استراتژی هواپیمایی ماهان در توسعه حمل و نقل هوایی و رضایتمندی مسافر

نویسنده: محب الدین شیخی فینی

چکیده:
صنعت هواپیمایی برای خدمت به هر گوشه از جهان طراحی شده و به عنوان نیروی عمده اقتصادی کشور ها و بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد جهانی است ، سیاست گذاران دولت ها ، رسانه ها و صنایع مختلف کم و زیاد به شرکت های هواپیمایی توجه دارند همچنین وضعیت اقتصادی شرکت های هواپیمایی در شرایط خاص می تواند اثرات مثبت یا منفی را بر صنایع مرتبط دیگر مانند صنعت هواپیماسازی و صنعت گردشگری بگذارد زیرا در بین افراد جوامع نیز تقریبا هر کسی در زندگی یک تجربه سفر هوایی داشته است . صنایع هواپیماسازی جهانی با نوآوریهای تکنولوژیک ، از قبیل معرفی هواپیما های جت جدید در توسعه صنعت هواپیمایی نقش بسزایی داشته است البته گاهی همراه با پیشرفت های تکنولوژیک ، سیاست های دولت ها بر سودآوری و رقابت شرکت های هوایی در سراسر جهان برتری داشته است.

Abstract
The airline industry in every corner of the world, is designed to serve as a major economic force and an integral part of the global economy. Government and industry policy makers and the media have more or less according to the airlines.The economic situation of airlines in certain circumstances can be either positive or negative effects on other industries such as the aircraft industry and the tourism industry affect.Because nearly everyone living in the community who have an experience of air travel. The global aircraft industry with technological innovations such as the introduction of new jet aircraft in the airline industry has had a significant role.Sometimes technological advances combined with government policies on the profitability and competitiveness of airlines around the world have.

مقدمه:
چنانچه میدانیم بندر عباس یکی از بندرهای جنوب ایران است و هم  اکنون بزرگترین بندر ایران واز نظر اقتصادی در سطح بسیار بالایی قرار دارد. درصد بسیار بالایی از ترانزیت کالا از طریق بنادر شهید رجایی و باهنر شهر بندرعباس صورت می‌گیرد.فاصله بندرعباس تا تهران ۱۳۳۳ کیلومتر می‌باشد که این فاصله نسبتا زیاد خود دلیلی برای رونق صنعت هوانوردی این استان به شمار می رود.جمعیت این شهر به دلیل مهاجرت مشاغل گوناگون در فصل‌های مختلف سال متفاوت می‌باشد.بندرعباس به دلیل شرایط خاص خود همواره پذیرای مهمانان زیادی از اقصی نقاط ایران می‌باشد که به منظور تجارت و تفریح به این استان سفر می نمایند..
شهر بندرعباس دارای یک فرودگاه بین‌المللی است. این فرودگاه یکی از ۶ فرودگاه بین‌المللی ایران است.اين فرودگاه  به علت منطقه‌ای که در آن قرار دارد عضو IATA نیز بوده و پروازهای زیادی را در خود می‌بیند. پروازهای بین‌المللی این فرودگاه به کشورهای حوزهٔ خلیج فارس، پاکستان و هند انجام می‌شود.روزانه ۴۰ تا ۷۰ پرواز در این فرودگاه انجام می‌شود، پروازهای خارجی فرودگاه بندرعباس به مقاصد کرالا (کوچین)، کراچی(پروازهاي سوخت گيري)، دوبی، دوحه، بغداد، دمشق، مدینه و جده صورت می‌گیرد و پروازهای داخلی نیز در مسیرهای بندرعباس به تهران، کیش، ابو موسی، چابهار، اصفهان، یزد، شیراز، رشت، مشهد، اهواز، کرمانشاه، ساری، تبریز و خارک انجام می‌شود.یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فرودگاه بدون سانحه بودن آن است.
نخستین فرودگاه بندرعباس در سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۴۶ در محلی به نام بند گناران در ۲۵ کیلومتری جاده فعلی بندرعباس سیرجان (منطقه بابا غلام) قرار داشت (فرودگاه بندرعباس در زمانی بین سالهای ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۴۹ در شمال پارک شهر کنونی در محدوده ایستگاه رادیو بندرعباس و مخابرات شهید قندی قرار داشت و دارای باند اسفالت بود و محله جدیدی هم به همین نام به فردوگاه قدیم معروف است) که از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ فرودگاه بندر عباس به جای دیگری انتقال یافت و کار ساخت فرودگاه جدید (فرودگاه فعلی) همزمان آغاز شد. در سال ۱۳۴۹ ساخت باند این فرودگاه به اتمام رسید و ساختمان ترمینال آن در شرایط نیمه تمام مورد بهره‌برداری قرار گرفت که یک سال بعد با تکمیل ساختمان پایانه و نصب کامل دستگاه‌های کمک ناوبری این فرودگاه بین‌المللی طور وسیعی افتتاح شد.
بندر شهید رجایی و بندر شهید باهنر به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی، به عنوان نقطه اتکای بندرعباس در جهت جابه‌جایی کالا و سرمایه در اشکال مختلف، نتایج اقتصادی به سزایی برای استان هرمزگان به همراه داشته و بندرعباس را به منطقه ویژه اقتصادی معادن، فلزات، کشتی‌سازی و صادرات و واردات کالا تبدیل کرده‌است.

