نویسنده: دکتر مجید ابهری*
ناهنجاریهای اجتماعی که ناشی از رفتارهای مغایر با قانون، عرف و اخلاق جامعه است، هرچند در نگاه اول، ریشههایی در اقتصاد، فقر، بی سوادی، آشفتگیهای خانوادگی و سایر مبانی دیگر دارد، اما کالبدشکافی بزهکاریهای اجتماعی بدون عنایت به ریشههای رفتاری و روانشناختی آنها فقط مدیریت انتظامی و قضایی جامعه را در مسیر مقابله و برخورد پلیسی قرار میدهد.
به دلیل نبود بانک اطلاعات آسیب های اجتماعی در کشور در مورد اکثریت آسیب های اجتماعی آمار معین و قطعی نداریم و آمارهای اعلام شده بر اساس پژوهش های گروهی و یا شخصی کارشناسان است. یکی از این نمونه آمار اعلام شده، کاهش سن خود فروشی است. کاهش سن خود فروشی و رسیدن آن به ۱۲ سالگی که توسط برخی کارشناسان اعلام گردیده با واقعیت منطبق نیست چرا که در این سن فرد از رشد عقلی و جسمی مناسب برخوردار نیست. اما با توجه به اینکه آمار طلاق افزایش یافته و شاهد ظهور بیوه های جوان می باشیم می توان گفت سن خود فروشی بین ۱۸ الی ۲۵ سال است. البته این بدین معنی نیست که در سنین بالاتر از ۲۵ سال شاهد این پدیده نیستیم.
اصولا با تغییر سبک زندگی و فاصله افتادن بین روش زندگی اسلامی – ایرانی این ناهنجاری ها اتفاق می افتد . خود فروشی به علت فقر را نمی توان به طور قطع پذیرفت. چرا که بسیاری از زنان وجود دارند که علیرغم فقر مادی تن به خود فروشی نداده و به کارهای سخت و فیریکی دست می زنند اما عفت خود را حفظ می کنند. چون افراد از لحاظ ایمان و باورهای ارزشی یکسان نمی باشند بنابراین ممکن است بعضی از زنان به دلیل فقر به خود فروشی روی بیاورند.
بالا رفتن آمار طلاق، مشکلات ارتباط جنسی زوج ها، فاصله گرفتن از ارزشهای دینی و اخلاقی از زیر بنای اصلی خود فروشی در جامعه هستند. در بررسی معضل زنان خیابانی، نباید نقش مردان را نادیده گرفت. ما مردان نیز در ظهور و گسترش زنان خیابانی موثر می باشیم، چرا که اگر مردان خیابانی وجود نداشته باشند زن خیابانی نیز ظاهر نمی شود. متاسفانه بیشتر مردانی که به زنان خیابانی مراجعه می کنند افراد متاهل هستند.
مهمترین معضلات کنونی جامعه
بر اساس پژوهشهای سی ساله اجتماعی که در مورد آسیب های اجتماعی انجام داده ام، سونامی اعتیاد به مواد روانگردان، افزایش روز افزون روند طلاق و انحرافات جنسی و اخلاقی را مهمترین آسیب های موجود در جامعه کنونی می دانم.
اکنون در جامعه ما بیش از ۱۷۴۰ عنوان مجرمانه وجود دارد. از دیگر آسیب های اجتماعی مهمی که باید به آنها اشاره کرد کودکان خیابانی، مهاجرت و حاشیه نشینی، جرائم سازمان یافته و دزدی های کوچک را می توان اشاره کرد.
نمی توان این واقعیت را انکار کرد که معتادان، قربانیان تربیت غلط، محیط ناسالم و شرایط نامطلوب اجتماعی شده اند و علیرغم کم توجهی و قصور خودشان، جامعه و نهادهای فرهنگی و اجتماعی و درمانی در قبال آنها مسوول است.
اما در کشور به انحرافات جنسی که مانند آتشی زیر خاکستر است کمتر اشاره میشود، از زمان قوم لوط اینگونه انحرافات و ناهنجاری جنسی وجود داشته است و اگر بگوییم در جامعه ما انحراف جنسی و هم جنس گرایی وجود ندارد غیر منطقی صحبت کرده ایم. علت اصلی این گونه موارد هم ضعف مدیریت غریزه جنسی است. همان طوری که نمی توانیم گرسنگی را کنترل کنیم غریزه جنسی را نیز نمی توان انکار کرد.
اگر ابزار و امکانات منطقی و شرعی این غریزه فراهم نگردد و ازدواج دشوار باشد، همچنین زمینه ازدواج موقت فراهم نگردد این انحرافات خود نمایی می کند. چه بخواهیم و چه نخواهیم خود فروشی و انحرافات جنسی در جامعه وجود دارد پس با ازدواج موقت می توانیم آنها را کنترل و مهار کنیم. البته باید کارشناسان دینی، روانشناسان و آسیب شناسان اجتماعی با برنامه ریزی این امر را در مسیر صحیح خود قرار دهند وگرنه در چند سال آینده شاهد سومانی ایدز خواهیم بود .
مسئولان هم با ایده های غلط به این آسیب ها دامن می زنند. مثلا جداسازی جنسیتی در دانشگاه ها و ایجاد دانشگاه های تک جنسیتی از این نمونه هستند. در زمان حضرت امام (ره) عده ای بحث پرده کشیدن در کلاسها را مطرح کردند که معظم له به شدت با آن مخالفت کردند. دختران و پسران در دوران دانشگاه به بلوغ فکری و فرهنگی رسیده اند اگر ما در مهد کودک، مدرسه و دانشگاه پسران و دختران را از هم جدا کنیم کجا این دو جنس با تفکرات هم آشنا می شوند و از خود شناخت پیدا می کنند. این دختران و پسران فکر می کنند چه موجوداتی هستند که همیشه باید جدا از هم باشند.
در جامعه کنونی ما گسترش ماهواره و تغییر سبک زندگی در کنار تهاجم فرهنگ غربی و فاصله گرفتن از فرهنگ اسلامی – ایرانی باعث افزایش معظلات اجتماعی شده است. وقتی که پدر و مادر یک خانواده با پسران و دختران خو پای تماشای فیلم های آنچنانی می نشینند دیگر چه توقعی از این خانواده می توان داشت. اینجاست که غیرت و غیرت مندی امل بودن و فناتیک محسوب می شود. ضعف الفت اجتماعی باعث کم رنگ شدن مشارکت اجتماعی و کم رنگ شدن مشارکت اجتماعی باعث بروز و گسترش ناهنجاری های اجتماعی می شود.
* آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری
http://alef.ir/vdcfxedy1w6deja.igiw.html?177409