عوامل مؤثر بر عدم استقبال از خدمات اطلاعاتی کتابخانه‌های شهر کنگان

نویسندگان: هومن سلحشوری – عبدالحمید معرف زاده

چکیده: هدف : مطالعه عوامل مؤثر بر عدم استقبال جامعه از خدمات اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی شهر کنگان می­باشد که در این زمینه جامعه آماری از میان قشر فعال با سواد شهر کنگان انتخاب شده است. جامعه آماری 75000 نفری تحقیق که با استناد از سرشماری سال 1390 بدست آمده اند، شامل 25 % زنان و  75%  مردان از بین شهروندان شهر کنگان که به روش نمونه­گیری از نوع طبقه بندی تصادفی نسبی انتخاب شده­اند، می­باشد.

روش: از نوع پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه می­باشد، که بر اساس جدول مورگان و آمار 75000 نفری در این جدول، 381 پرسشنامه، میان جامعه مذکور توزیع گردید. پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق دارای دو بخش اطلاعات فردی و سؤالات پرسشنامه می­باشد و به صورت تصادفی توزیع شده است. براي تجزیه و تحلیل داده­های گردآوري شده و آزمون سئوالات از روشهاي آماري توصیفی و استنباطی استفاده شده است. بر اساس استانداردهاي موجود، براي تبیین اطلاعات جمعیت شناختی حاصل از پرسشنامه­ها از آمار توصیفی و براي بررسی سئوالات تحقیق از آمار استنباطی (آزمون تی تک نمونه­ای، آزمون کالموگروف – اسمیرنوف)، جهت انجام کلیه محاسبات آماري استفاده گردیده است. در این تحقیق، از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده شده است.
یافته ها: با توجه به نتایج سئوالات پرسشنامه، از میان تمامی سئوالات مطرح شده، سؤال میزان شناخت جامعه از فعالیت كتابخانه، دارای بیشترین میانگین 78/4 و سؤال فضای لازم برای مکالمات تلفنی دارای کمترین میانگین 42/3 بوده است. همچنین با توجه به نتایج آزمونهای تی تک نمونه­ای و کالموگروف-اسمیرنوف، کلیه سئوالات تأیید شدند.
بحث و نتیجه گیری: عوامل دسترسی به خدمات اطلاعاتی، کیفیت خدمات اطلاعاتی، کیفیت منابع اطلاعاتی، فرهنگ عمومی جامعه، فضای کتابخانه، کمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه­های عمومی، شناخت جامعه از کتابخوانی، کمبود زمان (وقت) برای استفاده از خدمات اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی، به میزان زیادی بر استقبال جامعه از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارند.