هواپیمایی ماهان و بازاریابی در سطح استان هرمزگان
با توجه به سابقه و پیشینه پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان در بندر عباس و سابقه ایرلاین ماهان در صنعت هوایی ایران جایگاه این شرکت در بین ایرلان های مطرح  کشور جایگاه قابل توجهی می باشد .این شرکت هم اکنون در بندرعباس دارای سه پرواز روزانه به تهران و دو پرواز هفتگی به مشهد می باشد که با توجه به ظرفیت های این شرکت افزایش پروازها با بیس شدن دو فروند هواپیمای BAE در صورت ایجاد بستر مناسب از سوی فرودگاه های استان (اتمام عملیات توسعه پارکینگ فرودگاه و همچنین عملیات توسعه ایرساید )امکان پذیر می باشد که در این صورت مسیرهای کوتاه داخلی از جمله شیراز- یزد – اصفهان – اهواز و مسیرهای بین المللی مانند گوانگجو و دبی به مسیر های پروازی بندرعباس اضافه می گردد.
همچنین به دلیل فعال بودن تایپ هواپیماهای پهن پیکر در مسیر تهران ، این شرکت توانایی جابجا کردن بار کارگو با حجم بالای 10 تن را دارد که هم اکنون جهت بالفعل کردن این قابلیت با فعال کردن دفتر فروش بار و همچنین بازاریابی در این خصوص و فعال کردن مدخل کارگو با مشارکت شرکت فرودگاهها جهت جذب بارهای ترانزیت کشورهای همسایه مرزهای شمالی کشور و تسریع در انتقال مواد اولیه لازم کارخانجات از جمله پتروشیمی و ایران خودرو را در حال حاضرانجام پذیرگردیده است.
در حال حاضر با ارائه راهكارهايي مديريت ايستگاه بدنبال توسعه و پيشرفت شركت جهت رضايتمندي مردم بندرعباس بوده است كه دليل آن محبوبيت شركت ماهان در بين ساير خطوط هوايي مي باشد .شايان ذكر است كه ايستگاه مذكور با تعداد 30نفر پرسنل در حال حاضر مشغول به فعاليت در واحدهاي ترافيك ،هندلينگ ، كترينگ ، ديبليج ،كارگو ، حسابداري و مديريت مي باشد.

