سواد اطلاعاتی: خط مشی‌های جستجو، ابزار و منابع

نویسندگان: ارسگواچ ،  زورنا ، یاماساکی ، اریکا
مترجم: فرض الله عزیزی

در عصر اطلاعات حاضر ، سرعت در کار و افزایش این سرعت بستگی به کیفیت بالای اطلاعات دقیق دارد. بهرحال ، اطلاعات زیادتر شده و تقسیم شده درقالب ها مختلف رسانه ای و در محل های دوگانه و چند وضعیتی دو برابرشده است . به منظور دسترسی و استفاده از این منابع بی شمارو موثر ، مردم باید سواد اطلاعاتی داشته باشند.
توسط انجمن کتابداری آمریکا در بیانیه تبلیغییشان تعریفی برای جامعه سواد اطلاعاتی جهانی در قرن 21 ارائه گردید که در آن سواد اطلاعاتی قابلیتی برای جستجو و تاثیر گذاری روی منابع اطلاعاتی کاربران ، شامل چگونگی استفاده از دانش و فناوریها و اشکال در اطلاعات ذخیره شده عنوان شده بود. (انجمن کتابداری امریکا سال 1998) . دراین مفهوم که طرح یک سوال خوب در دسترسی ، استقرار ، ارزیابی و استفاده از اطلاعات نه تنها در فعالیتهای علمی ضروری بود بلکه در تصمیم گیری روزانه هم مهم بنظرمیرسید که داشتن دقت ، تعیین روزآمد بودن اطلاعات در اختلاف بین ثروت و فقر در عصر اطلاعات عامل مهمی به نظر می رسید . کالج های عمومی می توانند یک تشریک مساعی با دانشجویان در پر کردن این شکاف داشته باشند و آنها را تجهیز نمایند تا  توانایی دسترسی ، بازیابی و تحلیل اطلاعات را پیدا نمایند.
فناوری اطلاعات ابزاری برای نوشتن مقالات ، ارتباط با همقطاران در سراسر جهان ، و مبادله تجربیات ، ایده ها و برنامه های بین المللی است . بعنوان جوامع آموزشگاهی در نظر داشتن آموزش از راه دور و اضافه کردن فناوریهای جدید در برنامه آموزش ، مطمئن ساختن دانشجویان نسبت به ضروری بودن سواد اطلاعاتیشان این فرصت را به آنها میدهد که امکان روبروشدن در محاسبات دینامیکی موجود را پیدا نمایند.

چالش جاری:
تکثیر منابع اطلاعاتی و فناوری آموزشی خلق نموده ارتباط پایه را بین جوامع دانشگاهی (اعضاء هیئت علمی) و کتابدارانی که بصورت پایه یک پارادیگم آموزشی را بنا نهاده اند (تامپکینز) . بطور رسمی ، آموزش رسایی داشته برای اعضاء هیئت علمی زمانیکه کتابداران بررسی نموده اند صرفا بعنوان متولیان منابع اطلاعاتی چاپی . بهرحال در عصر اطلاعات حاضر ، کتابداران درجوامع آموزشگاهی نقش آموزشگر را بعهده دارند و روشهای تحقیق و مهارتهای تفکر انتقادی را آموزش می دهند و کاربرد دسترسی به اطلاعات را آموزش می دهند. حمایت زیادی از کتابداران جوامع آموزشگاهی شده است  و آنان بعنوان اعضاء تیم کلیدی و بعنوان الگوههایی برای هیئت علمی معرفی شده اند(تامپکینز ، 1996 ;  مک هنری ، استوارت و وو ، 1992) .
ویژه کتابخانه ها به مراکز فناوری سطح بالا یا کتابخانه های ائتلافی تغییر شکل پیدا نموده اند ، آموزش منابع پایه و سواد اطلاعاتی می تواند مورد پذیرش قرار گیرد و بعنوان دیسیپلین های (نظم های) هدفدار دانشگاهی نقش ایفا نماید برای مثال در آموزشکده جامعه شناسی ایالت سیاتل مرکزی ، اعضاء هیئت علمی به یک رشته هنری انگلیسی با یکی از رشته های علوم کتابداری برای آموزش دانشجویان در چگونگی استفاده از مهارت های سواد اطلاعاتی در مفهوم پلورالیسم فرهنگی وصل شده اند. (مک هنری ، استوارت و وو ، 1992) . کارکردن با یکدیگر ، کتابداران و اعضاء هیئت علمی باعث شده تا توانایی یادگیری محتوای مهارتی را بصورت ذاتی در داده های پایه و پیچیده را در منابع اطلاعاتی پیدا نمایند .
حال آنکه اعضاء هیئت علمی ممکن است چگونگی کامپوزیشن های انگلیسی یا رشته های استاندارد دیگر را هم بدانند ، آنها ممکن نیست براحتی به سواد اطلاعاتی دسترسی پیدا نمایند . خوشبختانه ، یک فراوانی از منابع مورد نیاز شامل دپارتمان آموزش (1996) ، موسسه تهاتری در فناوری و اطلاعات (اریک) (ایزنبرگ و جانسن ، 1996) و نویسندگان مستقل (برای مثال دیدن مندرینوس ، 1994) برای این منظور بوجود آمده است . انتشارات ایالتی شامل سواد اطلاعاتی هدفدار ، مرور ابزارهای سواد ، ایجاد مطالعات موردی و ارائه مدلهای قابل قبول جزء سواد دوران تحصیل بحساب می آید .