کلید واژه ها: خدمات اطلاعاتی، کتابخانه های عمومی، شهر کنگان

مقدمه
اگر می خواهی پس از مرگ فراموش نشوی یا چیزی بنویسی که قابل خواندن باشد یا کاری بکنی که قابل نوشتن باشد. مهم نیست که یک نویسنده چند کتاب از خود بجا گذاشته، مهم آن است که تأثیر گذاری آن کتابها چقدر است.(حاجی حسنی،1389)ابوالقاسم فردوسی 30 سال از عمر خود را صرف یک کتاب کرد. کتاب ماندگار و ارزشمند شاهنامه که به اندازه صدها کتاب تأثیر گذاشته و زبان مادری فردوسی را زنده نگه داشته است.ما پیرو دینی هستیم که خدا پیامبرش را با کلمه ” اقراء ” یعنی بخوان، خطاب قرار داده است. پس خواندن و دانش اندوزی اولین درسی است که دین ما به پیروانش می دهد.
در جهان امروز یکی از معیارهای توسعه یافتگی کشورها میزان استقبال مردم به سمت مطالعه و پژوهش است(حاجی حسنی،1389).
توسعه فرهنگی هر جامعه در گرو گسترش فرهنگ کتابخوانی است و کتاب و کتابخوانی یکی از عوامل مهم پیشرفت و اعتلای فرهنگ هر جامعه است، زیرا هر چه سطح بینش و آگاهی عمومی بیشتر باشد آن جامعه در پیشبرد اهداف ملی و فراملی خود موفق تر خواهد بود.(معرف زاده و ایرجی، 1388)
در جهانی که با بهره گیری از فن آوریهای نوین اطلاعاتی سعی در کسب هر چه بیشتر اطلاعات داشته و ارتقاء سطح دانش به وسیله ی کشورهای مختلف روندی رو به رشد دارد، توجه هر چه بیشتر اطلاعات داشته و ارتقاء سطح دانش به وسیله ی کشورهای مختلف روندی رو به رشد دارد، توجه به ارتقاء سطح آگاهی و دانش عمومی کلید و رمز پیشرفت محسوب می شود. یکی از مراکز مهم در گسترش فرهنگ مطالعه در جامعه، کتابخانه ی عمومی است. کتابخانه ی عمومی به عنوان یکی از نهادهایی است که سهم به سزایی در ترویج فرهنگ مطالعه دارد و همچنین نقش عمده ای در حیات علمی و فرهنگی جامعه ایفا می کند. (معرف زاده و ایرجی، 1388)در تحقیقات رضایت سنجی بیشتر خلاء های حوزه خدمات کتابخانه در معرض قضاوت کاربران بالفعل کتابخانه نهاده می شود تا داوری کنند و وقتی فرصت استفاده از نتایج تحقیقات فراهم می شود، تنها رویکرد کاربران بالفعل مد نظر است و این یکی از آسیبهای ارزیابی رضایتمندی از خدمات اطلاعاتی است که فرصت بررسی  از  رویکرد افرادی که از کتابخانه استفاده نمی کنند (کاربران بالقوه)را حذف می کند.تشخیص این که  عدم استفاده از خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی و نیز گرایش به کتابخانه های عمومی علاوه بر این که می تواند بر بازنگری سیاستهای موجود بیانجامد، بلکه می تواند مسیر تازه ای را فراروی تصمیم سازان قرار دهد که چاره ای نو بیاندیشند.

پيشينه‌ پژوهش

• در سال 1391، مرضیه باقری در تحقیقی بنام ” تأثیر مشاوره اطلاعاتی بر بهبود رفتار اطلاع یابی مراجعان به کتابخانه های عمومی کشور:مطالعه ی موردی کتابخانه ی عمومی شهید توکلی فولادشهر ” به این نتیجه دست یافت که برگزاری جلسات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی، در بهبود دسترسی مراجعه کنندگان به منابع اطلاعاتی، در بهبود رفتار اطلاع یابی مراجعه کنندگان و بر نگرش مثبت آنها در مورد اهمیت برگزاری این جلسات تأثیر به سزایی دارد.