تاریخچه
سال 1371:
هواپیمایی ماهان به عنوان اولین شرکت هواپیمایی خصوصی فعالیت خود را آغاز نمود
سال 1372:
آغاز فعالیت جدی در عرصه کشور با برقراری پروازهای منظم تهران-کرمان. تعداد کارکنان به 100 نفر افزایش یافت
سال 1373:
اولین پرواز بین المللی ماهان با پرواز تهران به مقصد دمشق آغاز گردید
سال 1375:
در این سال تعداد مسافرین حمل شده از ابتدای عملیات به یک میلیون نفر رسید
سال 1376:
فعالیتهای پروازی باری با دو فروند هواپیمای ایلوشین آغازگردید
سال 1377:
پروازهای برنامه ای دو بار در هفته ازتهران به دوبی آغازگردید. در سالهای اخیر دوبی به یکی از مهمترین مسیرهای بین المللی ماهان تبدیل شده است
سال 1378:
اولین هواپیمای ایرباس مدل 300 به ناوگان هواپیمایی ماهان ملحق گردید
سال 1379:
عضویت در سازمان بین المللیIATA  . شروع پروازهای برنامه ای از تهران به مقصد بانکوک
سال 1380:
ورود ایرباسهای مدل 310 و تقویت ناوگان و بالا رفتن توان شرکت جهت انجام پروازهای دوربرد به مسیرهای خاوردور
سال 1381:
افزایش مقاصدجدید پروازی همچون دوسلدورف در آلمان، کلمبو درسری لانکا و دهلی در هند  به شبکه پروازی ماهان
سال 1382:
دهمین سالگرد فعالیت هواپیمایی ماهان در عرصه کشور و حمل بیش از 5 میلیون مسافر در طول ده سال فعالیت مستمر
سال 1383:
مسیر بیرمنگام در انگلستان به عنوان دومین مقصد اروپایی هواپیمایی ماهان راه اندازی گردید
سال 1384:
ورود 4 فروند ایرباس مدل 320 به ناوگان ماهان و تبدیل شدن ماهان به تنها شرکت هواپیمایی دارنده ناوگان مدرن در کشور
سال 1385:
شروع پروازهای ماهان به مقاصد منچستر انگلستان و لاهور درپاکستان
سال 1386:
افزایش تعداد پروازهای دوبی به دو بار در روز و روزانه شدن پروازها به بانکوک. پیوستن 3 فروند هواپیمای مدرن بوئینگ 400-747 به ناوگان به عنوان بزرگترین هواپیمای مسافری جهان با ظرفیت 436 مسافر
سال 1387:
برگزاری جشن شانزدهمین سال تأسیس هواپیمایی ماهان. برقراری پروازهای برنامه ای به شهر استانبول
سال 1388:
پروازهای تهران-دوبی به سه پرواز روزانه افزایش یافت و مسیرمشهد به بانکوک در شهریور ماه این سال عملیاتی گردید.
باشگاه مسافرین کثیرالسفرهواپیمایی ماهان به نام Mahan & Miles راه اندازی شد. و تعداد کارکنان ماهان ازمرز 3000 نفرگذشت. پنج فروند هواپیمای مدرن ایرباس A300-600 به ناوگان پیوست.
سال 1389:
افتتاح پرواز مستقیم از تهران به آلماتی در قزاقستان
سال 1390:
پروازهای مستقیم بین تهران و شانگهای و همچنین اصفهان به استانبول آغاز گردید. تعداد مسافرین حمل شده ماهان در این سال به 4.8میلیون مسافر رسید.

ناوگان (مشخصات ناوگان)
Type    Number of Aircraft    Number of Seats    Business class seats    Economy class seats
B747-300    2    438    26    412
B747-400    3    438    44    394
A300-600    14    256    24    232
A300    6    246    15    231
A310-300    8    196    10    186
BAe-146    5    112    –    112
سالن مسافرين ويژه مهرآباد:
سالن مسافرين ويژه مهرآباد با هدف ارائه خدمات برتر و درخور مسافرين بيزينس كلاس طراحي و راهاندازي شده است. اين سالن پذيرايي در فرودگاه ، اولين سالن اختصاصي شركتهاي هواپيمايي در ايران مي باشد ودر ضلع شرقي ترمينال 4 و در مساحتي معادل 540 متر ايجاد شده و داراي امكانات رفاهي ويژه ،جهت پذيرايي 120 نفر ،به طور همزمان است.در حال حاضر مسافرين بيزينس كلاس هواپيمايي ماهان مي توانند به صورت رايگان قبل از پروازهاي داخلي از امكانات رفاهي ويژه بهره مند شوند .پيش بيني مي شود كه روزانه بيش از 300مسافر بيزينس كلاس از خدمات اين سالن استفاده كنند.مسافرين مي توانند در محيطي آرام تا مان پرواز خود به استراحت بپردازند . مجموعه اي از نوشيدني ها اسنك،صبحانه گرم و شيريني جات مختلف بصورت سلف سرويس در اختيار مسافرين مي باشد .بهره گيري از اينترنت وايرلس ،تلوزيون،مطبوعات فارسي و انگليسي زبان از امكانات اين بخش است.

