رویکرد مدیریت استراتژیک با مدل كارت امتيازي متوازن در اثر بخشي(2)

مورد مطالعه: سازمان راه آهن خراسان

… ادامه ی بخش اول

بخش سوم
معرفي راه آهن خراسان
14-تاريخچه راه آهن خراسان
در سال 1316 هجري شمسي، عمليات اجرايي خط راه‌آهن تهران ـ مشهد به طول 926 كيلومتر آغاز شد. و در سال 1335 اولين قطار باري دراين محور راه‌اندازي شد.و پس از يك سال رسما محور تهران‌ ـ مشهد افتتاح شد. و در دوازدهم ارديبهشت 1345 شمسي ساختمان اصلي ايستگاه مشهد افتتاح گرديد .دراوايل دهه 90 ميلادي، با توجه به تحولات بنيادين و باز شدن مرزهاي كشورهاي آسياي ميانه، كلنگ احداث راه‌آهن مشهد ـ‌ سرخس به طول 195 كيلومتر از سوي ايران و نيز محور سرخس ـ تجن از سوي كشور تركمنستان زده شد‌ و در تاريخ 25 ارديبهشت سال 1375 با حضور رؤساي جمهور كشورهاي عضو اكو و همچنين مسئولين ارشد كشورهاي منطقه افتتاح گرديد.در سال 1373 عمليات زير سازي خط دوم (زوج) محور تهران ـ مشهد آغاز و در سال 1381 به بهره برداري رسيد. از مهمترين اهداف اين طرح افزايش ظرفيت خط از 17 زوج قطار به 40 زوج قطار در روز، قابليت افزايش جابجايي مسافر از 7/2 ميليون نفر به 10 ميليون نفر در سال و قابليت افزايش حمل بار از 5/1 ميليون تن به 7 ميليون تن در سال ( با توجه به اتصال راه آهن سراسري به كشور تركمنستان از طريق محور مشهد ـ سرخس ـ تجن ) مي باشد. 272 كيلومتر از اين مسير در ناحيه خراسان واقع شده است . در تيرماه 1379 كلنگ احداث راه‌آهن استراتژيك مشهد – بافق توسط رئيس جمهور وقت جناب آقاي خاتمي زده شد و در 4 سال بعد در 13 ارديبهشت 1384 توسط خود ايشان در ايستگاه مشهد افتتاح شد.در حال حاضر راه‌آهن خراسان يكي از نواحي سيزده‌گانه راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد كه حوزه استحفاظي آن از ايستگاه مشهد تا ايستگاه نقاب بطول 272 كيلومتر( دو خطه رفت و برگشت 544 كيلومتر) و از ايستگاه فريمان تا ايستگاه سرخس بطول 159 كيلومتر و تا مرز 165 كيلومتر مي‌باشد كه تا پايان سال 86 با تعداد 1383 نفر پرسنل و سه شركت اقماري ( قطارهاي مسافري رجاء، خدمات خط و ابنيه فني، شركت خدمات مهندسي ساختمان و تأسيسات) وظيفه ارائه خدمات به هموطنان را برعهده دارد و با عنايت به اينكه پيشگيري از بروز سوانح و ايجاد يك محيط امن و افزايش ضريب ايمني حمل‌ونقل با افزايش رضايت مندي مراجعين و پرسنل در رأس فعاليتهاي اداره كل راه‌آهن خراسان مي‌باشد.
اين اداره کل همجوار ادارات کل راه آهن شمالشرق و شرق ميباشد که مرز آن با اداره کل شمالشرق ايستگاه نغاب و با اداره کل شرق ايستگاه کاشمر بوده و از22 ايستگاه تشکيل گرديده که خطوط ريلي تحت پوشش آن از نظر تقسيمات کشوري ، بخشهايي از استان خراسان را در بر ميگيرد
1-مرکز اداره کل: مشهد
2- طول خطوط اصلي : 728 کيلومتر با احتساب خطوط دو خطه
3-تعداد خطوط فرعي صنعتي و تجاري : 11 خط
4-شهرهای واقع در مسیر: مشهد،فریمان،نیشابور،سبزوار،سرخس
5-مراکز صنعتي و عمده بار در محدوده اداره کل : ايران خودرو – ايران گاز – بوتان گاز
6- معدن بالاست – مجتمع فولاد خراسان – فولاد طوس – پالايشگاه هاشمي نژاد – کارخانه هاي قند ( جوين ، نيشابور ، فريمان ) – منطقه ويژه اقتصادي سرخس – انبارهاي عمومي گمرک – شرکت بينالود 7– صادرات و واردات مرز سرخس[1] و…