• در سال 1390، امین همتی در تحقیقی بنام “شناسایی و اولویت بندی جوانان در استفاده از خدمات کتابخانه های عمومی: مطالعه ی موردی شهرستان سمنان”  به این نتایج دست یافت که رتبه بندی صورت گرفته: کمبود کتابهای مورد نیاز جوانان مهمترین مانع حضور آنها در کتابخانه ها، و به روز نبودن منابع کتابخانه ها، نبود انگیزه و زمان کافی برای مطالعه، مناسب نبودن شرایط فیزیکی کتابخانه ها در رتبه های بعدی قرار دارند.
• در سال 1390، سیامک محبوب در تحقیقی بنام ” کتابخانه های عمومی و سرانه ی مطالعه ” به این نتیجه دست یافت که، کتابخانه های عمومی تنها با مطالعه آزاد همبستگی معنی داری دارند. کتابخانه های با رتبه بالاتر مطالعه آزاد بیشتری صورت می گیرد. می توان بر اساس میزان امانت میزان مطالعه آزاد را برآورد کرد.
• در سال 1388 ، عبدالحمید معرف زاده در تحقیقی بنام ” بررسی عوامل ترغیب کننده و بازدارنده ی مطالعه در میان مراجعان کتابخانه های عمومی شهرستان ماهشهر ” به این نتایج دست یافت که بین وضعیت کتابخانه های عمومی و تحصیلات افراد و نیز بین والدین و درآمد خانواده رابطه معنی داری وجود دارد و این رابطه مثبت است، ولی رابطه بین قیمت کتابها و استفاده از سایر رسانه ها یا مطالعه، منفی می باشد. بین عوامل تأهل و جنسیت با مطالعه رابطه معنی داری وجود ندارد. نقش خانواده در ترغیب فرزندان به مطالعه، وجود کتابخانه در مدارس، گنجاندن ساعاتی به عنوان ساعت مطالعه در برنامه ی درسی و بخصوص اخلاق خوب کتابداران کتابخانه ها اهمیت بسیاری در ترغیب به مطالعه دارد. در مقابل نداشتن انگیزه، کمبود وقت، مناسب نبودن کتابخانه ها، گرانی کتاب و جهت گیری های جامعه به سمت مسائل اقتصادی باعث رکود مطالعه در جامعه به عنوان عوامل بازدارنده مطالعه استنباط شد.
• در سال 1387، حجت اشرفی در تحقیقی بنام ” کتابخانه های عمومی و نیازهای جمعیتی ایران ” به این نتیجه دست یافت که، جمعیت مهمترین پارامتر برای ایجاد کتابخانه های عمومی است و میزان امکانات، منابع و خدمات کتابخانه های عمومی تابعی از جمعیت است.
• در سال 1384، سید احمد خوشرو در تحقیقی بنام ” بررسی میزان رضایت استفاده کنندگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کرمان ” به این نتایج دست یافت که، بیشترین استفاده کنندگان را زنان دارای مدرک دیپلم، مطالعه درسی بیشترین استفاده از کتابخانه، مناسبترین معیار نور و زمان کاری کتابخانه برای امکانات رفاهی، برخورد و رفتار مناسب کتابدار بیشترین رضایت استفاده کنندگان، کمبود منابع بیشترین نارضایتی استفاده کنندگان، منابع موجود در حد متوسط توانسته نیاز استفاده کنندگان را برطرف سازد.