تسهلات  فوق العاده هواپيمايي ماهان براي نوزادان :
ايمني و آسودگي نوزادان در پروازهاي بالاي 90 دقيقه تضمين شده است.هواپيمايي ماهان با ارائه سبد نگهداري نوزاد ، سفر آرام و بي استرسي را براي خوانواده ها فراهم كرده است كه مقررات و شرايط استفاده از اين تسهيلات از طريق دفاتر فروش در اختيار مسافران قرار مي گيرد.سبد نگهداري نوزاد در پروازهاي بيش از 90 دقيقه و به مسافرين با سنين بين 7 روز  تا 2 سال اختصاص مي يابد كه مسافران هنگام صدور كارت پرواز مي توانند آن را از كارمند كانتر درخواست نمايند.
محل نسب اين سبد در مقابل صندلي مسافرين به ديوار ويا از آويز صقفي است كه مهمانداران در پرواز آن را بعد از برخواستن هواپيما نصب و قبل از نشستن هواپيما جمع آوري مي كنند .لازم به ذكر است اين سرويس جزء الزامات خدمات ماهان نبوده و صرفا در زماني كه شرايط مهيا باشد ،در برخي از پروازها جهت آسايش بيشتر مسافران ارائه مي گردد.
گفتني است اين سبدها حداكثر وزن 12 الي 14 كيلوگرم را تحمل مي كنند و اين سرويس به منظور فراهم كردن سفري لذت بخش براي مسافران بويژه نوزادان و بطور رايگان ارائه مي شود.مسافران جهت كسب اطلاعات بيشتر مي توانند به آدرس airportservices@mahan.aero ايميل بزنند.
دستاوردهاي چشمگير در تعمير و نگهداري هواپيما:
فرهنگ كيفيت با عملكرد بخش تعميرات و نگهداري هواپيما يي ماهان عجين شده و فعاليت شبانه روزي بيش از 700 نفر متخصص فني ما همواره با هدف افزايش سطح ايمني و ضريب اطمينان ناوگان رو برو رشد اين هواپيمايي مي باشد .مركز تعميرات سنگين هواپيمايي ماهان به عنوان يكي از مدرنترين مراكزEASA و JAA از اينگونه در جهان با بيش از يكصد مليون دلار سرمايه گذاري در سال 1378 تاسيس و با دريافت گواهينامه هاي بين المللي توانسته است به عنوان اولين و تنها دارنده اين گواهينامه ها در ايران بر افتخار ات خود بيفزايد .