بخش چهارم
روش تحقیق
15- روش تحقيق
دست يابي به هدفهاي علم يا شناخت علمي ميسر نخواهد بود، مگر زماني كه با روش شناسي درست صورت پذيرد. به عبارت ديگر تحقيق از حيث روش است كه اعتبار مي يابد نه موضوع تحقيق ، بنابراين بايد توجه شود كه اعتبار دستاورد هاي تحقيق به شدت تاثير اعتبار روش است كه براي تحقيق بر گزيده مي شود . تحقيق را به صورت هاي مختلفي تقسيم كرده و انواع گوناگوني را براي آن در نظر گرفته اند.مهمترين تقسيم بندي تحقيق ،تقسيم آن به دو نوع بنيادي و كاربردي است. تحقيق بنيادي به منظور ارائه نظريه هاي جديد علمي و گسترش علوم در زمينه هاي مختلف صورت مي پذيرد. اين نوع تحقيق با هدف پروراندن نظريه هاي علمي از طريق كشف اصول يا قواعد كلي صورت مي گيرد .تحقيقات كاربردي به منظور حل سريع مسائل و مشكلات و اتخاذ تدابير لازم انجام مي شود. اين نوع تحقيق با استفاده از يافته هاي تحقيقات بنيادي در صدد حل مشكلات گوناگون بر مي آيد. به عبارت ديگر در تحقيق كاربردي، محقق يافته هاي تحقيق بنيادي را در صحنه عمل مي آزمايد، بنابراين تحقيق كاربردي بر خلاف تحقيق بنيادي كه جنبه نظري دارد. بيشتر به سمت پديده هاي واقعي و مسايل عملي معطوف است . تحقيق حاضر به لحاظ نوع تحقيق  از نظر هدف در حيطه تحقيقات كاربردي جاي مي گيرد.به اين دليل كه با استفاده از تحقيقات نظري و بنيادي ديگران به بررسي يك مساله علمي براي بكار گيري آن دردنياي واقعي مي پردازد. از نظر روش گرد آوري اطلاعات نيز اين تحقيق در حيطه تحقيقات توصيفي اسنادي قرار مي گيرد، از آنجايي كه شناخت بيشتري از موضوع كارت امتيازي متوازن و اثر بخشي سازماني به دست مي دهد اين تحقيق توصيفي است و بدليل استفاده از مدارك اصلي سازمان نوعي تحقيق اسنادي نيز به شمار مي آيد.
16- جامعه آماري
جامعه آماري تحقيق شامل كارشناسان و مديران راه آهن كه شامل 250 نفر مي باشند.
17- حجم نمونه
حجم نمونه در اين تحقيق از كل جامعه آماري كه در سازمان راه آهن خراسان صورت گرفته 90 نفر مي باشد.كه به كمك فرمول آماري زير انتخاب شده است .

18-روايي
یکی از مهم ترین جنبه های هر تحقیق، مناسب بودن ابزار اندازه گیری آن است. زیرا اطلاعات و داده های لازم جهت تجزیه و تحلیل نتیجه گیری نهایی بوسیله ابزار اندازه¬گیری به دست می آید. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه و فيش است. برای سنجش میزان مناسب بودن ابزار اندازه گیری(پرسشنامه) دو مولفه سنجیده می شود. روایی تعیین می کند که ابزار تهیه شده تا چه حد مفهوم خاص مورد نظر را اندازه می¬گیرد. به بیان دیگر روایی به ما می گوید که آیا مفهوم واقعی (آنچه مد نظر بوده است) را اندازه می گیریم؟ آزمون های روایی را در 3 گروه دسته بندی کرده اند که عبارتند از: 1- روایی محتوا ، 2- روایی وابسته به معیار ،3- و روایی سازه . (سکاران، 1380، صص 223-222).
روایی محتوا اطمینان می دهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسش¬های مناسب برای اندازه‌گیری مفهوم مورد سنجش را در بر دارد. هر قدر عناصر مقیاس گسترده تر و قلمرو مفهوم مورد سنجش را بیشتر در برگیرند، روایی محتوا بیشتر خواهد بود، به بیان دیگر روایی محتوا نشان می دهد که ابعاد و عناصر یک مفهوم تا چه حد تحت پوشش دقیق قرار گرفته است. روایی ظاهری، یک شاخص ابتدایی و حداقل برای روایی محتوا به شمار می¬آید. این نوع روایی نشان می¬دهد که عناصر مورد سنجش به طور ظاهری توانایی اندازه-گیری مفهوم را دارند.
روایی وابسته به معیار، عبارت است از کارآمدی یک ابزار اندازه گیری در پیش بینی رفتار یک فرد در موقعیتهای خاص .
روایی سازه: اعتبار سازه یک ابزار اندازه¬گیری، نمایانگر آن است که ابزار اندازه گیری تا چه اندازه یک سازه یا خصیصه¬ای را که مبنای نظری دارد می سنجد.در پژوهش حاضر جهت بررسی روایی سازه پرسش نامه، از «تحلیل عاملی» استفاده شده است. بنابراین در ادامه به معرفی این تکنیک پرداخته می شود.
19- پایایی داده های جمع آوری شده
منظور از قابلیت اعتماد پرسشنامه میزان سازگاری نتایج حاصل از اجرای پرسشنامه در یک محیط نسبتا مشابه با محیط قبلی است. هر چقدر میزان سازگاری بیشتر باشد پایایی پرسشنامه بیشتر خواهد بود، به عبارت دیگر پایایی یعنی اینکه ابزار اندازه¬گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می¬دهد، برای محاسبه ضریب پایایی شیوه¬های مختلقی به کار می¬روند که عبارتند از: اجرای دوباره، روش موازی، روش تنصیف، روش کودر- ریچاردسون و آلفای کرونباخ .
20- معرفي ابزار تحقيق( پرسشنامه)
جهت جمع آوري اطلاعات براي هر تحقيق معمولا چندين روش موجود مي باشد با توجه به اينكه مي توان از روش هاي مختلف در هر تحقيقي به كار برد ولي لازم مي باشد كه براي دقت و اطمينان از جمع آوري اطلاعات از روشها و تكنيكهاي معتبر استفاده نمود با توجه به تحقيقات انجام شده به اين نتيجه رسيده اند كه پرسشنامه يكي از ابزار علمي و رايج براي اندازه گيري و جمع آوري اطلاعات مي باشد.كه مجموعه سؤالاتي از قبل تدوين شده مي باشد، و در اختيار پاسخ دهندگان قرار داده مي شود، و پاسخ هاي خود را درون دامنه اي از گزينه هاي معين انتخاب مي كنند. و محقق مي داند كه چه اطلاعاتي نياز دارد و نحوه سنجش متغير هاي مورد توجه اش را نيز مي داند .
در تحقيق حاضر بخش عمده اي از داده ها از طريق پرسش نامه و فيش بدست آمده است . كه پرسشنامه از 55 سوال با توجه به 4 معيار تشكيل شده است.
در اين پرسشنامه ، سوالات 1 تا 16 مربوط به فرضيه اول (وجه مالي)،17 تا 23مربوط به فرضيه دوم ( وجه مشتري)، 24 تا 40 مربوط به فرضيه سوم(وجه فرايند هاي داخلي)، 41 تا 55 مربوط به فرضيه چهارم (وجه رشد و يادگيري) .
پس از تاييد طرح و تدوين ادبيات تحقيق ، براي دستيابي به آگاهي در زمينه شاخص هاي سازمان راه آهن خراسان ، ادبيات موضوع بررسي گرديد. با برخي از مديران و كارشناسان سازمان مصاحبه شد تا شاخص هاي براي تدوين استراتژي سازمان مورد توجه قرار گرفته شد. ليست نهائي شاخص ها به شرح ذيل مي باشد.