برنامه جستجوی استراتژیک ، ابزارها و منابع :
یکی ازکوششهای جالب و تکامل یافته اخیر سواد اطلاعاتی: برنامه جستجوی استراتژیک (خط مشی ها) ، ابزارها و منابع مناسب برای نیازهای محلی آموزشکده هامی باشد که شامل سه جزء آموزشی کامل است : کتاب ابزارها و جستجوی استراتژیک ، یک فایل نمایشی پاورپوینت برای استفاده در کلاس درس ، و یک ورژن اچ ام ال از کتاب برای نصب روی سرورهای موسسه در انجام و ایجاد چهار راهی برای آموزشگران و منابع اطلاعاتی آماده روی وب ، جستجوی ابزارها و منابع استراتژیک که می تواند دانشجویان را به جهان سواد اطلاعاتی وارد نماید .
آن یک ابزار ضروری و قابل انعطاف است که توسعه داده توانایی دانشجویان را برای تبدیل نمودن آنها به جستجوگرانی بردبار و استفاده کنندگان از منابع اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتالی . بویژه این می تواند در آموزشکده های اجتماع جایی که دانشجویان زیادی که وضع نامساعدی داشته اند یا زمینه های اقتصادی اجتماعی پایین تری دارند و قبلا دسترسی به این قبیل منابع نداشته اند کمک نماید .
این برنامه طراحی شده برای هرکسی که علاقه دارد به استفاده موثر و انتقادی از همه نوع منابع اطلاعاتی صرفنظر از قالبش (برای مثال ، کتابها ، مقالات نشریات ، نسخه های دست نویس ، دفترخانه های ثبت ، ابزارهای بصری و محصولات مصنوعی دیگر) و رسانه ها (از قبیل ،مواد چاپی ، الکترونیکی و کتابخانه های دیجیتالی ) منابع و ابزار استراتژیک ارائه می دهد یک دیدگاه و تاکیدات متمرکز کاربری را روی جنبه های هوشمند در استقرار ، ارزیابی ، تفسیر و ارتباط با منابع اطلاعاتی نسبت به جنبه های فنی این فعالیت ها .
بعلاوه منابع و ابزار استراتژیک جامعیت دارد زیرا آن در برگیرنده منابع مرجع می باشد در یک تنوع از منابع و مخازن دیجیتالی ، آشنایی با خط مشی های جستجوی موثر و ابزار برای استفاده از این منابع و پوشش ارزیابی انتقادی از این منابع . در این قدم اول از”litracy mall” منابع و ابزار استراتژیک بصورت عملی پیشنهاد می کند یک فرهنگ از واژه های آشنا و مفاهیم و نشانیهای اینترنتی از منابع موجود عددی برروی وب. به ویژه ، ورژن های الکترونیکی از منابع و ابزار استراتژیک به دانشجویان اجازه می دهد بطور اتوماتیک وصل شوند به اینترنت برای یافتن نشانیها و ازطریق موتورهای جستجوی متنوع دریک نظم و طریقه راهنمایی شده به جستجو بپردازند. آموزشگران مجهز شده اند به منابع و ابزار استراتژیک که نشان داده شده بروی فایلهای نمایشی میکروسافت پاورپوینت که لینک های ویژه ای برای کتابخانه های دیجیتالی هستند.
این برنامه استراتژیک (منابع و ابزار استراتژیک) همچنین قابل انعطاف می باشد زیرا محتوایش به سریهای 9 بخشی  مستقل و مرتبط داخلی تقسیم گشته است . دانشجویان می توانند هر بخش را بوسیله انجام تمرینات و جستجوهای بیشتر و ردیابی نشانیهای وب جدید ، روزآمد کردن موارد منحصر بفرد و توسعه حالتهای منابع اطلاعاتی تفسیر شده اشان توسعه دهند .
این برنامه اولین کوششی است برای ترجمه تحقیقات از محدوده های جستجوی اطلاعات ، بازیابی اطلاعات و روانشناسی آموزشی دریک برنامه سواد اطلاعاتی عملی می باشد . همچنین آن می تواند بصورت زیادی در مجموعه های دانشگاهی شامل کتابخانه ها ، مراکز رسانه ای  و کلاس درس کاربرد داشته باشد . بعلاوه  دپارتمانهای دانشگاهی مختلف می تواند برای شرکت در بخشهای منحصر بفرد منابع و ابزار استراتژیک در دوره تحصیلیشان و برای جورکردن ماموریت سواد اطلاعاتی شخصی دانشجویان و مجموعه اشان بصورت یک آرزو در آید.
همچنین ، این برنامه با توانائیهای دانشگاهی و جوامع دانشجویی مختلف در دانشکده ها قابل قیاس است.
بطور خلاصه ، منابع و ابزار استراتژیک ارائه می نماید نحوه گردآوری بیش از 10 سال آموزش ، در رده آزمایشی با دانشجویان در دانشگاه کالیفرنیا ، لس آنجلس و بازخوردی از آموزشگران واقعی و استفاده کنندگان می باشد. و آن وابسته است به فهم کاربر ، آموزش فعال و یک نگرش مفهومی در آموزش و مدولاریتی (ارسگواچ ،1995) . زمانیکه این برنامه یک ابزار سواد اطلاعاتی عملی است که به اصول مفهومی و موقعیت تحقیقی بستگی داشته باشد . برای مثال ، این برنامه شناسایی می کند اهمیت چرخه زندگی اطلاعاتی (برای مثال نیاز اطلاعاتی ، جستجو و تفسیر ، ارزیابی و استفاده) طبق خواسته استفاده کننده (دانشگاه ملی علوم ، 1998).