باشگاه مسافرين كثير السفر(mahan & miles):
دريافت جوايز از باشگاه mahan & mailes بسيار آن است. پس از عضويت در باشگاه مي توان در هر پرواز با هواپيمايي ماهان امتياز دريافت نموده و از مزاياي آن برخردار شويد. استفاده از خدمات رستورانها هتل ها ومراكز خريد طرف قرارداد هواپيمايي ماهان نيز راهي ديگر براي كسب امتياز مي باشد.
باشگاه مسافرين كثيرالسفر هواپيمايي ماهان 3 رده عضويت را به شما تقديم مي كند:
1)    رده كلاسيك
2)    رده نقره اي
3)    رده طلايي
پس از ثبت نام و انجام اولين پرواز  كارت كلاسيك به آدرس شما ارسال خواهد شد .پرواز بيشتر امتياز بيشتري را براي شما در بر خواهد داشت وشما را به رده هاي بالاتر باشگاه ارتقا خواهد داد .در رده هاي بالاتر از مزاياي بيشتري بهره مند خواهيد شد.
مزاياي رده عضويت :
رده كلاسيك :
امتيازات لازم براي دريافت اين كارت 1500 مايل ني باشد .
در رده كلاسيك از مزاياي زير برخوردار خواهيد شد:
كارت عضويت باشگاه
امكان استفاده از خدماتي مانند بليط رايگان يا ارتقاء كلاس پرواز
رده نقره اي :
در رده نقره اي علاوه بر مزاياي رده كلاسيك از مزاياي زير نيز برخوردار خواهيد شد :
اولويت در ذخيره جا
اولويت در سوار شدن به هواپيما
امكان chck-in در كانتر بيزينس كلاس
دريافت كارت مخصوص الصاق به بار
دريافت 25درصد امتياز بيشتر در هرپرواز
امكان بهره مندي از 10 كيلو اضافه بار مجاني
امكان استفاده رايگان از سالن مخصوص پذيرايي
امكان استفاده از خط تلفن ويژه مركز تماس
رده طلايي:
در رده طلايي علاوه بر مزاياي رده هاي كلاسيك ونقره اي از مزاياي زير برخوردار خواهيد شد:
دريافت 50 درصد امتياز بيشتر در هر پرواز
دارا بودن جاي قطعي در كابين اكونومي و بيزينس كلاس (تا 48 ساعت قبل از تاريخ پرواز)
امكان بهره مندي از امكان ترنسفر فرودگاهي از/به فرودگاه امام خميني (ره)
امكان بهره مندي از 15 كيلو اضافه بار مجاني
امكان استفاده رايگان از سالن مخصوص پذيرايي به همراه يك نفر در همان پرواز – فرودگاه امام خميني (ره)

خانواده ای پویا، مدرن و مستقل!
فعالیت هواپیمایی ماهان، با جمعیتی در حدود 140 نفر آغاز شد. ماهان تلاش کرد تاهر چه سریعتر پله‌های ترقی را طی کند و به شاخه های بالای موفقیت در این صنعت دستیابد. همین اینک ماهان حدوداً دارای 3800 نفر پرسنل می باشد.ایجاد دوره‌های آموزش چهار ماهه برای استخدام پرسنل، از جمله روش‌هایی است که هواپیمایی ماهان برای کنترل کیفیت و کارآیی خود در نظر گرفته است. هواپیمایی ماهان از این راه ها می‌تواند میهمانداران مناسبی را جهت ارائه سرویس به مسافران در یک محیط دوستانه تربیت کند.همچنین استفاده از شبیه ساز پرواز (سیمولاتور) جهت آموزش خلبانان و گروه پروازی مرتبط ، این شرکت را همگام و همسو با شرکتهای هواپیمایی در سرتاسر دنیا ، به عنوان یک شرکت قدرتمند در صنعت هوانوردی ، معرفی نموده است.
هواپیمایی ماهان که با ارائه خدمات عالی منطبق با استانداردهای جهانی اعتبار بین المللی کسب نموده و جوایزی را که برای ارائه این خدمات کسب نموده است گواه این مطلب می باشد . جوایز ذیل نمونه ای از آنها می باشد .
2008 لوح تقدیر بین المللی ارتقاء کیفیت پاریس
2007 گواهینامه بهترین بیزینس کلاس خاورمیانه و لوح بهترین کارگو خاورمیانه
2006 بهترین کارگوی خاورمیانه AFIA –
بهترین ایرلاین ایران – مجله مسافرت انگلستان
بهترین ارتقاء کیفیت خدمات – آلمان
2005 بهترین هواپیمایی در میسر Arab Travel
2004 هدیه دوستی با کشور تایلند