الف) شاخص مولفه مالي:
1) نسبت جاري
2) نسبت سريع
3) نسبت بدهيها
4) درصد سود ناخالص
5) دوره گردش موجودي
6) نسبت سود عملياتي به دارائي هاي جاري
7) نسبت سود عملياتي به فروش
8) نسبت نرخ بازده دارائي
9)  نسبت نرخ بازده حقوق كاركنان
10) ارزش افزوده
11) شاخص سرمايه گذاري
12) شاخص سود آوري
13) درآمد حمل بار داخلی در ناحیه
14) درآمد ترانزیت
15) درآمد بار صادره و وارده
16) درآمد حمل کل بار

ب)شاخص هاي مربوط به مشتري
17) پاسخگویی به مسافرین و ارباب رجوع در کلیه بخشها
18)تعداد مسافرين
19) تعداد شركتهاي در ارتباط با راه آهن
20)درصد امکانات رفاهی برای شرکتها در ایستگاههای تشکیلاتی
21) درصد امكانات رفاهي براي مسافرين در ايستگاههاي تشكيلاتي
22) شاخص رضايت مسافرين
23)شاخص رضايت شركتهاي در ارتباط با راه آهن

ج) شاخص هاي مربوط به فرايند هاي داخلي
24) شاخص تناژ بار وارده از مرز سرخس
25) شاخص تناژ بار صادره از مرز سرخس
26) تعداد واگنهای ترانزیتی وارده از مرز سرخس
27) تعداد واگنهای ترانزیتی صادره از مرز سرخس
28) تعداد ایستگاههای علائمی
29) تناژ بار وارده به ناحیه
30) تناژ بار صادره از ناحیه
31) شاخص سوانح ریلی
32) تعداد واگنهای تعویض بوژی شده
33) تعداد واگنهای بارگیری شده در ناحیه
34) تناژ بار بارگیری شده در ناحیه
35) تعداد قطارهای باری رفت و برگشت
36) تعداد قطارهای مسافری رفت و برگشت
37) تعدادمقصد شهرهايي كه قطار اعزام مي گردد
38) وضعیت تجهیزات ارتباطی
39) طول خطوط فرعی و اصلی
40)میانگین سرعت قطارها

د) شاخص رشد و يادگيري
41) ميزان امکانات جهت توسعه فناوري اطاعات
42) تعداد دروره های آموزش
43) شاخص رضايت كاركنان
44) در صد هم جهتي كاركنان با استراتژي هاي سازمان
45) شاخص انگيزه در پرسنل
46) تعداد کارکنان رسمی
47) تعداد کارکنان غیر رسمی
48) وضعیت تحصیلی کارکنان کارشناسی ارشد
49) وضعیت تحصیلی کارکنان کارشناسی
50) وضعیت تحصیلی کارکنان کاردانی
51) وضعیت تحصیلی کارکنان دیپلم
52) وضعیت تحصیلی کارکنان زیر دیپلم
53) وضعیت تحصیلی کارکنان ابتدائی
54) درصد مهارت كاركنان نسبت به شغل واگذار شده
55) مشاركت پرسنل در برنامه ها
با شناسايي شاخص هاي ذكر شده ، مرحله جمع آوري داده ها آغاز گرديد و با مراجعه به واحدهاي مربوطه داده هاي سالهاي 1382 الي 1387 جمع آوري گرديد.

بخش پنجم
تحلیل و نتایج تحقیق
فرضیه ها
فرضیه 1
H0 : آيا بين افزايش كارائي مالي افزايش و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود ندارد؟
H1 : آيا بين افزايش كارائي مالي وافزايش اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد؟

فرضیه 2
H0 : آيا بين حفظ مشتريان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود ندارد؟
H1 : آيا بين حفظ مشتريان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد؟

فرضیه 3
H0 :آيا بين بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود ندارد؟
H1 : آيا بين بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد؟

فرضیه 4
H0 : آيا بین یاد گیری سازما نی و اثر بخشی سازمان رابطه معنی داری وجود ندارد؟
H1 : آيا بین یاد گیری سازما نی و اثر بخشی سازمان رابطه معنی داری وجود دارد؟

21- آمار توصیفی
به منظور آشنایی با ویژگی های جمعیت شناختی نمونه آماری انتخاب شده، در پرسشنامه مواردی مانند جنسیت ، سن و سابقه تدریس، مورد سوال شده اند که نتایج آن در جداول و نمودارهای زیر گزارش شده است.

جدول( 4) بررسی فراوانی جنسیت پاسخگویان

طبق یافته های جدول جنسیت می توان اظهار داشت که 80.2 درصد مرد و 18.8 درصد آنها زن می باشند.

جدول(5) بررسی فراوانی سن پاسخگویان

طبق یافته های جدول سن می توان اظهار داشت که 31.4 درصد بین گروه سنی 20-27 سال ، 42.8 درصد بین گروه سنی 28-35 سال ، 11.4 درصد بین گروه سنی 36-42 سال و 5.7 درصد بین گروه سنی 43-50 سال قرار دارند.