پرسش­های پژوهش
سؤال 1: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل دسترسی به خدمات اطلاعاتی تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 2: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کیفیت خدمات اطلاعاتی تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 3: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کیفیت منابع اطلاعاتی تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 4: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل فرهنگ عمومی جامعه تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 5: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل فضای کتابخانه تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 6: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل  شناخت جامعه از کتابخوانی تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 7 : آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه­های عمومی تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟
سؤال 8 : آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کمبود زمان(وقت) برای استفاده از خدمات اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی تا چه اندازه بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

روش پژوهش
روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد، که بر اساس جدول مورگان و آمار 75000 نفری در این جدول، 381 پرسشنامه میان جامعه مذکور توزیع گردید. پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق دارای دو بخش اطلاعات فردی و سؤالات پرسشنامه می باشد و به صورت تصادفی توزیع شده است. براي تجزیه و تحلیل داده هاي گردآوري شده و آزمون سئوالات از روشهاي آماري توصیفی و استنباطی استفاده شده است. بر اساس استانداردهاي موجود، براي تبیین اطلاعات جمعیت شناختی حاصل از پرسشنامه ها از آمار توصیفی و براي بررسی سئوالهای تحقیق از آمار استنباطی (آزمون کالموگروف – اسمیرنوف1، آزمون تی تک نمونه ای)، جهت انجام کلیه محاسبات آماري استفاده گردیده است. در این تحقیق، از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.