برقراری پروازهای جدید به کویت
هواپیمایی ماهان افتخار دارد راه اندازی پرواز مستقیم تهران – کویت- تهران را ازتاریخ 21 فروردین 1392 و پرواز مستقیم کویت- شیراز- کویت را از تاریخ 21 اردیبهشت به آگاهی برساند…
1392/01/20   :::   12:19:27
_______________________________________
برقراری پروازمستقیم از تهران به گوانجو
هواپیمایی ماهان افتخار دارد راه اندازی پروازهای مستقیم تهران – گوانجو – تهران را از تاریخ 29 اردیبهشت 1392 به اطلاع عموم هموطنان محترم برساند…
1391/12/29   :::   1:40:44
________________________________________
Business +
1391/12/15   :::   11:00:16
________________________________________
بانکوک – تهران بدون توقف
از این پس پروازهای بانکوک – تهران بدون توقف برای سوخت گیری در مسیر انجام میپذیرد..
1391/12/12   :::   10:46:59
_______________________________________
افزایش پروازهای ماهان به اربیل
هواپیمایی ماهان تعداد پروازهای خود را به سه پرواز در هفته در مسیر اربیل عراق افزایش داد…
1391/09/29   :::   12:22:34
________________________________________
راه اندازی سیستم اینترنتی خرید بلیت هواپیمائی ماهان
شرکت هواپیمائی ماهان اقدام به راه اندازی مجدد سرویس خرید اینترنتی بلیت پروازهای خود نمود…
1391/09/23   :::   10:48:28
_______________________________________
برقراری پروازهای تهران-کوالالامپور هواپیمایی ماهان
سومین مسیر جدید بین المللی هواپیمایی ماهان در سال جدید از تاریخ 24 مرداد ماه عملیاتی گردید…
1391/05/26   :::   12:37:09
________________________________________
برقراری پروازهای مستقیم به اربیل
هواپیمایی ماهان افتخار دارد برقراری پروازهای مستقیم از تهران به اربیل را ازتاریخ 22 خرداد به اطلاع عموم برساند..
1391/02/31   :::   4:01:04
________________________________________
گسترش چشمگیر فعالیت ماهان در مسیرهای ایران به ترکیه
هواپیمایی ماهان در اقدامی بی سابقه اعلام کرد که از تاریخ 10خرداد تعدادپروازهای خود را در مسیر تهران به استانبول از 6 به 9 پرواز هفتگی افزایش خواهد داد ..
1391/02/31   :::   3:59:44
_______________________________________
افزایش پروازهای شانگهای به 3 پرواز هفتگی در سال جدید
هواپیمایی ماهان افتخار دارد که باطلاع برساند سومین پرواز هفتگی هواپیمایی ماهان به مقصد شانگهای از تهران روز چهارشنبه 23 فروردین 1391 آغازگردید…
1391/01/27   :::   12:52:28

نتيجه گيري:
شركت هواپيمايي ماهان با مديريت صحيح با نگاه به چشم انداز بيست ساله نظام مي تواند با ارائه خدمات رساني بهينه در توسعه صنعت توريست كمك شاياني نمايد و در روند پيشرفت شهرستان بندرعباس همگام باشد .مديريت فعلي شركت ماهان در بندرعباس با توجه به ذهن خلاق و سعي و تلاش توانسته مسافران و مردم را از خدمات رساني شركت راضي نمايد و رضايت مندي مسافران را بهدنبال داشته است كه اين امر مستلزم تلاش بيشتر در هرچه بهتر تسهيلات و توسعه امكانات و هواپيما در بندرعباس است .
گستره تعامل و جذب مشتري مكمل روابط عمومي مناسب و درخور شركت مي باشد تا با اخلاق و رفتار خوب  مديريت و پرسنل آينده اي روشن در شركت هواپيمايي ماهان بندرعباس بدنبال خواهد داشت كه موضوع از طريق رئيس شركت ماهان آقاي مهندس نويد وحيدي انجام پذيرفته است . لذا مديريت مركزي شركت ماهان مي تواند با ارائه انگيزه از طريق افزايش هواپيما در مسير بندرعباس دبي و يا ساير مسيرهاي داخل كشور و همچنين انگيزه معنوي رئيس ايستگاه بندرعباس را ياري نمايد كه نكته مثبتي در جهت رضايت مندي ايجاد نمايد .
اميد است سريعتر اين مسائل در شهرستان بندرعباس به اجرا درآيد تا كمكي در توسعه و پيشرفت شهري و استاني باشد .

منابع:
1-    سايت شركت هواپيمايي ماهان: Customerrelations@mahan.aero
2-    مجله شركت هواپيمايي ماهان
3-   اطلاعات رئيس ايستگاه شركت ماهان در بندرعباس آقاي مهندس نويد وحيدي