22- آزمون فرضیات گروه نمونه
همواره در بررسی و پژوهش های صورت گرفته متغیرها و عوامل زیادی بر متغیر وابسته تاثیر گذار می باشند که شاید مورد توجه قرار نگیرند. لذا ازاین دست می توان از انواع متغیرهای جمعیت شناسی نمونه مورد مطالعه نام برد که آیا تغییرات جنسیت و …. در جوابگویی پاسخگویان به سوالات تاثیر دارد و یا ثابت و قابل کنترل می باشد ، چراکه تاثیر زیاد این قبیل متغیرها بدون توجه به آنها باعث انحراف در خروجی و نتیجه گیری کلی می شود . بر همین اساس در این قسمت به بررسی وجود رابطه از نظر تفاوت در پاسخگویی به لحاظ رده های خاصی از متغیرهای جمعیت شناسی می پردازیم .

آزمون گروه های جنسی :
H₀ : آیا بین گروه های جنسی افراد در نوع جواب به پرسشنامه تفاوتی وجود ندارد ؟
H₁ : آیا بین گروه های جنسی افراد در نوع جواب به پرسشنامه تفاوتی وجود دارد ؟

جدول( 6) آزمون فرضيه گروه نمونه

متغیر مستقل: گروه های جنسی
متغیر وابسته: اثر بخشی روش ارزیابی
با توجه به سطح معنی داری بدست آمده ( بزرگتر از 0.05) و همچنین آماره آزمون فیشر فرض صفر ما پذیرفته می شود و می توان گفت که بین گروه های جنسی افراد در جواب به سوالات پرسشنامه تفاوتی وجود ندارد .

آزمون گروه های سنی :
H₀ : آیا بین گروه های سنی افراد در نوع جواب به پرسشنامه تفاوتی وجود ندارد ؟
H₁ : آیا بین گروه های سنی افراد در نوع جواب به پرسشنامه تفاوتی وجود دارد ؟

جدول (7) آزمون گروه سني

متغیر مستقل: گروه های سنی

متغیر وابسته: اثر بخشی روش ارزیابی
با توجه به سطح معنی داری بدست آمده ( بزرگتر از 0.05) و همچنین آماره آزمون فیشر فرض صفر ما پذیرفته می شود و می توان گفت که بین گروه های سنی افراد در جواب به سوالات پرسشنامه تفاوتی وجود ندارد .

23-آزمون فرضیات تحقیق

فرضیه اول
H0 :آيا بين افزايش كارائي مالي وافزايش اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود ندارد؟
H1 : آيا بين افزايش كارائي مالي و افزايش اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد؟
بررسی وجود : بين افزايش كارائي مالي و اثر بخشي سازمان با فرض اینکه دیگر متغیرهای مداخله گر از جمله متغیرهای جمعیت شناسی ثابت و بی تاثیر باشند .
جهت برآورد وجود رابطه ضمن آزمون وجود رابطه فوق به بررسی میزان همبستگی و ضریب همبستگی متغیر مستقل با متغیر وابسته توسط محاسبه ضریب همبستگی پیرسن می پردازیم .

جدول(8) آزمون فرضيه اول

با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن خواهیم داشت.

جدول (9) ضريب همبستگي فرضيه اول

ضریب همبستگی پیرسن برابر با 53% نشان از همبستگی کم ولی مثبت متغیر افزايش كارائي مالي و افزايش اثر بخشي سازمان می باشد.

فرضیه 2
H0 : آيا بين حفظ مشتريان و اثر بخشي سازمان  رابطه معني دار وجود ندارد؟
H1 : آيا بين حفظ مشتريان و اثر بخشي سازمان  رابطه معني دار وجود دارد؟
بررسی وجود رابطه بين حفظ مشتريان و اثر بخشي سازمان با فرض اینکه دیگر متغیرهای مداخله گر از جمله متغیرهای جمعیت شناسی ثابت و بی تاثیر باشند .جهت براورد وجود رابطه ضمن آزمون وجود رابطه فوق به بررسی میزان همبستگی و ضریب همبستگی متغیر مستقل با متغیر وابسته توسط محاسبه ضریب همبستگی پیرسن می پردازیم.

جدول(10) آزمون فرضيه دوم

با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن خواهیم داشت.

جدول (11) ضريب همبستگي فرضيه دوم

ضریب همبستگی پیرسن برابر با 76% نشان از همبستگی مثبت و بالا متغیر حفظ مشتريان و بازارو اثر بخشي سازمان می باشد .

فرضیه 3
H0 : آيا بين بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود ندارد؟
H1 : آيا بين بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد؟
بررسی وجود رابطه بين اصلاح و بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان با فرض اینکه دیگر متغیرهای مداخله گر از جمله متغیرهای جمعیت شناسی ثابت و بی تاثیر باشند .جهت براورد وجود رابطه ضمن آزمون وجود رابطه فوق به بررسی میزان همبستگی و ضریب همبستگی متغیر مستقل با متغیر وابسته توسط محاسبه ضریب همبستگی پیرسن می پردازیم.

جدول(12) آزمون فرضيه سوم

با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن خواهیم داشت.

جدول(13) ضريب همبستگي فرضيه سوم

ضریب همبستگی پیرسن برابر با 78% نشان از همبستگی مثبت و بالا متغیر حفظ فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان می باشد.

فرضیه 4
H0 :آيا بین یاد گیری سازمانی و اثر بخشی سازمان رابطه معنی داری وجود ندارد؟
H1 : آيا بین یاد گیری سازمانی و اثر بخشی سازمان رابطه معنی داری وجود دارد؟
بررسی وجود رابطه بین یادگیری سازما نی و اثر بخشی سازمان با فرض اینکه دیگر متغیرهای مداخله گر از جمله متغیرهای جمعیت شناسی ثابت و بی تاثیر باشند .جهت براورد وجود رابطه ضمن آزمون وجود رابطه فوق به بررسی میزان همبستگی و ضریب همبستگی متغیر مستقل با متغیر وابسته توسط محاسبه ضریب همبستگی پیرسن می پردازیم .

جدول (14) آزمون فرضيه چهارم

با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن خواهیم داشت.

جدول(15) ضزيب همبستگي فرضيه چهارم

ضریب همبستگی پیرسن برابر با 59.4% نشان از همبستگی مثبت متغیر بین رشد و یاد گیری سازما نی و اثر بخشی سازمان می باشد .

24- رتبه بندي نتايج تحقيق
با توجه به اينكه متغير مورد بررسي ما «ميزان اثر بخشي »است ، و مي دانيم كه ضريب همبستگي بين دو متغير نشان دهنده ي ميزان وابستگي بين دو متغير كه عددي بين 1 و 1- است . اگر اين عدد مثبت باشد،نشان دهنده ي رابطه اي مستقيم و هر چه به 1 نزديكتر باشد يعني وابستگي شديدتر بنابراين 4 متغير بر اساس ميزان همبستگي شان با متغير اصلي يعني اثر بخشي سازمان رتبه بندي كرده ايم . يعني هر چه يك متغير با متغير اصلي وابستگي شديدتر داشته باشد ، آن متغير از اهميت بيشتري بر خوردارو در رتبه بندي اول قرار مي گيرد با توجه به تحلیل های صورت گرفته توسط رگرسیون خطی ملاحظه می شود به ترتیب وجه فرایند های داخلی با 78% ، بالاترين اثر بخشي را و وجه مشتریان با 76% در رتبه دوم ، وجه رشد و یادگیری با 4/59% در رتبه سوم و در نهایت وجه مالی با 53% در رتبه آخر به ترتيب در ضمن استقرار سیتم ارزیابی کارت امتیاز متوازن اثر بخشي را داشته اند که با مقایسه ضریب همبستگی صورت گرفته مشاهده می نمایید که سهم آنها به چه صورت بوده است.

25-بحث و نتيجه گيري فرضيات
در اين تحقيق سوال اصلي كه پيش روي محقق قرار دارد اين است كه « آيا با پياده سازي كارت امتيازي متوازن در سازمان راه‌ آهن از سال 1385 آيا سازمان به سطح اثر بخشي رسيده است يا خير ؟هدف از اين تحقيق ارزيابي عملكرد چهار وجه كارت امتيازي از ابعاد مختلف در سازمان راه آهن خراسان مي باشد. با توجه به همه اين موارد تعدادي سوال طرح شد، كه جهت پاسخگويي در اختيار مديران سازمان قرار گرفت، و فرضيات اين پژوهش با دال به مدارك معتبر مورد بررسي و آزمون قرار گرفت . در ادامه بحث و نتيجه گيري در مورد يافته هاي حاصل از آزمون فرضيات به منظور پاسخ به سوالات پژوهش ارائه خواهد شد.

فرضيه اول
«بين افزايش كارائي مالي و افزايش اثر بخشي سازمان رابطه معني داري وجود دارد.»
این فرضیه با توجه به طیف لیکرت مورد استفاده در پرسشنامه و با استفاده از آزمون یک طرفه تی-استیودنت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن برابر با 53% مي باشد كه نشان از همبستگی كم ولي مثبت متغیرو با اين شرايط با افزايش كارائي مالي وافزايش اثر بخشي سازمان می باشد .اين فرضيه مورد تائيد واقع شد ولي با استقرار سيستم ارزيابي متوازن بهبود چشم گيري نداشته است . با توجه به اينكه مولفه مالي يكي از اساسي ترين اركان يك سازمان مي باشدو نقش كليدي در ارزيابي يك سازمان ايفا مي كند. اين مولفه بايد در برخي موارد بايد مورد مطالعه گوناگون قرار بگيرد.

فرضيه دوم
« بين حفظ مشتريان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد.»
با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن برابر با 76% مي باشد، كه نشان از همبستگی مثبت و بالا متغیراست كه اين وجه با افزايش حفظ مشتريان و اثر بخشي در سازمان  می باشد .
اين فرضيه مورد تائيد واقع شده، با توجه به اینکه راه آهن به دو گروه یکی مسافرین در بخش قطارهای مسافری و گروه بعدی شرکتهای حمل و نقل در بخش بار و کالا، خدمات ارائه می دهد .لذا اين شاخص نشان از اين دارد كه در این سازمان توجه بيشتري به مسافرين و شركتهاي در ارتباط با راه آهن مي گردد.و نسبت به سالهاي قبل و از زمان  استقرار سيستم متوازن اين شاخص ها روز به روز در سازمان رشد خوبي داشته است.كه افق روشني براي سالهاي آينده اين شاخص در سازمان راه آهن پيش بيني مي گردد.

فرضيه سوم
« بين بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان رابطه معني دار وجود دارد.»
با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن برابر با 78% مي باشد كه نشان از همبستگی مثبت و بالا متغیر بين اصلاح و بهبود فرايندهاي داخلي سازمان و اثر بخشي سازمان می باشد .
اين فرضيه مربوط به فرايند داخلي سازمان بوده كه در رتبه اول رشد شاخص ها قرار دارد.از ميان  17 متغيري كه به منظور ارزيابي مولفه هاي فرايند داخلي سازمان بررسي شد به اين نتيجه رسيديم كه با استقرار سيستم ارزيابي متوازن 14 شاخص رشد خوبي داشته است و اين بيان از اين است كه فرايند ها در راستاي برنامه ريزي استراتژيك سازمان به طور مناسبي اصلاح شده به طوري كه همه شاخص هاي هزينه كاهش يافته و شاخص هاي رشد افزايش يافته است. اين امر نشان دهنده بهروري بالاي سازمان و افزايش آن طي سالهاي اخير مي باشد.

فرضيه چهارم
«بین یاد گیری سازمانی و اثر بخشی سازمان رابطه معنی داری وجود دارد.»
با توجه به جدول آنالیز واریانس بر روی متغیرهای فوق جهت آزمون وجود رابطه آماری مشاهده می شود که در آزمون فوق به علت سطح معنی داری حاصله کمتر از 0.05 و همچنین مقادیر آماره آزمون ها فرض صفر رد می شود و وجود رابطه قویا تایید می شود. حال با محاسبه مقدار و جهت رابطه توسط ضریب همبستگی پیرسن برابر با 59.4%  مي باشد كه نشان از همبستگی مثبت متغیر بین رشد و یاد گیری سازمانی و اثر بخشی سازمان می باشد .
اين فرضيه نيز تائيد شده ولي نسبت به دو شاخص قبلي از ميانگين بالايي برخودار نبوده کلیه متغيرها مورد استفاده در این فرضیه رشد داشته است، ولی رشد كمي داشته و بيشتر اين شاخص ها رويكرد منابع انساني دارند . با توجه به اينكه منابع انساني در هر سازماني امروزه بعنوان دارائي هاي نامشهود سازمان و ارزشمند ترين منابع به شمار مي رود.هر سازماني در جهت پيشروي بايد آموزش هاي مداوم و توسعه در جهت افزايش فناوري اطلاعات و تحقيق توسعه و امكانات رفاهي براي كار كنان بكاربرد تا بتواند مهارت و رضايت كاركنان بالابرود.

26- منابع
1- مقالات نظام ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی کشور، مرکز مطالعات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۰٫-الواني، سيدمهدي، مديريت‌ عمومي، نشر ني، 1376، چاپ‌ دهم.
2- برايسون، جان‌ ام، برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ بر سازمانهاي‌ دولتي‌ و غيرانتفاعي، ترجمه‌ عباس‌ منوريان، مركز آموزش‌ مديريت‌ دولتي‌ 1372، چاپ‌ اول.
3 – براين‌ كويين، جيمز و منيزبرگ، هنري‌ و جيمز رابرت، مديريت‌ استراتژيك، ترجمه‌ محمد صائبي، مركز آموزش‌ مديريت‌ دولتي، 1376، چاپ‌ دوم.
4 – جاسبي، عبدالله، اصول‌ و مباني‌ مديريت، مركز انتشارات‌ علمي‌ دانشگاه‌ آزاد اسلامي، چاپ‌ هفتم‌ 1376.
5 – حقيقي، محمد، جزوه‌ درس‌ مديريت‌ استراتژيك‌ پيشرفته‌، دانشگاه‌ آزاد اسلامي‌ واحد قائمشهر 1378.
6 – رضائيان،علي، اصول‌ مديريت، انتشارات‌ سمت، چاپ‌ ششم، 1371.
7- زاهدي، شمس‌السادات‌ و الواني، سيدمهدي‌ و فقيهي، ابوالحسن، فرهنگ‌ جامع‌ مديريت، انتشارات‌ دانشگاه‌ علامه‌ طباطبايي، چاپ‌ دهم، 1379.
8 – صادق‌پور، ابوالفضل‌ ، مقدس، جلال، نظريه‌ سازمان‌ مديريت‌ و علم‌ مديريت، مركز آموزش‌ مديريت‌ دولتي‌ چاپ‌ هفتم، 1374.
9- جزوات درسی مدیریت کیفیت و بهره‌وری دوره کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، ۱۳۸۲٫
10- رحیم،ی غفور و یعقوبی ،عیسی ، زیر نظر دکتر جواد جاسبی، سمینار درسی کارشناسی ارشد
مدیریت صنعتی، کاربرد تئوری‌های تصمیم‌گیری با موضوع تصمیم‌گیری چند هدفی
(Multiple Objective Decision Making = MODM) دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، ۱۳۸۳٫
11- دکتر میرسپاسی، ناصر ، مدیریت منابع انسانی با نگرش راهبردی، انتشارات شروین، ۱۳۷۵٫
12- دکتر رضایی، کامران و مهندس غمامی، صمیم، Six Sigma شرکت مشارکتی RWTUV ایران و آلمان، تهران، ۱۳۸۲٫
13- رحیمی، غفور ، ارزیابی عملکرد مدیران، خدمات مدیران شرکت ساپکو، سال ۱۳۷۹٫
14- دکتر کیانی، غلامرضا و دکتر غفاریان، وفا ، استراتژی اثربخش، مجله تدبیر، شماره ۱۰، بهمن ماه ۱۳۷۹٫
15– David A. Garvin / MichaelA. Roberto, What you don’t know about making decision ماهنامه گزیده مدیریت، شماره ۱۳، دیماه ۱۳۸۰
16- دکتر امیران، حیدر ، روشهای اندازه‌گیری کارایی و اثربخشی سیستم‌های کیفیت، انتشارات شرکت مشاورین
17- طوسي، محمد علي، «بالندگي سازماني» نشر: مركز آموزش مديريت دولتي، 1380.
18- فيليپ سادلر، «مديريت تغيير» مترجم: غلا‌مرضا اسماعيلي، مؤسسه انتشاراتي مير، 1380.
19-توماس ج. كامينگز و كريستوفر ج. اورلي، «توسعه سازمان و تحول» (جلد دوم)، مترجم: دكتر عباس محمدزاده، ناشر: مركز انتشارات علمي دانشگاه آزاد اسلا‌مي، 1374.
20- برومند، زهرا، «بهبود و بازسازي سازمان»، نشر هور، چاپ دوم، 1374.