1.Kolmogorov-Smirnov Test

یافته های پژوهش

1-پاسخ به پرسشهای اساسی

جدول4-1: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال اول پرسشنامه

جدول4-2: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال دوم پرسشنامه

جدول4-3: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال سوم پرسشنامه

جدول4-4: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال چهارم پرسشنامه

جدول4-5: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال پنجم پرسشنامه

جدول4-6: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال ششم پرسشنامه

جدول4-7: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال هفتم پرسشنامه

جدول4-8: نتايج توصيفي پاسخ­هاي پاسخ­دهندگان به سؤال هشتم پرسشنامه

• در متغیر دسترسی به خدمات، سؤال دسترسی به خدمات از لحاظ نبود اطلاعات مورد نیاز دارای بیشترین میانگین 33/4 و سؤال دسترسی به خدمات از لحاظ ناتوانی افراد در جستجو 62/3، دارای کمترین میانگین بوده است .
• در متغیر کیفیت خدمات اطلاعاتی، سؤال پاسخگویی و مشاوره اطلاعاتی دارای بیشترین میانگین 85/3 و سؤال  امانت مواد ( کتاب و مجله و …)، دارای کمترین میانگین 51/3 بوده است .
• در متغیر کیفیت منابع اطلاعاتی، سؤال به روز بودن منابع اطلاعاتی دارای بیشترین میانگین 93/3 و سؤال نوع منابع اطلاعاتی 60/3 دارای کمترین میانگین بوده است .
• در متغیر فرهنگ جامعه، سؤال فرهنگ عمومی دارای بیشترین میانگین 74/3 و سؤال روابط اجتماعی استفاده کنندگان دارای کمترین میانگین 48/3 بوده است .
• در متغیر فضای کتابخانه های عمومی شهر، سؤال فضای مناسب برای خرید لوازم مورد نیاز دارای بیشترین میانگین 41/4 و سؤال فضای لازم برای مکالمات تلفنی دارای کمترین میانگین 42/3 بوده است .
• در متغیر آگاهی و شناخت جامعه کنگان، سؤال میزان شناخت جامعه از فعالیت کتابخانه دارای بیشترین میانگین 78/4 و سؤال  ميزان اطلاع رساني رسانه هاي ارتباط جمعي دارای کمترین میانگین 00/4 بوده است .
• در متغیر کمبود امکانات کتابخانه، سؤال مكان لازم براي صرف غذا استراحت/ رفع خستگي/ فريضه نماز دارای بیشترین میانگین 32/4 و سؤال قديمي بودن تجهيزات كتابخانه دارای کمترین میانگین 01/4 بوده است .
• در متغیر کمبود زمان، سؤال كمبود وقت استفاده كنندگان از كتابخانه هاي عمومي شهر كنگان، دارای بیشترین میانگین 62/4 و سؤال دور بودن محل كتابخانه از محل سكونت / كار دارای کمترین میانگین16/4 بوده است .

2-آزمون سئوالات

آزمون کالموگروف – اسمیرنوف

در این بخش از تحلیل ابتدا تست نرمال بودن متغیرها را بررسی می کنیم. برای بررسی نرمال بودن متغیرها از آزمون کالموگروف – اسمیرنوف استفاده می کنیم. اگر همه متغیرها نرمال بودند، آنگاه  می توان برای بررسی درستی یا نادرستی سئوالات از آزمون های پارامتریک استفاده کرد .

H0_: متغیرهای مورد مطالعه نرمال هستند .

H 1_: متغیرهای مورد مطالعه نرمال نیستند .

جدول 4-9 : نتیجه آزمون کالموگروف – اسمیرنوف

با توجه به جدول 4-2  از آنجایی که سطح معنی همه متغیرها از 0.05 بیشتر است ، فرضیه صفر قبول می شود  نتیجه گیری می شود که همه متغیرهای مورد مطالعه در تحقیق نرمال هستند و برای بررسی سئوال می توان از آزمون های پارامتریک استفاده کرد .

آزمون تی تک نمونه ای

سئوال 1: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل دسترسی به خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ­دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی مؤلفه دسترسی به خدمات اطلاعاتی و با توجه به جدول شماره4-11، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه­گیری می­شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-10 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 06/4 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که بیشتر افراد پاسخ­دهنده موافق بوده­اند که عامل دسترسی به خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-10 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-11 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 2: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کیفیت خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ­دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی مؤلفه کیفیت خدمات اطلاعاتی و با توجه به جدول شماره 4-13، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه گیری می شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-12 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 69/4 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که بیشتر افراد پاسخ دهنده موافق بوده­اند که، عامل کیفیت خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-12 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-13 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 3: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کیفیت منابع اطلاعاتی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­ های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ­دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه­ای برای بررسی مؤلفه کیفیت منابع اطلاعاتی و با توجه به جدول شماره4-15، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه­گیری می­شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-14 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 75/3 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که بیشتر افراد پاسخ­دهنده موافق بوده­اند که، عامل کیفیت منابع اطلاعاتی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-14 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-15 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 4: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل فرهنگ عمومی جامعه به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­ های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ­دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه­ای برای بررسی مؤلفه فرهنگ عمومی جامعه و با توجه به جدول شماره4-17، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه­گیری می­شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-16 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 60/3 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که، بیشتر افراد پاسخ­دهنده موافق بوده­اند که عامل فرهنگ عمومی جامعه به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-16 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-17 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 5: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل فضای کتابخانه به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ­دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه­ای برای بررسی مؤلفه فضای کتابخانه و با توجه به جدول شماره4-19، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه­گیری می­شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-18 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 75/3 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که، بیشتر افراد پاسخ دهنده موافق بوده­اند که عامل فضای کتابخانه به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-18 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-19 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 6: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل  شناخت جامعه از کتابخوانی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­ های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه­ای برای بررسی مؤلفه عدم شناخت جامعه از کتابخوانی و با توجه به جدول شماره4-21، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه­گیری می­شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-20 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 19/4 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که بیشتر افراد پاسخ دهنده موافق بوده­اند که، عامل عدم شناخت جامعه از کتابخوانی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-20 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-21 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 7: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه­های عمومی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه­ای برای بررسی مؤلفه کمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه­های عمومی و با توجه به جدول شماره 4-23، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 0/05 نتیجه گیری می شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-22 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 19/4 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که، بیشتر افراد پاسخ دهنده موافق بوده­اند که عاملکمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه­های عمومی به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-22 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-23 : نتایج آزمون میانگین