نتیجه گیری :
در عصر اطلاعات ، ما مرور می کنیم و کاوش می کنیم مخازن جهانی را بدون اینکه محل کار ومنزلمان را ترک نمائیم . بنابراین جالب است که این حس سنتی در باره کتابخانه بعنوان یک فضای انحصاری با ابعاد محلی برطرف کند ابهاماتی را که در مسیر انسانها وجود دارد و مجموعه های کتابخانه و استفاده از کتابخانه را تفسیر و ترجمه نماید . برپایه این نتیجه ، ارزش کتابخانه بعنوان یک محل ذخیره مورد پرسش بوده و نقش کتابخانه بعنوان یک سرویس دهنده بطور وسیعی بد تعبیر شده است .
مورد  دیگر تسهیلاتی است که برای کاربران آموزش ندیده در نظر گرفته شده است که بطور مستقیم می تواند منابع را و نتیجه گیری را بصورت مداوم و بصورت مشکل با کاربرد سیستمهای بازیابی اطلاعات جستجو نماید . بعلاوه تعریف های دسترسی به اطلاعات مورد موافقت جهانی قرار نگرفته است .
همه این تغییرات ایجاد شده نیاز به تفکر مجدد سواد اطلاعاتی و به آموزش برای دانشجویان در سوال دوره زندگی و به دانش منابع و ابزار استراتژیک که در این خصوص کمک خواهد کرد دارد .
عنوان به انگلیسی : Information litracy : search strategies,tools and resources
برگرفته از سایت :http://www.libraryinstruction.com/infosearch.html

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *