج می کنند ، برای تأمین نیاز های اعضای خانواده  به کار و تلاش زیاد می پردازند و از این طریق به تنها معاش خانواده  ی خود را تأمین می کنند ، بلکه با صرف نیروی کار خود ، و کوشش زیاد ، در پیشرفت اقتصاد جامعه نیز نقش مؤثری دارند .
3- توجه جدی به اقتصاد خانواده  ، اصلاح مدیریت و اعمال مدیریت بهینه در خصوص هزینه های فردی و خانوادگی ، علاوه بر بهسازی زندگی خانوادگی ، در اصلاح ساختار اقتصادی کشور و مدیریت آن نیز کار ساز می باشد ( رزاقی ، 1376 ، ص 254 ) .
4- مدیریت نادرست هزینه های فرد و خانواده  ، موجب پدید آمدن ناهنجاری های اقتصادی در کشور می شود که خود در ایجاد مسائل اجتماعی و سیاسی تأثیر دارد
5- مشارکت خانوادها به ویژه خانوادهای روستایی در طرح های صنعتی و کشاورزی موجب می شود که در آمد خانوادها افزایش یافته و به رشد و توسعه ی صنعتی و کشاورزی کمک شود . راه اندازی صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی و طرح های مرکز ترویج جهاد کشاورزی نمونه ای از مشارکت روستاییان ، و ارتباط اقتصاد خانواده  با اقتصاد جامعه در بخش مشاورزی است ( پیام جهاد کشاورزی ، شماره ی 20، مرداد 1387 ) .
فشار های روانی عمده در خانوادها عبارتند از :
1- فشار های اقتصادی ، مالی و پولی ؛
2- رفتار ، به سامانی ، و ترتیب ، هم چنین جنگ و دعوای آن ها با هم ؛
3- کم توجهی زن و شوهر به برآوردن نیاز های یکدیگر ؛
4- سهیم نشدن در مسئولیت های موجود در خانواده  توسط اعضا ؛
5- مسائل مربوط به امور زناشویی ( ارتباط ، دوستی و روابط جنسی ) ؛
6- نداشتن تفریح سالم تر اعضای خانواده  ؛
7- مشغله ی زیاد والدین ؛
برخورد با امور مالی و پولی در خانواده ی خود تجربه کرده اند به شرح زیر       گفته اند:
1- روبه رو شدن با تورم ؛
2- توفق بر سر هزینه ها ؛
3- کارکردن همسر بیرون از خانه ؛
4- اضافه کاری ؛
5- بودجه بندی ؛
6- نیاز به پس انداز ؛
7- پول توجیحی فرزندان ؛
8- نگرانی از در آمد دوران بازنشستگی ؛
9- انتظارات اقوام همسر ؛
10- وام گرفتن ؛
11- بی کاری موقت یا دائم ؛
در مدیریت بخردانه و اقتصاد خانواده  به ویژه در خرید و مصرف کالاها و خدمات ، توجه به موارد زیر ضرورت دارد :
1- تولید در خانواده  و راه های افزایش آن ؛
2- نیازهای خانواده  ؛
3- هزینه ها در خانواده و دسته بندی آن ؛
4- بودجه و بودجه بندی در خانواده  و فرایند آن .
علی (ع) می فرماید : آن کس که کار کند ، توانش فزونی یابد و آن کس که کم ، کار کند و بی کار باشد ، سستی او افزون می گردد.
سرمایه گذاری و پس انداز
1- مشخص کردن اولویت های غیر ضروری ؛
2- پس انداز بازمانده ی در آمد خود ؛
3- پس انداز بازمانده ی در آمد خود ؛
4- خرید باغ یا مزرعه با مشارکت زن و شوهر و اعضای خانواده  و یا اقوام و دوستان ؛
5- خرید زمین برای تأمین مسکن خانواده  ؛
6- خرید اوراق مشارکت ؛
7- خرید اوراق سهام شرکت ها .
هر انسانی ممکن است در تحول شخصیت خود در یکی از سه طبقه یاد شده به شرح زیر قرار گیرد :
هزینه های خرد در خانواده  بسیارند که مهم ترین آن ها عبات اند از :
1- هزینه های پوشاک
2- هزینه های غذایی
3- هزینه های بهداشت و درمان
4- هزینه های مسکن
5- هزینه های مسافرت
6- هزینه ی تفریح و اوقات فراغت
7- هزینه های ازدواج
8- هزینه های دید و بازدیدها
9- هزینه های سوگواری
10- هزینه های تحصیل فرزندان یا پدر و مادر
11- هزینه های دیگر فرزندان خانواده
نظر به اهمیت موضوع و ضرورت ارائه ی راهکارهای مناسب ، موارد زیر مورد بحث قرار می گرید :
1- مفهوم اسراف و تبذیر و اهمیت جلوگیری از آن در اقتصاد خانواده  ؛
2- سفارش های اسلامی و ادبی به میانه روی در مصرف و قناعت ؛
3- صرفه جویی در مصرف آب ؛
4- صرفه جویی در مصرف نان ؛
5- صرفه جویی در مصرف انرژی (برق ، گاز ، بنزین و منابع سوختی )
6- خودداری از مصرف سیگار ؛
7- صرفه جویی در دارو و مواد شوینده ؛
8- صرفه جویی در استفاده از وسایل خانه و مسکن ؛
9- صرفه جویی در تولید زباله و همکاری با شهرداری ؛
10- صرفه جویی در هزینه های عروسی و ازدواج ؛
11- مدیریت والدین بر هزینه های فرزندان در خانواده  .
فواید صرفه جویی برق
1- پرداخت پو ل کم تر ؛
2- مصرف برق کم تر ؛
3- کم شدن هزینه توسعه ی ایستگاه های برق ؛
4- فراهم آوردن فرصت رشد صنایع دیگر ؛
5- کاهش آلودگی محیطی ؛
6- کمک به رشد اقتصادی کشور ؛
7- ماندکی دیرتر ذخایر انرژی کشور ؛
8- افزایش رضایت مدیریت خانواده  به علت صرفه جویی  .
نمونه ی نخست : خانواده ی موفق یک دانشجو
ئانشجوی رشته ی راهنمایی و مشاوره ی یک دانشگاه در مورد دلایل موفقیت خانواده ی خود در مدیریت و اقتصاد می نویسد :
من در خانواده  ای زندگی می کنم که در آن خانواده  ، فضای آرامی را برای خود و فرزندان پدید آورده اند و موفقیت خودم را مدیون سیاست ها ، تدابیر و رفتار مناسب آن ها در موارد زیر می دانم :
1- در امور مالی ، اقتصادی ، اخلاقی و عاطفی با هم با صداقت رفتار می کنند و گفتار و کردار صادقانه دارند .
2- به علت رفتار صادقانه ، اعتماد بین آن ها به وجود آمده است و همین اعتماد ، به فرزندان آنان از جمله من ، آموخته شده است .
3- ارتباط کلامی پدر و مادرم با هم گرم و محبت آمیز و مؤدبانه است و آنان یکدیگر را با کلمات و گفتار مناسب مورد خطاب قرار می دهند .
4- پدر و مادرم سعی دارند از توانمندی های یکدیگر به خوبی استفاده کنند .
5- مدیریت در این خانواده  مشارکتی است و در این مدیریت ، فرزندان به بلوغ فکری رسیده اند .
خانواده ای موفق با پدری ارتشی
1- احترام گذاشتن به بزرگ ترها ، به ویژه پدر و مادر و خواهر و برادر بزرک تر و دیکران ؛
2- اعتقاد به اصول و فروع دین و اجرای مراسم مذهبی در حد متعادل ؛
3- داشتن روحیه ی همکاری و کمک به یکدیگر ؛
4-ابراز علاقه به معاشرت و رفت و آمد با اقوام ؛
5- داشتن مهارت و هنر در زمینه های مختلف مربوط به امور خانواده  غیر از شغل اصلی خود ؛
6- دوری از هر گونه اعتیاد و موارد مخدر حتی سیگار ؛
7- معتقد به قناعت و کوشش در جهت رفع نیاز واقعی زندگی ؛
8- خودداری از دعوا بین پدر و مادر به ویژه در مقابل فرزندان ؛
9- احترام فرزندان به والدین ؛
10- واگذاری نقش مردانه پسران و امور زنانه به دختران ؛
11- دقت در انتخاب همسر و انجام ازدواج به موقع فرزندان ؛
12- وجود نظم مطلوب در خانواده  و در فرزندان .
عوامل مؤثر در موفقیت ما فراوان است از جمله :
– به هم احترام می گذاریم .
– با هم مشورت می کنیم .
– یکدیگر را دوست داریم .
– به زیستن با هم افتخار می کنیم و از هم رضایت داریم .
مسئول مشاوره ی خانواده ای خود را به لحاظ مدیریت و اقتصاد ، موفق دانست و اظهار داشت که :
من پس از مطالعه و بررسی با مردی که مذهبی ، با سواد و با گذشت بود ، ازدواج کردم و زندگی ما با علاقه و احترام به هم آغاز گردید . حاصل زندگی ما 3 دختر و 2 پسر است .
دختر و پسر اوم دانشجو هستند . اولی در رشته ی الکترونیک و دومی در رشته ی مترجمی زبان انگلیسی مشغول به تحصیل می باشند . فرزندان دیگرم در دوره ی راهنمایی و دبیرستان تحصیل می کنند و زندگی ما در میان اقوامو دوستان زبانزد است و ما را موفق می دانند ؛ زیرا :
1- مذهبی هستیم و به دستور های الهی پای بندیم .
2- از اول زندگی مشترکمان برای خود سال مالی تعیین کردیم .
3- به برنامه ریزی سالانه ، ماهانه ، هفتگی و روزانه اهمیت زیاد می دهیم و حتی برای رفتن به مسافرت کوتاه یا خرید ، برنامه ریزی می کنیم .
4- همسرم و بچه ها به برنامه ریزی من اعتقاد کامل دارند .
5- هر سال به استانی از استان های کشور می رویم و فرزندان خود را با فرهنگ و خصوصیات استان آشنا می کنیم .