سئوال 8: آیا از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کمبود زمان (وقت) برای استفاده از خدمات اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

برای پاسخ به این سؤال از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده می­شود. از آنجایی که طیف سؤالات در این تحقیق، طیف لیکرت بوده است و از آنجایی که در سؤالات پرسشنامه، عدد یک به معنی بسیار مخالفم، عدد 2 به معنی مخالفم، عدد 3 به معنی نظری ندارم، عدد 4 به معنی موافقم و در نهایت عدد 5 به معنی بسیار موافقم می­باشد، برای پاسخ به سؤالات تحقیق این مسئله را مد نظر قرار می­دهیم که، اگر پاسخ به سؤالات تحقیق بیشتر از 3 بدست آمد، این به این معنی است که بیشتر افراد پاسخ دهنده به این سؤال جواب مثبتی داده­اند و نظر موافق و بسیار موافقی داشته­اند و اگر میانگین کمتر از 3 بدست آمد، این گونه نتیجه­گیری می­کنیم که بیشتر پاسخ­دهندگان مخالف و بسیار مخالف بوده­اند و نظر منفی­ای به این سؤال داشته­اند.

با توجه به نتابج بدست آمده از آزمون تی تک نمونه­ای برای بررسی مؤلفه کمبود زمان (وقت) و با توجه به جدول شماره4-25، بدلیل کمتر بودن سطح معنی­داری از 05/0 نتیجه­گیری می­شود که میانگین بیشتر از 3 بدست آمده است. این نتیجه را نیز در جدول 4-24 قابل مشاهده می­باشد و میانگین برابر 33/4 بدست آمده است. پس می­توان نتیجه­گیری کرد که بیشتر افراد پاسخ­دهنده موافق بوده­اند که، عامل کمبود زمان (وقت) به میزان زیادی بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

جدول 4-24 : میانگین متغیر و انحراف معیار متغیرها

جدول4-25 : نتایج آزمون میانگین

نتیجه گیری

سئوال 1 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل دسترسی به خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال اول تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل دسترسی به خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی در استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد .

سئوال 2 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کیفیت خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال دوم تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل کیفیت خدمات اطلاعاتی به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

سئوال 3 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کیفیت منابع اطلاعاتی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال سوم تأیید شد و به عبارت دیگر می توان نتیجه گیری کرد که عامل کیفیت منابع اطلاعاتی به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

سئوال 4 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل فرهنگ عمومی جامعه به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال چهارم تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل فرهنگ عمومی جامعه به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

سئوال 5 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل فضای کتابخانه به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال پنجم تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل فضای کتابخانه به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

سئوال 6 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل شناخت جامعه از کتابخوانی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال ششم تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل شناخت جامعه از کتابخوانی به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

سئوال 7 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه های عمومی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال هفتم تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل کمبود امکانات و تجهیزات کتابخانه های عمومی به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

سئوال 8 : از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، عامل کمبود زمان(وقت) برای استفاده از خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی به میزان زیادی  بر استقبال آنان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد؟

سئوال هشتم تأیید شد و می توان نتیجه گیری کرد که عامل کمبود زمان(وقت) به میزان زیادی  بر استقبال افراد با سواد شهر کنگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کنگان تأثیر دارد.

مقایسه پیشینه ها با پژوهش و پیشنهادها

• درتحقیق که در سال 1391 با عنوان “تأثیر مشاوره اطلاعاتی بر بهبود رفتار اطلاع­یابی مراجعان به کتابخانه­های عمومی کشور: مطالعه­ی موردی کتابخانه شهید توکلی فولادشهر” انجام شد، پیشنهاد شده است که جلسات مشاوره اطلاعاتی در بهبود دسترسی مراجعه­کنندگان به منابع اطلاعاتی تأثیر مثبتی دارد. (باقری، 1391). لذا با توجه به نتایج این تحقیق نیز پیشنهاد می­شود که مواردی که در دسترسی به خدمات اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی شهر کنگان تأثیرگذارند، درنظر گرفته شده یا افزایش یابند تا بدینوسیله، استقبال از کتابخانه­ها نیز بیشتر شود.­ مثلاٌ دسترسی به اینترنت برای مراجعه کنندگان، سرویس ایاب ذهاب، دسترسی به منابع اطلاعاتی مورد نیاز، آموزش و مشاوره کتابداران به مراجعه­کنندگان برای دسترسی به نیاز اطلاعاتی مراجعه­کنندگان.
• در تحقیق که در سال 1391 با عنوان “شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر در انگیزه جوانان در استفاده از خدمات کتابخانه­های عمومی: مطالعه­ی موردی شهرستان سمنان” انجام شده است، این نتیجه­گیری حاصل شده است که، کمبود کتاب­های مورد نیاز جوانان مهمترین مانع حضور آنها در کتابخانه­ها می­باشد. (مؤتمنی و همتی، 1391).  لذا با توجه به نتایج این تحقیق نیز پیشنهاد می­شود که، منابع اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی شهر کنگان مانند کتاب­ها و مجلات و … هم به روزتر شده و هم متنوع­تر شده تا باعث استقبال بیشتر مردم از کتابخانه­ها شود. مثلاٌ در کتابخانه شهدای هسته­ای کتاب­های رمان بیشتر مورد توجه مراجعه­کنندگان است که بسیار محدود است. لذا می­بایست کتاب های مورد تقاضای مراجعه­کنندگان تهیه شود.
• در تحقیق که با عنوان بررسی عوامل ترغیب کننده و بازدارنده­ی مطالعه در میان مراجعان کتابخانه­های عمومی شهرستان ماهشهر در سال 1388 انجام شده است، این نتیجه­گیری حاصل شده است که، بین وضعیت کتابخانه­های عمومی و تحصیلات افراد و نیز بین والدین و درآمد خانواده رابطه معنی­داری وجود دارد و این رابطه مثبت است، ولی رابطه بین قیمت کتاب­ها و استفاده از سایر رسانه­ها یا مطالعه، منفی می­باشد. نقش خانواده در ترغیب فرزندان به مطالعه، وجود کتابخانه در مدارس، گنجاندن ساعاتی به عنوان ساعت مطالعه در برنامه­ی درسی و بخصوص اخلاق خوب کتابداران کتابخانه­ها اهمیت بسیاری در ترغیب به مطالعه دارد. در مقابل نداشتن انگیزه، کمبود وقت، مناسب نبودن کتابخانه­ها، گرانی کتاب و جهت­گیری­های جامعه به سمت مسائل اقتصادی باعث رکود مطالعه در جامعه به عنوان عوامل بازدارنده مطالعه استنباط شد. (معرف­زاده و ایرجی، 1388). لذا با توجه به نتایج این تحقیق نیز پیشنهاد می­شود که، تمهیداتی اندیشید که تجهیزات و امکانات کتابخانه­های شهر کنگان جوابگوی مراجعه­کنندگان باشد و کمبود امکانات در کتابخانه­های شهر کنگان به حداقل ممکن برسد. مثلاٌ اجرایی نمودن امانت بین کتابخانه ای در کتابخانه­های عمومی کنگان، در نظر گرفتن نمایشگاه در کتابخانه، فروشگاه لوازم­التحریر و مواد غذایی برای مراجعه­کنندگان و استفاده­کنندگان از خدمات اطلاعاتی کتابخانه­های عمومی و …، همچنین پیشنهاد می­شود که فضای کتابخانه­های شهر کنگان نیز بیشتر شود، تا در نتیجه استقبال مردم نیز افزایش یابد. مثلاٌ در کتابخانه فرهنگ سالن مطالعه به صورت روزهای زوج،  برای برادران و روزهای فرد، برای خواهران است، که این موضوع تأثیر در استقبال جامعه دارد و می­بایست از فضای کتابخانه برای جامعه کنگان، در هر روز بتوان استفاده کرد. لذا با توجه به محدودیت زمین کتابخانه مذکور می­توان سالن مطالعه را از وسط مجزا نمود و دو ورودی برای آن در نظر گرفت و یا اینکه در صورت امکان ساخت، یک طبقه بالای آن بدین منظور احداث نمود.
• طبق تحقیقی که در سال 1385 با عنوان بررسی میزان رضایت استفاده­کنندگان از خدمات کتابخانه­های عمومی شهر کرمان، انجام شد این نتیجه­گیری حاصل شد که، مهمترین معیار برای استفاده از کتابخانه­ها نور مناسب و زمان کاری کتابخانه می­باشد. (خوشرو، 1385). لذا با توجه به نتایج این تحقیق نیز پیشنهاد می­شود که، کتابخانه­های عمومی شهر کنگان فضای فیزیکی کتابخانه را بهبود بخشند مانند تعبیه نور مناسب در داخل فضای کتابخانه و همچنین ساعت کاری کتابخانه را نیز افزایش دهند، زیرا بسیاری از افراد استفاده­کننده از کتابخانه­ها در ساعات بعدازظهر خواهان استفاده از کتابخانه­ها می­باشند. مثلاٌ کتابخانه شهدای هسته­ای شیفت بعدازظهر تعطیل است. در نظر گرفتن شیفت بعدازظهر و اختصاص یک کتابدار در این شیفت، امکان استفاده برای آن دسته از مراجعه­کنندگان را که می­خواهند در بعدازظهر از خدمات اطلاعاتی کتابخانه شهدای هسته­ای استفاده کنند را میسر می­سازد و استقبال بیشتر از کتابخانه مذکور را در پی خواهد داشت.
• · در تحقیقی که در سال 2000 با عنوان دلایل عدم استفاده از کتابخانه بریستول انجام شده است، این نتیجه­گیری حاصل شده است که نداشتن فرصت کافی، خریداری کردن کتاب به­جای مراجعه به کتابخانه، باز نبودن کتابخانه در ساعات مورد نیاز و عدم توانایی مراجعان در یافتن منابع مورد نیاز مهمترین عوامل در عدم مراجعه به کتابخانه­ها می­باشد. (بریستول، 2000). با توجه به نتایج این تحقیق نیز پیشنهاد می­شود که منابع اطلاعاتی بسیار متنوع با دسترسی بالا در دسترس افراد خواهان این اطلاعات قرار گیرند، تا باعث افزایش استقبال این افراد از کتابخانه­های شهر کنگان شود.

——————————————————————–

تشکر و قدردانی

سپاسگزاری از :

دکتر عبد الحمید معرف زاده – استاد راهنما

دکتر زاهد بیگدلی- استاد مشاور

دکتر محمدرضا فرهادپور- استاد گروه  علم اطلاعات و دانش شناسی

————————————————————————

منابع
– منابع فارسی
آذر ،عادل ؛ دانایی فرد ، حسن. 1387. روش شناسی پژوهشی کیفی در مدیریت ،تهران : انتشارات صفار.
اشرفی، حجت، 1387. کتابخانه های عمومی و نیازهای جمعیتی ایران. پیام کتابخانه، تابستان 1388
باقری ، مرضیه. 1391،  تأثیر مشاوره اطلاعاتی بر رفتار اطلاع یابی مراجعان به کتابخانه های عمومی کشور: مطالعه موردی کتابخانه عمومی شهید توکلی فولادشهر. فصلنامه علمی-پژوهشی، دوره 18، شماره4، پیاپی 71، زمستان 1391، ص 375-389
جان بست . ترجمه : حسن پاشا شریفی. 1390 .روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری . تهران : نشر رشد .چاپ یازدهم.
جیل، فیلیپ. 1386. خدمات کتابخانه های عمومی رهنود های ایفلا/یونسکو؛ ترجمه دکتر علی شکوهی. تهران: نشر چاپار.
حاجی حسنی، مرجان.1389.  وقتی کتابها روی قفسه خاک می خورند : به مناسبت روز کتاب و کتابداری.
حافظ نیا . محمد رضا، 1382.مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ،تهران :سازمان تدوین کتب علوم انسانی و دانشگاهها .
خاکی، غلامرضا. .1379 روش تحقیق با رویکردي به پایان نامه نویسی، تهران: مرکز تحقیقات علمی کشور، انتشارات دراین، ص 201.
خاکی، غلامرضا.. 1378 روش تحقیق با رویکردي به پایان نامه نویسی، تهران: کانون فرهنگی انتشاراتی درایت ص 288.
خلیلی، ناصر؛ دانشوري ابراهیم..1378  روش تحقیق و کاربرد آن در مدیریت، تهران: نشر آذین.
خوشرو ، احمد، 1385.  بررسی میزان رضایت استفاده کتتدگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کرمان. فصلنامه کتاب 67 ( پاییز 85).
رضائیان، علی؛ مدیریت رفتار سازمانی. ۱۳۷۹. تهران: سمت ، اول، ص ۱۰۴.
دلاور، علی.. 1387   روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران:  نشر ویرایش، ص25.
سایت سازمان آمار ایران  www.amar.org.ir
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس،. 1376 روشهاي تحقیق در علوم رفتاري. تهران: انتشارات آگاه، ص 104 -101.
صائبی . محمد؛ شیرازی . محمود. 1391. روش های تحقیق در مدیریت . تهران :مرکز اموزش مدیریت دولتی ریاست جمهوری . نشر دهم .
عماد خراسانی، نسرین دخت. 1388. خدمات عمومی کتابخانه و شیوه های آن. تهران: نشر کتابدار
کرلینجر، فرد. ان. 1374 .مبانی پژوهش در علوم رفتاري، مترجمان: حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند، تهران: انتشارات آواي نور، ص50.
محبوب، سیامک. 1390. کتابخانه های عمومی و سرانه مطالعه. فصلنامه علمی-پژوهشی، دوره 18، شماره1، پیاپی 68، بهار 1391، ص 117-133
معرف زاده، عبدالحمید؛ ایرجی، شهرزاد. 1389.  بررسی عوامل ترغیب کننده و باز دارنده ی  مطالعه در میان مراجعان کتابخانه های عمومی شهر ماهشهر.تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی،16(1)، 143-170.
مؤمنی، منصور؛ فعال قیومی. علی1389 . تحلیل های آماری با استفاده از SPSS ..
همتی، امین؛ مرادی هادی، 1390.  شناسایی و اولویت بندی موانع جوانان در استفاده از خدمات کتابخانه های عمومی: مطالعه موردی شهرستان سمنان.
هومن، حیدرعلی.1389. شناخت روش علمی در علوم رفتاری ، تهران: سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی. چاپ یازدهم .
یمین فروز، موسی ؛ داورپناه، محمدرضا. 1384. نیاز اطلاعاتی، رفتار اطلاع یابی. فصلنامه کتاب،63،123-132.

– منابع غیر فارسی

Dutta,Rene(2009). Information needs and Information-seeking behavior in developing countries: Areview of research. The International Information & Library Review,41(1),44-51.
Nicholas, D. (2001). Assessing Information Needs: Tools, Techiques and Concepts for Internet Age. Retrieved 15 December, 2012, from: http://www.aslib.com/pub/2001/12/01/intro.html.
Custormer satisfacation (2000). A Research Reported for Hagerty Library: Annual Meeting. Drexel University.
Arizona University Library (1999). Retrieved 15 December, 2012, from: http://www.library.arizona.edu/library/aptlrc/pit

مطالعه عوامل مؤثر بر عدم استقبال جامعه از خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی شهر کنگان
هومن سلحشوری (نویسنده مسئول)
کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی-مدیریت اطلاعات
دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان
h_salahshoor@yahoo.com
عبدالحمید معرف زاده
استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
hmoarref@yahoo.com